Ulric de Varens – UDV Black (2005)

Ulric de Varens – UDV Black (2005)

"Ulric de Varens Türkiye şubesi 2013 Ocak ayında doğdu. Birkaç ay içerisinde parfümler drugstore zincirleri ve bazı mağazalarda yerlerini aldı.

Ulric de Varens markası, kokulara, özellikle de Fransız kokularına oldukça düşkün olan Türk toplumuyla birlikte olmalıydı. Ulric de Varens parfümleri, bulunduğu konuma göre en cazip fiyatları sunuyor. Tüketiciler de markanın “Fransızların konusunda en gelişmiş maharetini, uygun fiyata sunmak” felsefesini anlamış olacak ki, Ulric de Varens dünyada büyük başarı elde etti.

Yegane ve demode olmayan parfümlerin doğuşunun özünde, en büyük koku kreatörleri yer aldı. Ulric de Varens, parfüm tutkusuyla Türklerin kalbini fethetmeyi umuyor."

Fransız parfüm üreticisi Ulric de Varens'in Türkiye serüvenleri yukarıdaki satırlarda özetlenebilir. Ultra lüks niş markalar, uygun fiyatlı niş markalar, üst düzey ana akım üreticiler ve uygun fiyatlı ana akım markaların hakimiyetindeki parfüm sektörüne Ulric de Varens gibi oyuncular renk katıyorlar hiç şüphesiz. Parfümlere yüksek bedeller ödemek istemeyen ama güzel kokmayı da ihmal etmeyen parfümseverler için seçeneklerden birisi Ulric de Varens.

Özellikle Avrupa pazarında tanınan bir marka olan Ulric de Varens, geçtiğimiz yıllarda ülkemizde de faaliyet göstermeye başladı. Tabii bunun sonucunda koleksiyonlarındaki parfümleri görücüye çıkardılar. Ulric de Varens'in baş harflerinden oluşan "UDV Serisi", benim de ilgimi çekmekteydi. Bu serinin bütün parfümlerini denemiş birisi olarak, genel olarak uygun fiyatlarla güzel işler çıkartıldığını söyleyebilirim.

Bugün bir süredir kullandığım UDV Black'e göz atacağım. Kendi sitelerinde şöyle tanıtılmış:

" Eğreltiotu, Meyvemsi, Modern

Biberiye ve çam kokusunun aromasal zenginliklerinden önce, yeşil elma bu parfümün tüm tazeliğini gözler önüne seriyor. Misk ve tütünün sofistike etkisi sardunya çiçeğinin narin dokunuşundan sonra hissedilir. Ünlü koku tasarımcısı Jean Jacques ve şişe tasarımcısı Thierry de Baschmakoff Ulric de Varens için hazırladılar."

UDV Black'in açılışı turunçgillerle gerçekleşiyor. Meyveli üst notalarda bergamot, greyfurt ve elma var sanki. Yumuşak ve ferah başlangıcı fena değil. Orta kısımda koku karakteri büyük değişim göstermiyor. Bu bölümde meyvelere sardunya eşlik ediyor. Aromatik orta notalara misk de ekleniyor bir süre sonra. Son kısımda bu sefer yumuşak odunsu notalar dikkat çekiyor. Sedir ağacı vetiver ve misk kapanışı yapıyor. İşte UDV Black'in algılayabildiğim notaları bunlar.

Karşımızda genç, enerjik, modern, herkesin sevebileceği, güvenli sayılabilecek aromatik fujer var. Tabii UDV Black'in aromatik yönü, meyvemsiliğe kayıyor. Tatlı ve lezzetli meyveler, akuatik değil de daha yumuşak ve buruk meyveleri çağrıştırıyor. Üst notalardaki ferah turunçgillere az da olsa aromatik otların eşlik etmesi iyi fikir. Biberiye muhtemelen buradaki ana aktör. Orta kısımdaki rayiha bana Emporio Armani'nin ünlü He'sini çağrıştırdı. UDV Black'de deri yok ama He'nin orta kısmıyla benzerlik hissediliyor. Aynı yumuşak yapı iki parfümde de var. Sonlardaki misk ve yumuşak odunsular pek şaşırtıcı olmasa da kötü değil.

Siz ismindeki "siyah" vurgusuna bakmayın. UDV Black, karanlık ve kasvetli kokmuyor. Yumuşak, ferah, canlı ve açık. Bu haliyle doğru dozajlama ile dört mevsimde de kullanılabileceğini düşünüyorum. Kullanması ve üzerinizde taşıması kolay bu meyveli fujer, günlük kullanım için de uygun.

Değerli koku severler. Karşımızda diğer çok yüksek fiyatlı markaları düşündüğümüzde oldukça uygun fiyatlara satılan markanın ürünü var. UDV Black'ten Amouage ya da Guerlain kalitesi beklemek anlamsız olabilir. Fakat yine de gayet uygun fiyatlara, büyük zincir mağazalarda (Watsons, T-Shop, Rossmann ve kendi siteleri) satılan Ulric de Varens'ler ve UDV Black belki de sizin tam aradığınız parfümdür. Denemeden bilemezsiniz.

UDV Black'in kokusuna, Angel Schlesser, Christian Lacroix, Davidoff, Pierre Balmain, Ted Lapidus gibi markalar için de çalışmış olan Jean Jacques imza atmış. Şişesinin tasarımını ise ünlü isim Thierry de Baschmakoff yapmış.

EDT konsantrasyonuna sahip UDV Black. Kalıcılığı iyi, fark edilirliği ortalamanın biraz altında. 15-35 yaş arası erkekler için düşünülebilir.

Koku Güzelliği:10/6

Acqua di Parma – Colonia Intensa (2007)

Acqua di Parma – Colonia Intensa (2007)

Sizi bugün İtalyan şıklığının ve karizmasının merkezine götüreyim. Parfümlerin, erkeklerin ceketlerinin iç ceplerinde taşıdıkları ipek mendillerin üzerine sıkılarak kullanıldığı döneme kısaca göz atalım. Birinci Dünya Savaşı'nın hemen sonrasının İtalya'sında, ülkenin muhtemelen en önemli parfümcüsüne bakalım.

Savaş sonrası İtalyan şıklığının sembollerinden birisi olarak görülür Acqua di Parma'nın Colonia'sı. Benim de çok sevdiğim bu parfümü, Cary Grant'ten David Niven'e, Ava Gardner'dan Eva Turner'a hatta Audrey Hepburn'a kadar birçok ünlü kullanmış. Parfüm klasiklerinden sayılan Coloina, bugün hala ünlülerin tercih ettiği bir parfüm olarak dikkat çekiyor. Eva Chow, Isabella Rossellini, Kate Moss, Sandra Bullock, Sharon Stone gibi günümüz ünlülerinin de seçimi Acqua di Parma'nın Colonia'sı.

Bu aromatik ferah Akdeniz şipresinin 1916 yılında piyasa sürüldüğünü düşünürsek, 2016 yılında yüzüncü yaşını kutlayacağını söyleyebiliriz. Neredeyse bir asra ulaşan Colonia'nın yakın zamanda farklı isimlerle başka kokuları piyasaya sürüldü Acqua di Parma tarafından. 2000 yılından sonra çıkarılan bu devam parfümleri, LVMH gurubunun Acqua di Parma'yı satın alıp, bünyesine katmasıyla ivme kazandı. Genellikle yeni nesil ana akım parfümlerde görülen "Intense" modasına, Acqua di Parma da kayıtsız kalamamış anlaşılan.

Ünlü Colonia'nın yaklaşık doksan bir yıl sonra Intensa isimli kardeşi olacağını sanırım çoğu kişi hayal edemezdi, 1900'lü yılların ilk çeyreğinde. 2007 yılında Colonia Intensa piyasaya sürüldü. Kendi sitelerinde "reçine ve ağaçların modern kombinasyonuyla" oluşturulduğu vurgulanmış. Ayrıca ağaç-deri akorlarının etkisinden bahsedilmiş. Birkaç yerde erkeksiliğin altı çizilmiş. Gerçi Colonia Intensa bazı kaynaklarda uniseks olarak gösterilse de, kendi tanıtımlarında erkek bahsi sıklıkla geçiyor.

Colonia Intensa'yı üzerime sıktığımda aromatik otlarla bir olmuş turunçgillerle karşılaşıyorum. Eski tarz geleneksel şipreleri andıran üst notalarda tuzlu ve ferah bergamot ile Akdeniz otlarının nefis harmanı mevcut. Başlangıcı şipremsi, doğal, ferah, olgun, karizmatik ve şık. Açılışı nefis Colonia Intensa'nın. Orta kısma geçildiğinde ferah turunçgillerin etkisi güçlüce devam ediyor. Ek olarak baharatlar ekleniyor. Buradaki baharatlar alışık olduğumuz gibi ağır, tatlı ve baskın değil. Ferah ve hüzünlü baharatlardan bahsedebilirim. Büyük ihtimalle kimyon, kakule ve azıcık da karanfil. Orta notaları biraz Declaration'daki baharatların verilişine benzettim. Ferah ve yumuşak baharatlar gayet güzel. Orta notaları, başlangıcı kadar enfes olmasa da yine de sevdim. Geleyim son bölüme. Alt notalar biraz sıradan ne yazık ki. Kapanış da sulandırılmış hissi veren misk, ortalama sedir ağacı ve deri baş rollerde. Sonlarda fazlasıyla zayıflayan kokuyu duyumsamak neredeyse imkansız.

Colonia Intensa, abisi Colonia'nın yolundan gitmeye gayret göstermiş anlaşılan. Acqua di Parma, ünlü ve tarihi parfümünün ismini verdiği Intensa'yı bağımsız bir parfüm olarak düşünmüşse de Colonia'daki turunçgillerin ve şipre karakterinin unsurlarını eklemiş. Colonia Intensa, klasik Colonia'nın yeni ve modern bir versiyonu gibi olmuş.

Colonia Intensa'da orta kısımdan itibaren ferah baharatların rolü fazlasıyla göze çarpıyor. Yukarıda da belirttiğim gibi orta kısmında Declaration izleri var sanki. Buradaki baharatlar, sıcak yaz günlerinde bile rahatsız etmeyecek denli dikkatli verilmiş. Aslına bakılırsa Colonia Intensa'da kullanılan notalar rahatlıkla bir kış parfümünde de kullanılabilir. Deri, sedir ağacı, baharatlar hatta paçuli. Fakat hepsinin karışımı öyle güzel yapılmış ki onu ilkbahar-yaz kullanımına uygun hale getirmişler.

Şimdi asıl soru, Colonia Intensa'nın temsil ettiği değerler. 2007 yılında piyasaya sürülmüş ve yeni sayılabilecek parfüm olan Colonia Intensa, hiç de yeni nesil modern parfümler gibi davranmıyor. Daha ilk saniyelerde onun eskilere nostaljik bir göndermeler manzumesi olduğunu anlıyoruz. Tuzlu bergamot hiç de günümüzün yapay akuatiklerine benzemiyor. Daha çok Akdeniz sahilindeki bir kasabada, denizden esen ılık ve tuzlu rüzgarın teninize değdiğinde verdiği hissiyatı yaşatıyor. Çok ferah başlangıcı, 1980 hatta daha öncesine götürüyor bizi. Eau de Guerlain'ların, Eau d'Hermes'lerin dünyasına ışınlıyor sizi. 40'lı yaşlardaki bir İtalyan beyefendisinin üzerinden yayılan aroma sanki. 1950'li yıllarda ailece gidilen Napoli tatilini, denizin hemen yanı başındaki bergamot ağaçlarını, portakal bahçelerini, Ege'nin o anlatılmaz karmaşık aromatik otlarının kokularını veriyor size Colonia Intensa. Güneşli, pırıl pırıl havada, masmavi Akdeniz'in kenarında piknik yapıyorsunuz sanki, hayatın anlamını ya da anlamsızlığını düşünmeksizin.

Colonia Intensa'nın sonları dışında başlangıcını ve orta bölümünü beğendim. Otuz hatta otuz beş yaş üzeri erkeklerin kullanacağı ferah parfüm bulmakta zorlandığı 2015 yılında, Colonia Intensa, bu eksiği doldurmaya çalışıyor. Güzellik, kozmetik ve parfüm sektörünün en büyük alıcı kitlesi olan 15-30 yaş aralığını hedeflediğini düşünürsek, Acqua di Parma gibi markalar, bizim yardımımıza koşmaya devam edecekler gibi görünüyor.

Evet güzel parfüm ama abisi Colonia kadar etkileyemedi beni Intensa. Sonları, diğer Acqua di Parma'lar gibi biraz özensiz. Parfümün Eau de Cologne (EDC) olduğunu düşünürsek, zaten alt notalar pek de etkili olamıyor büyük resimde. Kalıcılığı EDC'ye göre fena değil. Farkedilirliği zayıf. Etrafa buram buram yayılan parfüm arıyorsanız, Colonia Intensa doğru seçim olmayabilir.

Parfümün tasarımını sektörün iki önemli ismi Alberto Morillas ve Francois Demachy yapmış. İlkbahar-yaz kullanımı için daha uygun.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/7

Givenchy – Ange ou Demon (2006)

Givenchy – Ange ou Demon (2006)

İyi ile kötü, cennet ve cehennem, Adem ile Havva, melek ile şeytan... Bu ikilik örneklerini arttırabiliriz. Hatta muhtemelen insanlığın ilk kıssası ve binlerce yıldır bu dünyada yaşamamızın sebebi Hz. Adem kıssasına bakabiliriz. Kuran-ı Kerim'de detaylıca verilmiş olan Adem kıssası ve ondan önce Allah'ın "yeryüzünde bir halife yaratacağım" müjdesini incelemeliyiz belki de.

Şeytan'ın, ilk yaratılmış insana boyun eğmeyi reddetmesi ve Allah'ın makamından kovulmasının anlatısını Kuran'ın çeşitli ayetlerinden okuyoruz. Farklı ayetlerde ise meleklerin güzel karakterlerinden bahsedilir ve övülürler. Yani karşımızda ikili bir yapı var. Bir tarafta iyiliği, temizliği, saflığı temsil eden melekler, diğer taraftaysa kibri, şımarıklığı ve saygısızlığı temsil eden şeytan.

2006 yılında dünyanın en ünlü moda markalarından Givencyh, yeni kadın parfümünün ismini "Ange ou Demon" koyduğunda ilgi çekeceğini tahmin ediyordu. Teoloji ile güzellik endüstrisinin fazla yolu kesişmese de, zaman zaman dini referanslı isimlere rastlıyoruz parfümlerde. Givenchy'nin Ange ou Demon'unu da bu bağlamda düşünebiliriz.

Türkçe karşılığı "Melek ya da Şeytan" olan Ange ou Demon'un kadın parfümü olarak piyasaya sürüldüğünü görüyoruz. Tabii burada kadınların anlaşılmaz, değişken ve öngörülemez ruh hallerinin, güçlü duygusal tepkilerinin, şeytan ve melek ikiliğiyle bağdaşlaştırılmaya çalışıldığını söyleyebiliriz. Kadının istediği zaman etrafa mutluluk saçan bir melek olabildiğini, kalbi kırıldığında ya da yaralandığında intikamını acımasızca alabilen şeytana dönüşebilmesi, kadın denen mucizenin kimi zaman meleklik kimi zaman şeytanlık payesi almasına sebep oluyor. Tabii buradan hiç bir kadına ya da genel anlamda insana melek veya şeytan gibi sıfatları layık görmüyorum. Givenchy'nin ve yine genelde birçok markanın "tanıtımda çarpıcılık" ilkesine sadık kaldıkları söylenebilir. Zaten biliriz ki şeytan da melek de aslında içimizde bir yerlerde saklıdır, ta ki biz onu ortaya çıkarıncaya kadar.

Givenchy'nin yeni nesil kadın parfümlerini temsil eden Ange ou Demon, markanın iddialı işlerinden birisi. Büyük reklam kampanyaları ile dünya çapında güçlü şekilde piyasaya sürdükleri Ange ou Demon'un, yakın zamanlarda farklı versiyonları da çıkarıldı. 2015 yılı itibariyle Ange ou Demon isimli on altı parfüm satışa sunuldu. Yani asıl Ange ou Demon'u saymazsak on beş flanker'ı bulunuyor.

Kendi sitelerinde çiçeksi oryantal olarak sınıflandırmışlar Ange ou Demon'u. Zambak çiçeği ve meşe ağacının belirgin etkilerinin olduğunu vurgulamışlar. Parfümün açılışı tatlımsı turunçgiller (mandalina ağırlıklı) ve kremsi yeşil yapraklara güçlü şekilde eşlik eden anason/meyan köküyle gerçekleşiyor. Başlangıcı yeşil, neredeyse çimensi, ilginç ve güzel. Açılışını beğendim. Orta bölüme geçildiğinde turunçgillerin etkisi zayıflıyor. Bu andan itibaren kadifemsi notalar öne çıkıyor. Çok kadınsı olmayan çiçekler, bademli yapay vanilya, şekerli meyan kökü/anason, orta notaları oluşturuyor. Oldukça tatlı kadifemsi orta bölüm hem yapay hem de cazibeli ve kışkırtıcı. Orta kısımda biraz Hypnotic Poison etkileri var sanki. Muhtemelen bademli vanilya teması böyle düşünmeme sebep oluyor. Geçeyim sonlara. Alt notalarda yumuşak odunsu notalar mevcut. Açıklanan notalarında meşe yosunu var ama yine rastlayamadım bu müthiş notaya. Kapanışta ilginç bir sürprizle karşılaşıyorum: tütsü. Karanlık verilmiş tütsü, yeterince rafine ve başarılı. Tatlılığın oldukça azaldığı alt notaları beğendim.

Ange ou Demon, başlangıçta şaşırtıcı şekilde meyan köklü yeşil ve turunçgil meyvelerini merkeze alıyor. Yapaylığa rastlanamayan üst notalar gayet güzel. Hatta parfümün açık ara en sevdiğim yeri oluyor. Kimileri başlangıcını tuhaf ve itici bulsa da bence başarılı açılışı. Orta kısımda kadifemsi meyan kökü ve bademli vanilya hissi, kokuyu farklı tarafa çekiyor. Bu anlamda başlangıcından farklı kokuyor orta bölüm. Ne yazık ki artan yapaylık, orta notaları benim için sevmesi zor hale getiriyor. Kimi kullanımlarda baş ağrısına sebep oluyor orta notalar. Aynı şeyi Hypnotic Poison'da da yaşamıştım. Evet rahatsız edici şekilde yapay orta bölüm ama yine de insanın bir şekilde ilgisini çekmeyi başarıyor. Son kısımda iyice zayıflayan kokusu, kadın parfümlerinde fazla rastlanmayan kuru odunsu ve tütsülü yapıyla kapanışı yapıyor.

Parfümün kapsamlı ve karmaşık olduğu söylenebilir. Kokunun üzerinde hayalet gibi dolaşan kadifemsi ve meyan kökü benzeri yapı, sonlara kadar devam ediyor. Zengin ve dolgun bir koku. Alt, orta ve son kısımdaki ayrım ve değişim keyif verici. Düz çizgide ilerlediğini söylemek haksızlık olur. Bu anlamda başarılı.

İddialı, cazibeli, hırslı ve çarpıcı bir koku olması düşünülmüş tahminimce Ange ou Demon’un. Öteki türlü çok güçlü rakipleri ile nasıl baş edebilir ki? Angel, Hypnotic Poison, Rush, Lolita Lempicka, Addict ve diğerleri meydanı kolay kolay Ange ou Demon'a kaptırmak istemeyeceklerdir. Modern, çekici, yapay, dişi, fettan, vamp, dikkat çekici bir parfüm. Yüksek kaliteli olduğunu söylemek zor.

Kullanım sürecinde nedense erkeklere de uyabileceğini düşündüm. Özellikle başlangıcı erkek kullanımına yakın. Gerçi orta kısımda kadın tarafına kayıyor. Yine de üzerinde ve tenimde çok da kadınsı durmadığını düşünüyorum. Bilemiyorum, siz yine de deneyin belki seversiniz.

Ange ou Demon, bademli vanilya efekti ile Hypnotic Poison çağrışımı yaparken, meyan kökü temasıyla Lolita Lempicka'yı (kadın) anımsatıyor. Hatta biraz ileri gidip Lolita Lempicka ile Hypnotic Poison'u bir şişeye doldurup çalkalasak, belki de Ange ou Demon'a yakın bir koku elde ederiz. Kim bilir.

Son olarak geleyim Melek-Şeytan ikiliğine. Parfümün ismindeki melek ve şeytan, şüphesiz ki Givenchy'nin bize küçük bir oyunu. Ange ou Demon, meleğe mi uyar yoksa şeytana mı? Bence çok masum ve romantik bir parfüm değil. Onun içindir ki meleğe yakıştıramadım bir türlü. Onun günaha, baştan çıkarıcılığa, baş kaldırmaya daha yakın olduğunu düşündüğüm için şeytana daha çok yakışacağını hissediyorum.

Eau de Parfum (EDP) konsantrasyonuna sahip. Kalıcılığı gayet iyi. Fark edilirliği başlarda yüksek. Sonbahar-kış kullanımı için daha uygun. Günlük kullanımdan ziyade, özel anların, gece gezmelerinin, akşam yemeklerinin parfümü olmalı. Yaş olarak ise otuz ve üzerindeki kadınlara öneririm. Genç kız kokusu değil. Denemeden almak riskli olabilir, benden söylemesi.

Luca Turin'in kitabında Ange ou Demon, çiçeksi oryantal olarak sınıflandırılmış ve beş üzerinden bir puan verilerek en düşük not layık görülmüş. Böylece bay Turin'in en sevmediği kadın parfümlerinden birisi olmuş.

Kokusunun tasarımına Jean-Pierre Bethouart ve Olivier Cresp birlikte imza atmış. Önemle belirtmem gereken durumu da açıklayayım. Bazı dini hassasiyetleri yüksek olan ülkelerde (Orta Doğu ve Arap pazarı), Ange ou Demon ismi yerine Ange ou Etrange adı altında piyasaya sürülüp satılıyor. Buradaki amaç şu olabilir. Demon kelimesinin şeytanı çağrıştırmasına önlem olarak ismi değiştirilmiş bazı ülkeler için. Yani Ange ou Etrange ismine rastlarsanız biliniz ki Ange ou Demon ile aynı parfüm.

Koku Güzelliği:10/7

Serge Lutens – Chergui (2001)

Serge Lutens – Chergui (2001)

Üzerinde Djellabah olan orta yaşlı Berberi, yavaş adımlarla yürüyor. Doğudan esen rüzgarla savrulan kırmızı çöl kumlarına alışık olduğu belli. Nasıl alışık olmasın ki. Berberiler, yüzyıllardır Mağrip coğrafyasının değişmez üyeleri. Kimileri Berberileri, Kuzey Afrika Araplarının ataları olarak tanımlıyor. Onlar çölün, Akdeniz'e ve uçsuz bucaksız okyanusa uzak Atlas Dağlarının kenarlarında yaşıyorlar. Evleri, hayatları, aileleri, geçim kaynakları her şeyleri çöl.

Ve bir adam. Fransız. Moda endüstrisinin kalbinde, Paris'te çalışıyor ve yaşıyor ama aklı hep Kuzey Afrika'da, Fas'ta, Hispanik Mağribilerde, Arap kültüründe. Kendisini "mistik" olarak gören, 1974 yılında Marakeş'ten ev alacak kadar kendisini bu coğrafyaya yakın bulan ve evinin her detayıyla kendisi ilgilenen bir adam. Her ne kadar yaptığı evde oturamasa da artık onun evi ve geniş bahçesindeki rengarenk çiçekleri turistlerin uğrak yeri haline gelmiş durumda.

Maestro Serge Lutens, Fas kültürüne ve genelinde Arap mistisizmine meraklı ve ilgili. Fas'ın muhtemelen en egzotik şehri Marakeş'teki evine sık sık gidip kaldığını biliyoruz. Sanmayın ki Marakeş sadece Jmaa El-Fna Meydanındaki, falcılar, yılan oynatıcıları, büyücüler, diş satıcıları, kınacılar, hikaye anlatıcıları, geleneksel kıyafetli sucular, şerbetçiler, maymun gezdirenler, dansçılar, soytarılar, portakal suyu satıcıları, kuru yemişçiler, faytonlar, turistlerden ibaret değil. Evet kuskus Fas'ın neredeyse resmi yemeği ama ya rüzgarları?

Fas coğrafyasının genellikle dağlık olduğu ve ikliminde buna mukabil sert geçtiği söylenebilir. Akdeniz ve Okyanus kıyısındaki şehirlerin daha yumuşak ve ılıman iklime sahip olduğunu tahmin etmek zor değil. Fas'ta genellikle bahar aylarında esen ve güneydoğu yönlü rüzgarın ismi size oldukça tanıdık gelecek. Evet doğru tahmin ettiniz, bu rüzgarın adı Chergui.

Türkçe karşılığı olarak "Doğulu, doğudan gelen" anlamına geldiğini öğreniyoruz Chergui rüzgarının. Tabii bu rüzgarın Fas'a özgü olarak Atlas Dağlarından estiği ve sıcak çöl havasını ve kumlarını ülkenin içlerine ve kıyılarına taşıdığı söylenebilir. Bu tropikal rüzgar, geçtiği yerlerdeki havayı kurutan ve rutubeti azaltan yapısı ile Sahra Çölü'nün etkilerini Mağrip halklarına ve Berberi aşiretlerine cömertçe sunuyor.

Fas'a anlaşılması güç duygularla bağlı Serge Lutens'in, parfümüne bir çöl rüzgarı olan Chergui ismini vermesinin anlaşılamayacak tarafı yok bence. Bu makul isim, niş parfüm sektörünün en ilginç ve başarılı kokularından birisinin de doğmasına tanıklık etti. Sürekli yeni parfümlerle genişleyen Serge Lutens koleksiyonunun belki de en sevilen ve en çok satılan parfümlerinden olmayı başardı Chergui. Kimlerine göre Lutens'in parlayan yıldızı, kimilerine göre başyapıt, kimilerine göre fazlasıyla abartılan oryantal. Yıllar önce kullandığım Chergui'yi çok sevmiş ve onu kendime yakın bulmuştum. Bakalım aradan geçen yıllar duygu dünyamda nasıl değişikliklere yol açmış.

Chergui, kendi sitelerinde "Fouets de Velours" serisine ait olarak sunulmuş. Parfümün açılışı oldukça tatlı ve koyu aromayla gerçekleşiyor. Kurutulmuş meyveler, şekerli reçineler, karanlık tütsü ya da amber. Çok dolgun, zengin, derin ve baş döndürücü. Chergui, ilk saniyelerde beni fena çarpıyor, kafamı karıştırıyor. Üst notaları harika Chergui'nin. Orta kısımda karanlık ve derin yapı devam ediyor. Ekstradan koyu, sıcak ve tatlı baharatlar ekleniyor kompozisyona. Kakule, küçük hindistan cevizi, karanfil, tarçın ve kim bilir başka hangi baharatlar. Orta bölümde tatlımsı tütün ve kremsi vanilya da etkili. Hatta hafiften kremsi vanilyaya hindistan cevizinin bile eşlik ettiğini düşüneceğim. Hatta deri bile var. Anlatması zor orta kısım da başlangıcı gibi nefis. Son bölümde tatlılık azalıyor. Yumuşak odunsu notalar ve sandal ağacı ortaya çıkıyor. Baharatlar sakinleşiyor. Sükunet artıyor. Aynı bir sufi gibi mütevazi. Alt notaları harika olmasa da gayet kabul edilebilir.

Yine aynı soruyu sorayım. Chergui nedir? Abuk bir soru mu oldu? Evet o bir parfüm buna kuşku yok. Sadece o kadar mı? Chergui'yi ve geri planındaki etkileşimi, ilham kaynaklarını, binlerce yıllık Berberi geleneklerini, on binlerce yıldır esen çöl rüzgarlarını, Mağribilerin çadırlarının içinde yaktıkları baharatlı tütsüleri, Arap milliyetçiliğini, sandal ağacı kokan buhurdanlıkları, Fransız sömürgeciliğini, kurutulmuş hurmayı, Fas'taki Yahudileri, kızılcık şuruplarını, monarşik demokrasiyi, yörede çoğu kişinin çiğnediği haşhaşı, Arabistanlı Lawrence'ı, vanilyalı nargileyi, Maliki mezhebini, bölgenin en sevilen içeceği naneli çayı, Medina Çarşısını, gül reçelini ve aklınıza gelecek diğer onlarca imgeyi arka arkaya ekleyin. İşte Chergui, az çok böyle bir karışımın sonucu bana göre.

Teknik olarak onun baharatları merkeze aldığını söyleyebilirim. Evet, o tenimde tam ve her şeyiyle baharat kokusuna dönüştü. Egzotik ve gizemli sıcak baharatlar oldukça tatlı hatta bazen şekerli hissi uyandıracak şekilde verilmiş. Gerçi bu tatlılığa Serge Lutens severler alışık. Parfümün genelinde karanlık ve koyu yapının ağır bastığı söylenebilir. Evet o açık, parlak ve şeffaf değil hiçbir zaman. 1-2 defa kolunuza sıkıp, onu değerlendirmeye kalkarsanız, hata edersiniz. Onu uzun uzun kullanmanız, kokusunun içine girmeniz ve sizi alıp götürmesine izin vermeniz gerekiyor. Klişe ön yargılarla Chergui'ye yaklaşırsanız muhtemelen o da sizi ciddiye almayacaktır.

Chergui'nin bende uyandırdığı hissiyat genel olarak şöyle: Karanlık baharatların cümbüşü, kurutulmuş meyveler, şekerli reçine, lezzetli tütsü, hindistan cevizli vanilya, tatlı dumansı pipo tütünü, ağdalı amber ve deri. Kokusu şüphe yok ki mistik, transandantal ve derin. Başlangıcı yoğun, dolgun ve sarhoş edici/keyif verici bir uyuşturucu gibi burun sinirlerinize, oradan da beynin koku ile ilgili bölgesine çarpıcı şekilde nüfuz ediyor. Kimi eleştirmenlerin kokusunun tek düze olduğunu söylemelerini önemsiyorum ve haklı buluyorum. Bu noktada kendimle çelişiyor olabilir miyim? Hem parfümün derin olduğunu söyleyip hem de düz çizgide ilerlediğine hak vermek ne anlama geliyor? Aslında iki durum da doğru. Koku derin çünkü sizi bu dünyadan ya da yaşadığınız "an"dan alıp başka bir duygu evrenine taşıyor. Ve aklıma hemen daha önceki Chergui yazımdaki şu cümleler geliyor:

"Chergui, şimdiye kadar denediğim ya da kullandığım en etkileyici eserlerden birisi. Şiir gibi adeta. Anlat anlat bitmez. Lüks, müthiş derin, zengin, konforlu, egzotik, biraz da gizemli bir şaheser. Sanki Beethoven bestesini dinliyorum. Ya da Caravaggio tablosuna bakıyorum. İnsanı kendinden geçiren cazibesi var. Bir koku nasıl olur da insanları böylesine etkileyebilir. Gerçekten şaşkınım. Chergui, parfümden daha öte bir şey. Sizi Fas’ın serin ve egzotik gecelerine götürüyor adeta. Oradan alıp Mısır Çarşısındaki baharatçılara davet ediyor. Daha sonra da Ankara’daki Hacı Bayram Camisinin önünde hacı yağları satan dükkanların içine. Chergui parfümden çok bir astral seyahat aracı sanki."

Yukarıdaki düşüncelerimde hala ısrarcıyım. Ek olarak ise çok değerli bir parfüm sever arkadaşımın Chergui'yi namaz kıldığı seccadeye uyguladığını söylemesi ve günde beş defa her secdede Chergui'yi koklaması harika bir düşünce. Chergui'nin gizemli ve uhrevi kokusu, Allah ile kul arasındaki o sihirli ibadete çok daha mutlu edici bir boyut katacaktır. Somut olarak bu dünyaya ait olmadığını düşündüğüm bir parfümün, ruhani, soyut ve mana evreni ile aramızda küçücük de olsa köprü vazifesi görmesi muhtemeldir ki Serge Lutens'in de amaçlarındandı. Bir Nakşibendi sofisinin, bir Nur talebesinin, bir Mevlevi şeyhinin, bir Kadiri müridinin, dünyadan elini eteğini çekip kendisini sadece Allah'a adamış bir kulun, mürşid-i kamilini arayan "yol"unu kaybetmiş bir ruhun, Tasavvuf ehlinin, Ali'ye ağlayan Şiilerin Chergui'de kendilerinden bir parça bulacaklarını düşünüyorum.

Chergui, Luca Turin'in kitabında kendisine yer bulmuş. Tütünlü oryantal olarak sınıflandırılmış ve beş üzerinden dört puan verilmiş. Parfüm hakkındaki incelemeyi Tania hanım yapmış.

Eau de parfum (EDP) konsantrasyonuna sahip. Kalıcılığı gayet iyi. Farkedilirliği başlarda yüksek. Kimi yorumcular zayıf yapısından bahsetmiş. Bence hiç de o kadar zayıf değil. Makul oranlarda (3-4 fıs) uyguladığım Chergui gün içinde kendisini ara ara bana gösterdi. İyi ki fazla saldırgan değil. Çünkü o zaman Chergui'nin büyüsü bozulabilirdi. Bu haliyle daha kişiye özel bir parfüm olduğunu kanıtlıyor. Tam bir kış kokusu. Havanın buz gibi olduğu kış mevsiminde, Chergui'nin içinizi ve ruhunuzu ısıtacağına eminim. Uniseks olarak sunulsa da erkek kullanımına bir parça yakın buldum. Ama kimileri de onu kadınsı bulmuş. Sanırım nereden bakıldığına bağlı bu tarz nitelemeler. Hem kadınlar hem de erkekler kullanabilir diyerek noktayı koyayım.

Kokusunun tasarımına, Serge Lutens'in gediklisi Christopher Sheldrake imza atmış.

Koku Güzelliği:10/9