Paco Rabanne – Ultraviolet Man (2001)

“Sıvı nane, çokça vetiver, ultra gri amber, görünmez titreşimler. Çoğalan duyular, koku titreşimleri, sıcak vetiver, elektro-şok.”

Hey, şu ifadelere bakar mısınız? Bu bir şaka mı yoksa yanlışlıkla Comme des Garçons parfümü mü kullanmak üzereyim? Bu reklam cümleleri, Paco Rabanne gibi popüler bir markaya mı ait? Genellikle birbirinin neredeyse aynı klişe tanıtım cümlelerine hiç benzemiyor Ultraviolet Man’ın kendi sitesindeki nitelemeleri. Hem ismi hem de şişesi farklı çağrışımlar uyandıran Ultraviolet Man’ın, markanın enteresan işlerinden birisi olduğu söylenebilir. Zaten Ultraviolet’in, yıllar geçse de bitmeyen seven kitlesini başka türlü açıklamak mümkün görünmüyor.

Kendi sitelerinde odunsu oryantal olarak sınıflandırılan Ultraviolet’nin açılışı şekerli çiçekler, şekerli aromatik otlar ve şekerli naneyle gerçekleşiyor. Başlangıcındaki yeşil hissiyatı atlamamak gerekiyor. Kimlerinin ferah dediği başlangıcı bence ferahlıktan uzak. Garip açılışı bana göre değil. Orta kısımda şekerlilik biraz azalıyor ve acayip naneye menekşe benzeri yapı ekleniyor. Buruk-ekşi baharatlar da arkaya saklanmış sanki orta bölümde. Kendi sitelerinde kakule ve karabiberden bahsedilmiş. Bu iki nota varsa da baskın değil. Orta notalar da bana oldukça uzak. Son bölüme geleyim. Kokunun genelinde büyük değişim yok. Alt notalarda kasvetli amber ve yapay vanilya var sanki. Brrrr…

Nasıl bir belaya bulaştığımı yeni yeni anlıyorum. Ultraviolet’i nasıl tanımlayacağımı, hangi sınıfa sokacağımı ve neye benzeteceğimi şaşırmış durumdayım. Ultraviolet büyük ihtimalle yapay şekerli nane ve tanımsız amberin (muhtemelen gri amber) birleşiminden oluşmuş bir Quasimodo. Notre Dame’ın kamburu kadar ucube ve anlamsız kokusunu anlatmaya alfabedeki harfler yetmiyor. (Nasıl gönderme ama) Bu hissiyatı daha önce Kouros, Muscs Koublai Khan ve Comme des Garçons’un Odeur’larında yaşamıştım. Tam anlamıyla zihnimdeki hiçbir koku şablonuna oturtamadığım parfümleri anlatmakta zorlanırım. Ultraviolet’te de böyle oluyor.

Ultraviolet, Paco Rabanne tarafından, 2000’li yılların ortalarına (2050’li yıllar olabilir) hitap eden fütüristik bir deneme gibi duruyor. Birçok kişinin söylediği “tuhaf” yapısı aynı zamanda itici, yapay, rahatsız edici. Benzersiz ve tanımlaması zor. Kesinlikle riskli bir koku. Herkesin sevemeyeceği, “ya sev ya nefret et” tarzına uygun sıradışı bir parfüm. Paco Rabanne gibi popüler işlere imza atan markadan beklenmeyecek derecede farklı bir arkadaş Ultraviolet. Bu anlamda hem takdiri hak ediyorlar hem de koku güzelliği anlamında eleştirilmeyi hak ediyorlar.

Şimdiye kadar denediğim hiçbir parfüme benzetemediğim Ultraviolet, benim için sinir bozucu olmanın ötesine geçemiyor. Parfümün hiçbir bölümünü sevemedim. Gıcık ve bıktırıcı kokusuna eklemlenmiş şekerlilik berbat piyasaya parfümlerini andırırken, genel yapısındaki steril uyumluluk şaşırtıcı. Açıklanan notalarındaki vetiver, paçuli ve meşe yosununa rastlayamadım. Hele ki meşe yosununu görünce heyecanlanmıştım ama derin bir hayal kırıklığı tarafına geçiş yaptım. Kadınların bu parfümü çok sevdiklerini söyleyen yorumculara şunu demek isterim ki: “Ultraviolet’i seven kadın, varsın beni sevmesin.”

Ne güzel, oturmuşum balkona. Hem manzarayı seyredip hem de bu yazıyı kaleme alırken, bir taraftan da Yunanistan’dan yayın yapan radyo istasyonu Star Radio’u dinliyorken, Dire Straits’in harika şarkısı Sultans of Swing çalarken, keyfime limon sıktın be Ultraviolet. Aaa bu çalan Scorpions mu yoksa! Niye Türkiye’deki radyo istasyonlarında rastlayamayız ki Scorpions şarkılarına ve tabii ki Roxette’e?

Kokusunun tasarımını ünlü isim Jacques Cavallier yapmış. Puig tarafından üretilen Ultraviolet, EDT formunda. Kalıcılığı ve fark edilirliği çok şükür ki bende yüksek olmadı. Sonbahar-kış kullanımına yakın duruyor.

Luca Turin’in kitabında Ultraviolet yeşil şekersi olarak tanımlanmış ve beş üzerinden bir puan alarak en kötü parfümler listesine girmiş. Tania hanımın bu puanına ben de katılıyorum. Parfümün tek olumlu yanıysa, ilginç bir teknikle yapılmış olan şişesi.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/3

Burberry – Touch For Men (2000)

Ana akım markaların parfümlerini kullanmadan önce genellikle önyargılar oluyor. Popüler ve çok satan parfümlerde de bu duruma rastlanabiliyor. Hatta kendim de zaman zaman fazlasıyla bilindik markaların parfümlerini kullanmadan önce “acaba” diyorum. Çünkü genel olarak popüler markaların ünlü parfümleri, vasata yakın oluyor. Çünkü herkese hitap etmeleri gerekiyor. Risk almıyorlar, yaratıcılıkla işleri olmuyor ve daha çok işin pazarlama kısmına ağırlık veriyorlar.

Burberry’nin parfümleriyle genel olarak çok barışık değilim. Başarılı parfümleri London For Men dışında kendime yakın kokusuna rastlayamadım Burberry’nin. Tabii bu durum, ister istemez zihnime “muhtemelen sevemeyeceğim yeni deneyeceğim Burberry parfümünü” düşüncesini getiriyor. Açıkçası büyük umutlarla kullanmaya başlamadım Touch For Men’i.

Zamanın ne kadar çabuk geçtiğini, Touch For Men’in on altı yıl önce piyasaya çıkmış olduğunu fark ettiğimde anladım. 2000 yılında piyasa sürülen Touch For Men, 1990’lardan, 2000’li yıllara geçişte Burberry’nin sektörün beğenisine sunduğu eserlerden birisiydi. Markanın kendi sitesinde Touch For Men’in “klasikler” bölümünde sunulması, Burberry’nin de parfümüne bakışını bize anlatıyor.

Touch For Men’in açılışı kremsi tatlı turunçgillerle gerçekleşiyor. Gayet tanıdık açılış, günümüzün birçok modern tatlı parfümündeki gibi. Başlangıcı güzel. Orta kısımda turunçgiller geride kalırken yumuşak baharatlar ve tatlı çiçekler nöbeti devralıyor. Menekşe orta bölümde epey etkili. Kremsilik ve tatlılık biraz daha artıyor orta bölümde. Neredeyse vanilyalı hissiyat veren kremsiliği kimilerinin pudralı olarak nitelemesi mantıklı. Orta kısmı da beğendim. Son bölümde büyük değişiklik yok. Yumuşak ve kremsi yapıya misk ve odunsular ekleniyor. İşte bu kadar.

Touch For Men, başından sonuna kadar neredeyse hiç değişmiyor. Düz çizgide ilerleyen kokusunda ilk dikkatimi çeken tatlılığın ve vanilyamsı kremsiliğin yüksek oranı. Parfümü pudralı tarafa çeken bu tatlılık, açıklanan notalarında bulunan tonka fasulyesinden geliyor olabilir. Yine de tonkadan ziyade vanilya kremsiliği düşünün siz. Yumuşak ve tatlı baharatlar fazla çıkıntılık yapmıyor. Küçük hindistan cevizi ve biberden geldiğini düşündüğüm baharatlar, parfümü sıcak tarafa davet ediyor. Misk, sanki başlangıçtan itibaren var. Sedir ağacıysa, güçlü kremsiliğe teslim olmuş durumda, alt notalarda. Kompozisyonun geneline “temiz, efendi, iyi aile çocuğu” tarzı hakim sanki. Karanlık ya da kasvetli değil ama bazı kullanıcıların “ferah, sucul” tanımlarını da karşılamaktan uzak.

Evet, lafı evirip çevirmeye gerek yok. Touch For Men bana göre şaşırtıcı derecede Le Male’e benziyor. Her ne kadar Le Male’de nane ve lavanta varsa da, Touch For Men’de bu iki nota yerine baharatlar ve menekşe monte edilmiş. Kimi yorumcuların onu Fahrenheit’e benzetmesini zihnime yerleştiremedim. Menekşe dışında Touch For Men ve Fahrenheit’in pek benzer tarafı yok. Touch For Men, illa ki bir parfüme benzetilecekse Body Kouros daha gerçekçi olacaktır.

Touch For Men, beklediğimden çok daha güzel geldi burnuma. Pek umudum yoktu ama gayet de severek kullandım Touch For Men’i. Kabul etmek gerekir ki kalite anlamında vasat, yaratıcılık yok ve performansı muhteşem değil ama kullanan çoğu kişinin sevebileceği, kadınlardan güzel tepkiler alabileceğiniz, “güvenli” sınıfına girebilecek bir arkadaş. Eğer Le Male veya Body Kouros tarzı kokuları seviyorsanız, bu fiyat seviyesinde bana göre denenmesi gereken seçeneklerden birisi. Evet, o dünyayı sallamayacak kokusuyla ama fiyatının hakkını verecektir.

Tatlılığın ve pudramsılığın kimi zaman arttığı Touch For Men için kadınsı koktuğu yolunda eleştiriler var ama siz aldırmayın. Şunu da söylemem gerekir ki maço değil kokusu. Eğer kremsi-tatlı kokuları sevmiyorsanız belki de denemeseniz daha iyi olur.

Touch For Men’in kokusunu Jean-Pierre Bethouart tasarlamış. EDT formunda. Kalıcılığı kıyafette çok iyi. Tende normal. Fark edilirliği başlarda iyi, sonrasında normalin altına doğru iniyor. Çok sıcak yaz mevsimine uymayacağını düşündüğüm Touch For Men, sonbahar-kış kullanımına daha yakın gibi görünüyor.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/7

Tom Ford – Italian Cypress (2008)

Akdeniz servi ağacı, harika ve mistik görüntüsüyle, sadece ressamlara değil, parfüm sanatçılarına da ilham oluyor. Kokular alemine iki ayrı seriyle giren ve ortalığı epey karıştıran Tom Ford, sürekli genişleyen özel seriye yatırım yapmaya devam ediyor. Gerçi birbiri ardına çıkardığı özel seri üyelerini, birkaç yıl içerisinde üretimden kaldırıp, hızlı devir daim sağlıyor ama bunun markaya nasıl getirisi olduğunu bilemiyorum. Her ne kadar firmaların ticari sırları ilgi alanımıza girmiyorsa da, insan merak etmeden duramıyor.

Servi ağacından esinlenen ve markanın kendi sitesinde en çok satanlar bölümünde yer alan Italian Cypress, taze, yenilikçi ve sofistike olarak tanımlanmış. Tom Ford’un İtalya’daki Milano mağazası için tasarlandığı söylenen Italian Cypress’in açılışı yeşil turunçgillerle gerçekleşiyor. Ekşi bergamot ve eski-tozlu sayılabilecek turunçgiller çok ferah olmasa da, ilginç ve başarılı. Orta bölümde parfüme ismini veren servi ortaya çıkıyor. Serviye çam da eşlik ediyor. Nane-mentol benzeri yapı ve metalik baharatlar da var orta bölümde. Son kısımda ağaçsılık devam ediyor. Kapanışta tütsü de algılıyorum. Biraz da meşe yosunu var sanki. Dumansılık hissiyatı alt notalarda mevcut. Fena değil son bölüm.

Yeşil temanın baştan sona hakim olduğu İtalian Cypress, kimilerinin dediği gibi aromatik şipreden ziyade yeşil ağaçsı kısma daha yakın. Erkeksi ve eski tarz parfümlere benzeyen Italian Cypress, günümüzün modern parfümlerine oldukça uzak. Tatlılığın neredeyse olmadığı kuru ağaçsı ana gövde, çam-serviye yakın. Naneye benzettiğim serinliğe aromatik Akdeniz otları destek veriyor. Açıklanan notalarında bahsedilen fesleğen hissediliyor ama aram yok ne yazık ki fesleğenle. Kuru baharatlardan tarçın, biraz karanfil ve zencefil ayırt edebildiklerim. Kapanıştaki tütsü-yosun sürprizi memnun edici.

Bu tür baskın yeşil kokuların en büyük sorunu çam terebentin yağı gibi davranabilmesi. Zor dengeyi kurabilmek her parfümörün harcı olmasa gerek. Italian Cypress’in yüksek kaliteli ve doğal başlangıcı çarpıcı ve erkeksi. Orta kısım biraz karmaşık, hafiften metalik ve mentolümsü. Sonları durağan ama kaliteli ve yeterli. Şu durumda benim için sorun, orta notalar olarak görünüyor. Kötü değil orta bölüm ama mentol, fesleğen ve baharatlar benim için biraz fazla dolu. Onun dışında büyük sorunla veya uyumsuzlukla karşılaşmadım.

Çoğu yorumcunun Italian Cypress’i ünlü iki klasik Halston Z14 ve Ralph Lauren – Polo Classic’e benzetmeleri dikkat çekici. Merak etmeme rağmen Z14’ü kullanma fırsatım olmadı ama Polo Classic, en sevdiğim eski tarz parfümlerden birisi. Italian Cypress ile Polo Classic, gerçekten de benzeşiyorlar. İki parfümün de yeşil ağaçsı tema üzerine inşa edilmesi, insanların benzetmelerinin asıl sebebi muhtemelen. Tabii Polo Classic’te çam ağacı daha baskınken, Italian Cypress’te servi öne çıkıyor. Polo Classic’in sonlarında paçuli ve deri var, oysa Italian Cypress’da paçuli yerine dumansı ağaçsılık yer almış. Benzer tarafları da var, ayrılan yönleri var. İkisi de gayet başarılı bana göre.

Sonuç olarak Italian Cypress, özel seri üyesi olmasının avantajıyla, artık günümüzde pek tercih edilmeyen bir tarz olarak yeşil-erkeksi-ağaçsı temaya yönelik tasarlanmış. Tabii bu bir anlamda risk çünkü popüler koku profilinden ziyade az satılabilecek alana yapılan yatırım, geri dönüşte ticari anlamda sorun yaratabilir. Neyse ki niş markaların bu tür özgürlüğü var. E Tom Ford’un özel serisinin de niş segmentine yakın olduğunu düşünürsek, Italian Cypress, yok olmaya yüz tutmuş bir temayı canlandırmaya yönelik deneme olarak görülüyor ama başarı şansı az gibi. Zaten kimi yerlerde üretiminin bitirildiğine dair söylentiler çıkan Italian Cypress’ın kokusu kötü ya da vasat değil ama harikalar da yaratmıyor. Böylesine astronomik fiyata satılan Italian Cypress’i alacağınıza Polo Classic’e yönelmeniz daha anlamlı gibi görünüyor. Para problemi olmayan şanslı azınlıktansanız ve erkeksi, olgun parfüm arıyorsanız, o zaman denemenizde fayda var.

Italian Cypress’i sadece Polo Classic ya da Z14’e değil, birçok eski tarz erkeksi parfüme benzetiyorlar. YSL – Jazz/Rive Gauche’dan tutun da Drakkar Noir’e, Givenchy – Xeryus’a hatta tıraş köpüklerine kadar benzeme listesi uzayıp gidiyor. Artık değerlendirmeyi size bırakıyorum.

EDP formunda. Kalıcılığı iyi, fark edilirliği başlarda yüksek, ilerleyen saatlerde normale dönüyor. Bu sıcak ağustos ayında denemekle hata mı yaptım emin değilim çünkü daha serin havaların kokusu sanki. Serin ilkbahar-erken sonbahara yakışacağını düşünüyorum. Erkeksi ve olgun geri planı, onu çok genç erkek arkadaşların ilgi alanından çıkaracaktır. Otuz yaş üzeri ve resmi kıyafetlere veya hafta sonu tatillerinde kullanıma uyar, pürüzlük çıkarmaz. Kimi kaynaklarda uniseks olarak sunulmasına bakmayın, erkek kullanımına daha yakın.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/7

Moschino – Uomo (1997)

Bir yorumcunun, Moschino – Uomo’yu anlatırken bahsettiği “İtalian Playboy” sözüne takılıp kaldım. Ne yazık ki pek fazla İtalyan playboy tanımıyorum. Bildiğim en yakın zamanlı İtalyan playboyu Silvio Berlusconi’ydi ki o da şimdi seksen yaşına gelmiştir. Tabii Berlusconi’nin bilmem kaç milyon euroluk villasında torunu yaşında kızlarla düzenlediği “Bunga Bunga” partileri, siyasi yaşamında başına epey iş açmıştı. İtalya’nın hatta dünya magazincilerinin dillerinden düşürmedikleri Berlusconi yazı konum değil tahmin edebileceğiniz gibi.

Genelin “İtalyan” yönünü vurguladıkları bir parfümle serüvene devam ediyoruz. Neye göre İtalyan veya Fransız? Bir parfümün İtalyan mı yoksa Fransız tarzına mı yakın olduğu çok flu bir alan. Bu tür ayrımlar anlamsız gibi görünüyor ama insanlar böyle duygular içindeyse de saygı duymak gerekebilir. Neyse, parfüm sever erkeklerin yakından bilecekleri ve anılarını canlandıracak bir arkadaşa yelken açalım.

Kimi kaynaklarda 1997 kimilerindeyse 1998 çıkışlı olduğu söylenen Moschino’nun Uomo’su, ilk çıktığı zamanlarda oldukça popülerdi. İlerleyen yıllar ve güçlenen rakipler, Uomo’yu diğer klasikler gibi geri plana itmiş gibi görünüyor. Uomo’nun açılışı kremsi turunçgiller ve egzotik meyvelerle gerçekleşiyor. Açıklanan notalarında tropikal bir meyve olan kumkat var. Kremsi portakal ve meyvelerin uyumu harika. Başlangıcı çok güzel. İlerleyen dakikalarda tatlılık biraz daha artıyor. Kremsi yapı yerinde duruyor. Ekstradan tatlı ve yumuşak başlı baharatlar ekleniyor kompozisyona. Geri planda bir parça vanilya ve misk de var. Orta kısım bir parça yapay. Sonlarda misk ve baharatlara odunsular ve tatlı ambergris ekleniyor. Kapanışı çarpıcı değil ama lezzetli.

Son cümleden yeni paragrafa devam edeyim. Çarpıcı olmayan lezzet. Reklam cümlesi gibi konuşmuşum. Aslına bakılırsa parfümün tamamı lezzetli, mayhoş, tatlı ve sevilesi. Uomo’nun çok tanıdık aroması, günümüzün yeni nesil aromatik, tatlı baharatlı ana akım parfümlerinde epey tekrarlanıyor. Yaşı yirmiye yaklaşsa da, Uomo hala 1-2 yıl önce piyasaya sürülmüş genç erkek avcısı parfümlere benziyor. Buradan şu çıkarımı yapabiliriz ki, zamanın ötesinde bir klasik.

Bu nedir arkadaş? Korku filmi afişi mi, parfüm reklamı broşürü mü?

İyi de her klasik güzel kokmak veya bizi kendisine bağlamakla yükümlü mü? Haşa! Çok büyük ihtimalle tatlı, aromatik baharatlı, vanilyalı ana akım parfümlerin atası Uomo. Başlangıçtaki cazibeli meyveler ve orta kısımdan itibaren ortaya çıkan kremsilik, vanilyaya benzeri yapıyla birleşiyor. Her ne kadar açıklanan notalarında vanilya yoksa da iddia ediyorum kardeşim, var vanilya!

Amma asıl olay baharatlarda bence. Orta bölümden itibaren ağırlığını koyan baharatlar epey tatlı ve yumuşak huylu. Fazla çıkıntılık yapmıyorlar, uslu uslu parfümün büyük kitlelerce sevilmesi için sinsi sinsi geri planda kötü kalpli cadılar gibi çalışıyorlar. Kimilerinin bahsettiği aldehitlere ise rastlayamadım. Tamam, kabul parfüm zaman zaman sabunsu-pudralı gibi geliyor ama dinamik ve değişken yapısı size küçük oyunlar oynayabilir. Bazen portakal aroması öne çıkarken, kimi zaman da miski başrole yerleştiriyor Uomo. Donald Trump ne kadar barışçı bir demokratsa, Uomo’da o kadar aldehidik bence.

Sonuç olarak tıraşı kesip sadede geleyim. Evet, benim gibi bir aristokrat bile zaman zaman böyle avam cümleler kurabiliyor ama neyse siz görmezden gelin. Uomo’yu ilk denediğimde çok beğendim. İlerleyen günlerdeyse ortalama olduğunu düşündüm. Kullandıkça yapaylığı ve düşük kalitesi rahatsız etti ama çoğu kişinin rahatlıkla sevebileceği güvenli kokusu memnun etti. Evin ablasının “offf garip garip kokular kullanacağına bunu kullansana, ne güzelmiş kokusu” yorumuna yine söyleyecek söz bulamadım. Uomo ile kadınlardan bol bol övgü alacağınızı düşünüyorum ama Parfüm Merakı’ndan aferin alamazsınız, ona göre. Komplo teorilerine bayılan ülkemiz insanına bir subliminal mesaj da ben vereyim: “Üst Akıl da Uomo kullanıyormuş :)”

EDT formunda. Kalıcılığı kıyafette yeterli, tende normal. Fark edilirliği başlarda iyi. İlk on beş dakikadan sonra sönükleşiyor. Tamamen bilinçsiz olarak bu sıcak yaz mevsiminde kullandım Uomo’yu. Baharatlar, kremsilik, vanilya, ambergris gibi notalarına rağmen bu sıcaklarda hiç rahatsız etmedi. Yine de serin mevsimde denemek daha iyi sonuç verebilir.

Luca Turin’in tatlı sabunsu dediği ve beş üzerinden iki puan verdiği Uomo’yu daha çok genç arkadaşlara yakıştırasım geliyor. Eğer YSL – L’Hommegilleri, Versace – Eros/Dreamer’ı, Platinum Egoiste’i veya Allure Homme’u seviyorsanız denemeye değer. Yoksa dünyayı yerinden oynatacak bir kardeşimiz değil Uomo.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/6