Guerlain – L’Heure Bleue (1912)

“Bu dönemde; 1906’da üretilip 1990’lara kadar şirket kataloğunda yer alan Apres L’Ondee, 1912’de üretilen L’Heure Bleue, Champs Elysees caddesi 68 numarada açtıkları ikinci dükkandan sonra üretilen Mitsouko, 1920’lere damgasını vuran Shalimar (özellikle yeni yükselen Kuzey Amerika pazarında büyük sükse yapmıştır), 1929’da üretilen ve 1980’lerde yeniden lanse edilen Liu ve özellikle Jacques Guerlain’in yakın arkadaşı Küçük Prens’in yazarı Saint-Exupery’nin romanları ve uçuşlarından esinlenen Vol de Nuit, Guerlain geleneğini belleklere kazıyan parfümler arasında.”

Değerli hocamız Vedat Ozan’ın “Parfümler” kitabının, Guerlain ve Mitsouko başlığından kısa bir alıntıydı yukarıdaki cümleler. Guerlain efsanesinin doğuşunun anlatıldığı o bölümde, markayı böylesine önemli kılan detaylar anlatılıyor. Zaten şu klasiklere bakar mısınız: “Shalimar, Mitsouko, Samsara, Apres L’Ondee, Jicky, Nahema ve diğer adı aklıma gelemeyenler.” A evet, L’Heure Bleue’yu nasıl atlayabilirim ki?

Guerlain’in müthiş kadın parfüm klasikleri arasında yer alan L’Heure Bleue uzun zamandır deneme listemin üstlerindeydi. Sıcak yaz mevsiminde kullanmak istemediğim L’Heure Bleue’yu, bu serin sonbahar dönemine saklamayı tercih ettim. Kullanım süresince de doğru yaptığımı anladım. Kendi sitelerinde çiçeksi oryantal olarak sınıflandırılan L’Heure Bleue, “kendini sevdiren, huzur kaçıran ve büyüleyici” olarak tanımlanmış.

Parfümün açılışı tatlı çiçeklerle gerçekleşiyor. Aldehitleri çağrıştıran sabunsuluk ve şekerli menekşe ilk dakikalarda etkili. Başlangıcı benim için biraz fazla kadınsı ve pudralı. Orta bölümde pudralı yapı azalsa da hala mevcut. Şekerli menekşeye tatlı iris (süsen) de eşlik etmeye başlıyor. Sıcak baharatlar da olaya dahil oluyor. Karanfil muhtemelen en belirgin baharat. Burada biraz da tütsü hissediyorum. Orta bölümü başlangıcına göre daha kabul edilebilir buldum. Son kısım şahane. Vanilyamsı kremsilik, azıcık meşe yosunu, bir pinçik hayvansılık, kaliteli misk, Guerlain klasiği kullandığımı hatırlatıyor bana.

Söylemem gerekir ki karşımızda epey pudralı, eski, tozlu, nostaljik çiçeksilik var. Eğer sadece çiçekler olsaydı sonuç hüsran olurdu ama sıcak baharatlar, tütsü ve vanilya parfümü kurtaran öğeler. Ona kişiliğini veren elemanlar, ironik şekilde onu erkeksiliğe yaklaştırıyor. Özellikle sonları için rahatlıkla erkek kullanımına uygun diyebilirim. Ama ya başı için?

Başlangıcı ve orta kısmındaki güçlü pudralı yapı, onu tam bir kadın parfümü yapıyor, hem de orta yaş üzeri kadın parfümü. Olgun ve süslü sosyetik teyze kokusu ile babaanne parfümü arasında bir yerlerde dolaşıyor. Doğru tanımı size bırakıyorum.

L’Heure Bleue’ye getirilen eleştirilerden birisi de onun eski ve modası geçmiş hissi veren kokusu. Evet, o eski kokuyor diyeceğim ama anlamsız olacak çünkü 1912 yılında piyasaya sürülmüş. Bırakalım da biraz eski kokuversin. Tozlu kokusuna eşlik eden şekerli çiçekler bana göre olmasa da L’Heure Bleue’nun sevenleri beni pek ciddiye almayacaktır, sorun değil.

Kendi sitelerinde üç anahtar notadan bahsetmişler: Menekşe, iris ve vanilya. Bu üç arkadaş, mahşerin üç atlısı gibi oradan oraya koşturuyorlar parfümün gelişim sürecinde. Başlangıçta menekşe, orta kısımda iris ve sonlarda vanilya, görev dağılımını paylaşmış gibi görünüyor. Menekşeyle aramın iyi olmadığı sır değil. Menekşeli kısmı beğenmedim. İrisi çok severim ama burada biraz fazla tatlı kullanılmış, beklediğim gibi değildi. Vanilya ise harika verilmiş. Bir an için Jicky’i kokluyorum sandım kapanışta. Gel de not ver şimdi bu parfüme.

Bir parfümün ismi ve tarihi ne olursa olsun değerlendirmelerde objektiflikten ayrılmamak gerekiyor. Dünyanın en önemli kadın parfüm klasiklerinden olduğunu söylememe gerek yok. Tabii ki saygıda kusur etmeyeceğiz ama kullanım döneminde çok zevk alarak üzerimde taşıdığımı söyleyemem. Orta ve son kısmını beğendim, başını kendime yakın bulamadım. Onun güçlü karakterli yapısı olduğunu söyleyebilirim. Baskın ve ağırbaşlı kadınsılık, elli yaşlarındaki bir hanımefendiye yakışabilir ama bana değil.

L’Heure Bleue’nun kokusunu, aileden Jacques Guerlain tasarlamış. Benim kullandığım EDP olanıydı. Kalıcılığı yeterli. Fark edilirliği başlarda yüksek, sonrasında normale dönüyor. Sonbahar-kış mevsimine uyacağını düşünüyorum. Günlük kullanımdan ziyade özel anların kokusu olabilir. Bakarat sanatçısı Georges Chevalier’in tasarladığı Art Nouveau’dan ilhamını alan şişe formunun, Mitsouko’da aynen tekrar edildiği dikkatinizden kaçmayacaktır.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/7

Comptoir Sud Pacifique – Vanille Abricot (1993)

Vanilya ve kayısı. Teoride şu birlikteliğin güzelliğine bakar mısınız? Hem vanilyanın kokusuna meftun hem de kayısının tadına hayran birisi olarak Comptoir Sud Pacifique’in Vanille Abricot’una ayılıp bayılmam gerekiyor. Zaten koleksiyonlarındaki o kadar parfümlerinden ilk olarak Vanille Abricot’u merak edip, deneme listesine almıştım. Les Eaux de Voyage serisine ait olan Vanille Abricot, kadın parfümü olarak görülüyor kaynaklarda. Teoride güzel fikir olan vanilya ve kayısı teması, pratikte nasıl olmuş bakalım.

Açıklanan notalarında jackfruit, kayısı, papaya, şekerleme ve vanilya var. Parfümün başlangıcı şekerli vanilyayla gerçekleşiyor. Olabilecek en tatlı daha doğrusu şekerli vanilyayla karşılaşıyorum muhtemelen. Hatta yanık şekere bile benzetiyorum üst notalarını. Benim için rahatsız edici. Orta kısımda tatlılık devam etse de azalma eğiliminde. Vanilya hala güçlü şekilde duruyor. Tatlı vanilyaya biraz misk ekleniyor. Başlangıcına göre daha tahammül edilebilir. Son kısımda tatlı vanilya teması devam ediyor. Bu bölümde daha mumsu vanilyayı andırıyor. Daha ne söyleyeyim bilemiyorum.

Öncelikle, ismindeki vanilyanın hakkını veriyor. Vanilyanın her türlü kullanımı mevcut. Şekerli vanilya, miskli vanilya ve mumsu vanilya. Bütün bu vanilya kullanımı yüksek kaliteli ve ilginç değil. Tersine ucuz, sıradan ve yapaylık sınırında. Ne bir dumansılık ne bir egzotiklik. Güzel kokmak adına hiçbir çabası yok Vanille Abricot’un. Dümdüz çizgide ilerleyen, derinliği olmayan bir çalışmaya benziyor.

Geleyim ismindeki diğer öğe kayısıya. Genelde parfümlerde hoşuma gider kayısı fakat burada kayısıya rastlamak zor. Varsa da şekerli vanilyanın baskısı altında ezilip gitmiş durumda. Sadece kayısı değil, açıklanan diğer iki tropikal meyve de arada kaynayıp gitmiş anlaşılan. Papaya ve jackfruit denilen meyvelerin kokularını bilmesem de Vanille Abricot’un genel gidişatında meyvelerin yerinin az olduğunu söyleyebilirim.

İşin özeti şu ki, vasat bir vanilya parfümü Vanille Abricot. Bıktırıcı şekilde şekerli vanilya, bir süre sonra insanda kaçıp kurtulma hissi yaratıyor. Vanilya kokusunu ve parfümlerini severim ama bu kadar vanilya benim için bile fazla. Özellikle başlangıcında Montale parfümlerini hatırlatıyor ki zaten kimi kullanıcılar Vanille Abricot’u, Montale’ın Sweet Vanilla’sına benzetmiş. Bazı Montale parfümlerindeki özensizlik Vanille Abricot’ta da mevcut.

Vanille Abricot’un başlangıcı çocukken zorla içtiğimiz öksürük şuruplarına benziyor bence. Genel yapısıysa kayısılı vanilyadan ziyade ateşte kızartılan marshmallow gibi kokuyor. Ya da cezvede sıcak çikolata yapmak için kaynatılan sütün taşıp dökülmesi sırasında burna gelen yanık süt gibi adeta. Hatta ucuzluk pazarlarından alınan ve vanilya kokan altılı paketler halinde satılan kalitesiz mumları andırıyor. İşi abartıp, fırından yeni çıkmış muzlu kekleri aklıma getirdiğini bile söyleyebilirim. Açıklanan alt notalarındaki “sugar candy” ifadesi, parfümün genel karakterini ortaya koyuyor.

Parfüm platformlarında kokusunun reformülasyondan geçtiği konuşuluyor. Zaten eskiden metal olan şişeler de cam olmuş. Anlaşılan hem şişeleri hem de kokuları değişmiş Comptoir Sud Pacifique eserlerinin. Eski halinde meyvelerin daha çok hissedildiği yeni formülasyonlarda ise vanilyanın baskın olduğu söyleniyor.

Açık ara kadın parfümü Vanille Abricot. EDT formunda. Kalıcılığı gayet iyi. Fark edilirliği ortalama. Çok sıcak yaz mevsimi dışında her zaman kullanılabilir.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/4

Trussardi – Black Extreme (2014)

Trussardi’nin ünlü parfümü Uomo, Black Extreme olmuş (Haydaa)? Trussardi Black Extreme, güçlü duygular arayan başarılı modern erkeğin kokusuymuş (Umarım bu garip tanıma dahil olan erkeklerden değilimdir!). Black Extreme, Trussardi markasının öz değerlerini içinde barındırıyormuş (Maşallah!). Black Extreme, Trussardi’nin baştan çıkarıcı yeni silahıymış (İçinde kesin afrodizyak da vardır). Çağdaşlık ve geleneğin mükemmel bir dengesiymiş Black Extreme (Artık yorum yok!).

Genellikle parfümlerin pazarlanma aşamasındaki tanıtım cümleleriyle hafiften dalgamı geçerim. Anlıyorum bu tanıtımlar gerekli ama ne bileyim bana hep bir parça komik ve abartılı gelir bu tarz cümleler. Trussardi’nin Black Extreme parfümünün tanıtımı da ilk paragraftaki cümlelerle gerçekleştirilmiş. Aslına bakarsanız Trussardi gibi önemli markayı neden bu kadar ihmal etmişim fikrim yok. Özellikle 1983 çıkışlı Uomo, hala en önemli erkek parfüm klasiklerinden sayılıyor. Gerçi 2011 yılında kapsamlı reformülasyondan geçti Uomo ama sevenleri hala peşini bırakmış değil Uomo’nun.

Black Extreme ise olaya 2014 yılında dahil olmuş durumda. Aynı klasik Uomo gibi simsiyah ve benzer şişe tasarımına sahip. Bu durum güçlü şekilde Uomo’nun devam parfümü hissi uyandırıyor bende. Trussardi, Black Extreme’i odunsu deri fujeri olarak sınıflandırmış. Parfümün açılışı ferah sayılabilecek turunçgillerle gerçekleşiyor. Sabunsu eski tarz turunçgiller bana göre değil. Orta bölümde turunçgillerin yerini deniz kokusu ve erik alıyor. Muhtemelen Calone’den gelen ferah deniz/sucul kısım jenerik ve sıradan. Erik istediğim gibi değil, sulandırılmış gibi. Son bölümde meyvelerin etkisi azalıyor. Sıradan yumuşak odunsu notalar, vetiver ve paçuli kapanışı gerçekleştiriyor.

Siyah şişesine ve Black Extreme ismine aldanmayın. Bence ismi Black Extreme yerine Black Sport olmalıydı. Genel yapısı karanlık ve keskin değil. Hatta tersine yumuşak ve aromatik bir parfüm. Ferah turunçgiller (kendi sitelerinde limondan bahsedilmiş), ferah meyveler (erik ağırlıkta), deniz esintisi ve odunsular ana yapıyı oluşturuyor. Beklediğimden daha yumuşak ve aromatik çıktı Black Extreme. Oysa ben daha ağır, reçineli bir yapı bekliyordum. Bu anlamda şaşırdım.

Şaşırmadığım kısımsa parfümün sıradanlığı. Üst-orta-alt notalarda kullanılan öğeler o kadar bilindik ve sıkıcılar ki… Aromatik, meyveli, ferah, sucul parfümlerin kopyası olmasından başka bir esprisi yok. Açıklanan notalarında deri ve iris (süsen) var ama pek algılayamadım. Kimilerinin parfümün çok güçlüğü olduğunu söylediğini aklıma getirdiğimde şüphelerim artıyor çünkü ilk patlama anı dışında zayıf ve etrafa yayılımı sınırlı. Kalıcılığı EDT için normal ama isminde Extreme’i görüp de beklentinizi yükseltmeyin çünkü performansı ortalama.

Şu iki haftadır ilkleri yaşıyorum. Önceki hafta ilk defa Nishane parfümü kullandım. Sonraki hafta sitenin ilk Trussardi incelemesini yazıyorum. İşin ilginç kısmı şu ki, evin ablası, Nishane’nin Fan Your Flames’ini her kokladığında hiç beğenmedi ama Black Extreme’i kokladığında yine benzer şeyleri söyledi: “Şu acayip kokan niş parfümleri kullanacağına Trussardi’yi kullansana. Gerçek bir erkek parfümü gibi kokuyor Black Extreme!” Ve ben yine verecek cevap bulamıyorum. Dünyanın en ünlü ve pahalı niş parfümlerinin çoğunu beğenmeyen evin ablası, Black Extreme gibi bana göre vasat parfümü çok beğeniyor. Anlaşılan parfüm zevklerimiz oldukça farklı dünyalarda gezintide.

Sonuç olarak benim tercih etmeyeceğim bir arkadaş Black Extreme. Karşı cinsin sevebileceği basitlikte kokusuna rağmen, pazarda pek tutunabilecek gibi görünmüyor Black Extreme. Yolu açık olsun.

Soğuk kış mevsimi dışında her zaman kullanılabilir. Ayrıca günlük kullanım için gayet uygun. Spora giderken, gündüz arkadaşlarla dışarı çıkarken rahatlıkla bol bol sıkılabilir.

Koku Güzelliği:10/4

Nishane – Fan Your Flames (2016)

Size güzel haberlerim var çaresiz koku bağımlısı dostlarım. Mert Güzel ve Murat Katran’ın kurdukları Nishane, koleksiyonu büyütmeye devam ediyor. Türkiye merkezli ilk niş parfümevi olan Nishane, 2012 yılında çıktığı niş parfüm serüvenine, 2016 yılında iki yeni eser ekledi. Hundred Silent Ways ve Fan Your Flames, isimlerinin ilhamını Mevlana’nın şiirlerinden almışlar.

“Set your life on fire. Seek those who fan your flames.” İşte bugünkü konuğum Fan Your Flames parfümünün ilhamını aldığı Mevlana’nın dizeleri. İlk defa Nishane parfümü deniyorum. Fan Your Flames’in açıklanan notalarını gördüğümde tam bana göre olduğunu düşündüm. Hindistan cevizi, rom içkisi, tütün, tonka ve günün sürprizi meşe yosunu. Açıklanan altı notadan beşi genel olarak sevdiğim notalar. Bir de ek olarak sedir ağacı var ki, kullanım tarzına göre değişiyor sevip sevmeme durumum.

Fan Your Flames’in açılışı keskin ve yoğun dumansı içki temasıyla gerçekleşiyor. Başlangıçta tütsü ve derinin olmasından şüpheleniyorum. Üst notalarındaki rom, parfümün başlangıcını domine ediyor. Hindistan cevizi ise epey geri planda. Güçlü açılışını sevdim. Orta kısımda sıcak içki temasına tütün ekleniyor. Islak tütünden ziyade dumansı kuru tütünden bahsedilebilir. Azıcık baharatlar da var sanki. Başlangıcı kadar çarpıcı değilse de fena değil orta bölüm. Kapanışta içki temasından ziyade odunsuluk etkili. Parlak, kadifemsi, yapaylık sınırındaki sedir ağacı kapanışta kendisini hissettiriyor. Meşe yosununa ise rastlayamadım alt notalarda. Bence parfümün zayıf karnı son kısım.

Yüksek kaliteli, sıcak içki notasıyla çarpıcı şekilde açılan Fan Your Flames, yine sıcak tütünle devam ediyor yoluna. Kimilerinin nargileye benzettiği tütün, bence o etkiyi vermiyor. Burada daha çok modern ve kuru tütün kullanımı var. Benim gibi tütün kokusu sevenleri memnun edecektir. İçki ile tütün notaları zaten genelde uyumlu oluyor. Fan Your Flames’de bu anlamda doğru seçim yapılmış. Alt notalar bence soru işareti. Kadifemsi ve neredeyse metalik yapaylık, hem kalite hem de koku güzelliği anlamında yeterli değil. Hatta baş ağrısı yapmaya aday.

Benim açımdan durum şu: Başlangıcı müthiş, orta kısmı çok iyi, son bölümü eh işte. Genel olarak son kısmı dışında pürüzsüz ve kaliteli. İçkimsi-tütünsü-odunsu tema baştan sona pek değişmiyor. Detaylı ve zengin kokmayan Fan Your Flames, steril kalitesiyle sizi bekliyor. Açıklanan notalarında deri, tütsü ve amber yok ama burnum beni yanıltmıyorsa parfümde mevcutlar. Umarım yanılmıyorumdur.

Bana katılır mısınız bilemem ama bir parça Ambre Russe’ye benzetim Fan Your Flames’in havasını. Hatta abartıp Interlude Man’i bile çağrıştırıyor olabilir dumansı tarafı. Gerçi Ambre Russe’deki içki votkaydı, burada rom var. İki parfümünde sıcacık içki-tütün kokusuna göz kırpması böyle düşünmemi sağlamış olabilir.

Hindistan cevizi ve meşe yosununu daha baskın bekliyordum ama değilmiş. Hindistan cevizinin egzotik, kremsi ve sütsü hava vereceğini düşünüyordum ama etkisinin çok sınırlı olduğunu gördüm. İçki ve baharat destekli tütünü çok başarılı buldum. Ağırlık genel kompozisyonda içkiye verilmiş anlaşılan. Eğer bu tarz kokular ilginizi çekiyorsa deneme listenize mutlaka almanızı tavsiye ederim.

İçki ve tütün kokusunun ağırlıkta olması onu erkek kullanımına yaklaştırıyor. Soğuk havaların parfümü Fan Your Flames. Kış mevsiminde daha iyi sonuç vereceğini sanıyorum. Extrait de Parfum formundaki parfümün kalıcılığı kıyafet üzerinde müthiş. Tende daha düşük kalıcılığı ama yeterli. Fark edilirliği başlangıçta epey yüksek. Onun içindir ki dikkatli kullanmak gerekebilir. Fazlası boğucu olabilir. Karşı cinsin beğenebileceği güvenli parfümlerden değil belli ki. Biraz parfüm deneyimi ve yaş istiyor. Oldukça tematik ve sert sayılabilecek yapısını göze alıyorsanız, sizi farklı bir deneyim bekliyor.

Koku Güzelliği:10/7