Issey Miyake – A Scent (2009)

Bu aralar en severek izlediğim kanallardan birisi Japonya’nın dünyaya tanıtımının yapıldığı NHK World. Türkiye merkezli televizyon kanallarının berbat hali, kendimi bir Japonya kanalında bulmamı sağladı. Gerçi yeme-içme tanıtımlarına fazlasıyla yer verselerde, doğa belgeselleri gayet güzel. Hele ki sık ormanlarla kaplı dağların anlatıldığı belgeseller.

Japon tasarımcı İssey Miyake, 2009 yılında “A Scent” isimli kadın parfümünde, memleketi Japonya’nın dağlarından ilham almış. Daha doğrusu Japonya dağlarının kokusundan esinlenmiş A Scent’te. Kimi yerlerde saf ferah havadan kimi yerlerde de yapraklar, çiçekler ve ağaçlardan ilham aldığı yazıyor. Nereden esinlendiği çok önemli olmasa da, aklıma hemen Japonya’yı anlatan belgesellerin gelmesi, bu parfüme olan merakımı arttırdı.

A Scent’in açılışı ferah limonsu yapıyla gerçekleşiyor. Açıklanan notalarında verbena var. Muhtemelen verbenanın öncülüğünde gerçekleşiyor açılış. Başlangıcı fena değil. Orta kısımda limonsuluk geride kalırken güçlü kadınsı çiçekler ortaya çıkıyor. Ağırlığın yaseminde olduğunu düşünüyorum. Beyaz ve sarı çiçeklerin karmaşık buketi olarak düşünülebilir orta bölüm. Tabii bu kadar çiçeksilik, onu sabunsuluğa doğru taşıyor. Son bölümde sabunsu çiçeklere yapay misk ekleniyor. Kapanışı gayet sıradan.

A Scent demek bana göre sabunsuluk demek, bu çok açık. Orta kısımdan itibaren (hatta açılışta da) sabunsu-pudralı yapı, adeta parfümü ele geçiriyor. Kimilerinin deterjanlara benzettiği bu yapıyı burnumun reddetmesi uzun sürmüyor. Kadınsı çiçeklerin bu kadar abartılması ve fazlaca yer verilmesi, böylesi kokuları sevmeyen benim için fazlasıyla bıktırıcı. Evet, bu parfüm için doğru kelime “bıktırıcı”.

Cristalle ve No. 19’a benzetilen A Scent, bu iki klasikten kat kat aşağıda. Hem koku güzelliği olarak hem de kalite anlamında bu iki önemli parfümün çok gerisinde A Scent. Bir kere oldukça yapay ve burun tırmalayıcı A Scent. Bilemiyorum belki de erkek olmanın verdiği içgüdüsel tepkiyle hiç sevemedim onu. Hiç bir özelliği olmayan, her yerde rastladığımız ucuz kadın deodorantlarını andıran tarzıyla, benim için temizlikten ziyade baş ağrısını çağrıştırıyor. İtiraf etmeliyim ki uzun zamandır karşıma çıkan en başarısız parfüm olarak görüyorum A Scent’i. Kokusu aklıma geldikçe bile tuhaf oluyorum.

Sanırım Issey Miyake, A Scent’in üretimini bitirmiş. Yeni sayılabilecek bir parfümün bu kadar kısa sürede üretiminin bitirilmesi ilginç ama bence doğru karar. Muhtemelen istedikleri satış rakamlarına ulaşamadılar ki bu kokuyla zaten pek de mümkün değil. Eğer bu tür sabunsu-çiçeksi kadın parfümlerine meraklıysanız, A Scent hala piyasada bulunabiliyor hem de epey uygun fiyatlara.

Parfümün tasarımını Daphne Bugey yapmış. Şişesinin tasarımına Arik Levy ve Taku Satoh imza atmış. EDT formunda. Kalıcılığı yüksek değil. Fark edilirliği düşük. İlkbahar-sonbahar mevsimleri için daha uygun görünüyor. Genç hanımlardan ziyade, orta yaşa yakın kadınlara yakışacağını düşünüyorum.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/3

Amouage – Ciel Man (2003)

Masmavi gökyüzü ve pamuk gibi beyaz bulutlar… İnsanoğlu, cenneti neden gökyüzünde arar? Cennet belki de yanı başımızda ki, onu fark edebilecek bilince sahip miyiz? Dua ederken ellerimizi havaya kaldırmamızın sebebi de bu göksel inanışlarımız mı? Ya da deniz/okyanus kokusu kimilerinde neden sabunsuluğu çağrıştırır? Soru sormak ve sorgulamak kötü müdür yoksa atalarımızdan öğrendiklerimizi tekrarlamak mı daha iyidir?

İspanyolca mı yoksa Fransızca mı olduğunu tam bilemediğim Ciel’in kelime anlamı sözlüklerde “gök, gökyüzü, hava, cennet, tanrı” olarak geçse de, kimi yerlerde mavi gökyüzünü de ekliyorlar listeye. Amouage’ın 2003 çıkışlı Ciel Man’i, muhtemelen en geri planda kalmış eserleri. Kendi tanıtımlarında Ciel Man’ı “ferah, zengin çiçek kokularının dolup taşması” olarak betimlemeleri işimize yarayabilir. Ayrıca “sıcak bir yaz gününde, onun canlandıran ve serinleten yağmur gibi olduğu” da kulağımıza küpe olsun.

Ciel’in açılışı hakkında çeşitli görüşler mevcut. Kimisi üst notaları çılgın bulurken, bazısı tuhaflığından dem vuruyor. Bence çok sıra dışı değil başlangıcı. Buruk, olgun meyvelerle gerçekleştiğini düşünüyorum ilk saniyelerin. Açıklanan notalarında şeftali var ki neden olmasın? Acaba biraz kavun mu gıdıklıyor burnumu? Baskın olarak turunçgillerden bahsedemesem de eskilerden gelen bir parça bergamot olabilir. Açılışı fena değil. Orta bölümde meyvemsilikten çiçeksiliğe doğru kayma var. İlk dikkatimi çeken aldehitlerin ağırlığı. Orta bölümde sabunsu aldehitlerin büyük rolü var. Aldehitlere, yansız beyaz çiçekler eşlik ediyor. Ve sandal ağacı orta notalarda kendisini göstermeye başlıyor. Yoksa lavanta da mı var? Bazı yorumcuların Ciel Man’i kadınsı bulmasının sebebi orta bölüm muhtemelen. Alt notalarda sabunsu odunsuluğa geçiş yapıyor. Durağan kapanışı, Amouage ihtişamından uzak.

Ciel Man için meyveli-çiçeksi demek hem doğru olur hem de yüzeysel kalır. Buradaki meyveler bildiğimiz anlamdaki gibi değil. Oldukça buruk, hayalle gerçek arasında, olgun, sabunsu. Eski tarz kadın parfümlerindeki gibi nostaljik ve tozlu. Aynı durum orta kısımda da mevcut. Aldehitlere eşlik eden beyaz çiçekler (yasemin, ylang ylang veya sümbülteber olabilir) de aynı şekilde sabunsu, soyut ve eski. Alt notalar, parfümün bütünüyle uyumlu.

Kimi yorumcuların haklı olarak kadınsı bulduğu bir erkek parfümü Ciel Man. Erkekler için tasarlanmış ve pazarlanmış. Her ne kadar sabunsu-çiçeksi kısmıyla kadınlara göz kırpıyorsa da, bazen lavantalı tıraş köpüklerini anımsatan kokusuyla güçlü erkeksi mesajlar veriyor. Kulağa garip geldiğinin farkındayım çünkü burnuma da garip geliyor!

Parfümün genel yapısındaki soyutluk, onu bir kalıba sokmayı zorlaştırıyor. Meyveli çiçeksiden, aromatik fujere kadar farklı etiketlerin altına sokulabilir. Gerçi önemli olan parfümleri bir sınıflandırmanın altına sığıştırmak mı yoksa kokusunun bize ne hissettirdiği mi? Ciel Man’in bende uyandırdığı duygular daha çok hüzün. Opak, cansız ve parlak olmayan yapısı, hafiften depresif yapabilir sizi. Çoğu kişi gibi yazlık, ferah ağırlığın olduğunu düşünüyorum ama içinde baskın turunçgillerin olmaması, onu oldukça farklı bir yere koyuyor.

Lafı uzatmayayım. Ciel Man’i pek sevdiğimi söyleyemem. Benim için fazla sabunsu, fazla erkeksi ve fazla çiçeksi. Eğer örneğine çok rastlanmayacak yaz parfümü arıyorsanız ve aranız lavanta, çiçekler ve tütsüyle iyiyse, Ciel Man’ı deneme listenize ekleyebilirsiniz. Uzun süreli kullanımda sıkılacağımı düşünüyorum.

Tarz olarak Amouage’ın Gold Man’ına biraz benzettim. Bazılarının Ciel Man’ı, Green Irish Tweed’e benzetmesini hiç anlayamadım. İki parfümün aralarında neredeyse hiç benzerlik bulunmadığını düşünüyorum.

EDP formundaki Ciel Man’in kalıcılığı kıyafette iyi ama tende sınırlı. Fark edilirliği ilk on beş dakika yüksek. Sonrasında tene yakın duruyor. Güçlü-kuvvetli Amouage parfümleri gibi değil. Soğuk kış mevsimi dışında her zaman kullanılabilir. Yaş olarak otuz beş ve üzeri gibi uyarı koyayım. İster uyun, ister uymayın. Günlük kullanımaysa pek uymayacak gibi.

Luca Turin’in kitabında hayvansal baharatlı olarak sınıflandırılmış ve beş üzerinden dört puan verilerek oldukça başarılı bulunmuş.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/6

Ermenegildo Zegna – Sicilian Mandarin (2012)

Kökeni Çin olduğu düşünülen (zaten neyin kökleri eski Çin’e dayanmıyor ki!) mandalinanın Avrupa kıtasına getirilmesi ve İtalya’da yetiştirilmeye başlanması mutluluk verici. İtalya’nın güneyindeki Sicilya şehrindeki mandalina ve portakal bahçelerinin övgüsünü birçok gezgin bize aktarıyor. Akdeniz’in en bereketli topraklarından birisinde yetişen Sicilya mandalinası, 2012 yılında bir parfüme isim babalığı yaptı.

Ermenegildo Zegna’nın özel serisi “Essenze” mensup olarak piyasaya sürülen Sicilian Mandarin, zamansız, modern bir kompozisyon olarak tanıtılmış. Parfümün başlangıcı buruk mandalinayla gerçekleşiyor. Kimileri bergamottan bahsediyor ama bence pek ilgisi yok. Bir yorumcunun dediği gibi karanlık sayılabilecek mandalina, portakal yağlarını da andırıyor. Bence fena değil açılışı. Orta kısımda turunçgilin ağırlığı devam ediyor. Serinlik, nane benzeri temayla gerçekleşiyor. Orta kısım daha ekşi hatta asidik. Başlangıcı kadar parlak değil orta bölüm. Son kısımda yumuşak odunsu notalara, turunçgiller eşlik ediyor. Kapanışı çok silik.

Sicilian Mandarin, ismindeki mandalina vurgusuna istinaden, tam anlamıyla o kokuyu karşılıyor. Buruk, ekşi ve doğal mandalina parfümün her anında kendisini gösteriyor. Kimi zaman yarı karanlık yüzünü gösterirken bazen nanemsi ferahlıkla karşınıza çıkıyor. Sonlarda da odunsu mandalinayla tanışıyorsunuz. Genel olarak büyük değişim geçirmiyor. Tek düze sayılabilir. Müthiş bir derinlikten bahsetmek abes olur.

Kötü mü? Asla değil. Gayet doğal turunçgil aroması, kimi zaman mandalinalı meyve sularını anımsatıyor. Azıcık portakal yağlarını da hatırlattı bana. Başarılı sayılabilecek kalitedeki Sicilian Mandarin, ferah ve doğal yazlık parfüm bulmakta zorlanan koku severler için iyi seçenek olabilir. Tabii oldukça yüksek fiyat etiketini gözden çıkarabilirseniz. Çünkü Sicilian Mandarin, Ermenegildo Zegna’nın özel serisine ait ve fiyat anlamında şakası yok.

Benim açımda durum muğlak. Mandalina meyvesini severim ve bol bol yerim ama iş parfümde kullanmaya gelince çok iyimser değilim. Nedenini bilmiyorum ama mandalina merkezli parfümleri pek kendime yakın bulamıyorum. Onun içindir ki, Sicilian Mandarin, benim yazlık turunçgil temalı koku listeme giremeyecek fakat bu tarzın meraklıları deneyebilir.

Parfümün tasarımını Harry Fremont yapmış. EDT formunda. Kalıcılığı ortalama, fark edilirliği ilk dakikalar dışında zayıf. Birçok yazlık parfümdeki performans sorunu Sicilian Mandarin için de geçerli. Az da olsa erkek kullanımına yakın gibi ama kadınlar da rahatlıkla kullanabilir. Tam bir yaz kokusu. Sevmesi kolay bu arkadaşı, her yaştan herkesler kullanabilir.

Koku Güzelliği:10/6

Comme des Garçons – Amazingreen (2012)

Çoğu zaman böyle olur. Aklıma olur olmadık çağrışımlar gelir. “Yeşil enerjinin patlaması” sloganını okuduğumda aklıma 1960’lar Amerika’sının “Siyah Güç” örgütü ve siyahilerin isyanı geldi. Oysaki yeşil enerji patlamasının, Siyah Güç ile hiç bir ilgisi yok ama zihin işte rahat durmuyor.

Comme des Garçons’un 2012 çıkışlı parfümü Amazingreen’in resmi tanıtım broşürlerinde bahsettikleri yeşil enerji patlaması, şüphesiz ki ciddiye alınmalı. Parfümün şişesinin de yeşil olması ve daha da önemlisi ismindeki yeşil vurgu, karşımızda nasıl bir koku karakteri olacağının sinyallerini veriyor.

Yine Comme des Garçons yine harika ve yaratıcı bir isim: Amazingreen. Bakalım gerçekten de hayret verici yeşil temayla mı karşılaşacağız. Parfümün açılışı ferah yeşilliklerle gerçekleşiyor. Yeşil turunçgiller (bergamot olabilir), aromatik otlar ve ağaç yapraklarını andıran notalarla gerçekleşiyor. Ferah, zengin ve doğal üst notaları harika. Orta kısımda ferahlığın yerini daha oturaklı yeşillik alıyor. Azıcık servi, birazcık çam ve kimilerinin Calone’ye benzettikleri o yapay serinlik. Orta bölüm çok farklı ya da çarpıcı değil. Son bölümde sedir ağacı olabilir. Vetiver gerilerden hissediliyor. Ha unutmadan duman ve barut da varmış kapanışta!

Comme des Garçons, böyle küçük sürprizler yapıyor parfümlerinin tanıtımında. Kendi sitelerindeki tanıtımda alt notalarda görülen barut, ilk başta saçma gelecektir ki zaten öyle. Çünkü hepimiz biliriz ki barutun bir parfümün içinde olması imkansız. Peki, barut kokusu da mı yok kapanışta. Cık. Barut kokusunu ve hatta ateş edilmiş silahtan yayılan barut kokusunu bildiğimden içim rahat. Amazingreen’de bahsettikleri gibi barut kokusu yok. Bariz yeşil sucul-aromatik otsu ve ağaçsı yapıya sahip. Biraz ilginçlik katmak için yapılan pazarlama hilelerine Comme des Garçons genellikle başvuruyor. Varsın olsun, inanmış gibi yapalım.

Amazingreen, nefis açılışıyla isminin hakkını verirken, orta bölümde yine yeşil olmayı başarıyor ama yapaylık peyda oluveriyor. Bazı yorumcuların onu yeşilden ziyade sucul tarafa yamamaya çalışması anlamsız çünkü Amazingreen, gerçekten de her türlü yeşil kokusunu veriyor. Yeşil turunçgiller, yeşil aromatik otlar, yeşil ağaçsılar ve neredeyse yeşil misk!

Şöyle bir duyularımı ve algılarımı gözden geçiriyorum. Yeşil temalı kokuları seviyor muyum? Bazen evet, bazen hayır. Tabii yeşil deyince akla hemen orman ve ağaçsı yapı gelecek ama yeşilbiberden tutun da yeşil çiçeklere ve hatta çimene uzanan yelpazede değerlendirilebilir yeşil kokan parfümler. Aslında biraz düşününce Amazingreen’de ıslak çimen kokusu bile var gibime geliyor.

Çoğu kişinin bahsettiğinin aksine baharatlar epey geri planda. Serin-soğuk verilmiş baharatlar, yeşil temanın gerisinde kalıyor ve burun tırmalamıyor. Parfümün orta kısmındaki metalik yapaylık, çoğu kişinin şikayet noktası ki haklılar. Comme des Garçons’un bilinçli olarak mı böyle bir uygulamaya gittiği yoksa işin içinde küçük maliyet hesapları mı var bilemiyorum ama sıra dışı marka imajı çizen ve parfümleri nişlerle yarışan Comme des Garçons’un, yapaylığı bu kadar öne çıkarması enteresan. Gerçi markanın geçmişinde bu tür yüksek oranlı yapay kokulara rastladık. Bilemiyorum, bu tarzın seveni varsa şans verilebilir.

Bir kötü haber daha vereyim. Amazingreen EDP formunda ama performansı kötü. İlk patlama dışında fark edilirliği çok düşük. Kalıcılığı idare eder. Erkek kullanımına daha yakın duruyor. Günlük kullanıma uyar bence. Çoğu yorumcunun ferah yönünden dem vurarak onu yazlık kategorisine koymalarına azıcık itirazım var. Her ne kadar zayıf performansı yüzünden fazlaca uygulansa bile rahatsız etmeyecekse de çok sıcak yaz mevsimi için uygun olmayabilir. İlkbahar-sonbahar ve yaz akşamları da kullanılabileceğini ekleyeyim.

Kokusunun tasarımını Jean-Christophe Herault yapmış.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/6