Guerlain – Vetiver (1959)

Guerlain – Vetiver (1959)

Aslında hikayenin başlangıcı 1957 yılına kadar gitmekte. Modacı Carmen de Tommasso, bir çok örneğinde görüleceği üzere parfüm piyasasına adım atmak ister. 1946 yılında Ma Griffe ortaya çıkar. İkinci kadın parfümü Robe d'Un Soir'den sonra bir de erkek parfümü tasarlatır. 1957 yılında çıkan Vetiver isimli koku, muhtemelen parfüm dünyasında taşların yerinden oynamasını sağlamıştır. Çünkü o güne kadar ilk defa Vetiver isimli bir parfüm böylesine başarılı olmuştur.

Carven - Vetiver'in ilk çıktığı zaman büyük başarı kazanması rakiplerinin de dikkatini çeker. Bugün bile hala önemli erkek parfüm klasiklerinden kabul edilen Carven'in Vetiver'ine cevap, sadece iki yıl sonra gelir. Üstelik 22 yaşında gencecik bir delikanlıdan.

Guerlain parfüm evinin beşinci nesil üyesi ve baş parfümör Jean-Paul Guerlain, çocukken koku tasarımcısı olmayı düşünmüyordu. Aslında abisi Patrick Guerlain aile geleneği olan parfümörlüğü sürdürmek için seçilmişti. Fakat ilerleyen yıllarda Jean-Paul Guerlain'in görme yetisi çok genç yaşında giderek azalmaya başlamıştı. Bunun üzerine dedesi Jacques Guerlain, onu kanatları altına alıp, bizzat yetiştirdi. Dedesi ve akıl hocası olan büyük parfümör Jacques Guerlain'in stajyerliğini yaptı uzun süre. Hatta bir parfüm fabrikasında işçi olarak çalıştı kokuları öğrenmek ve tanımak adına.

                                                                      Jean-Paul Guerlain

Takvim yaprakları 1959 yılını gösterdiğinde, Jean-Paul Guerlain isimli genç adam, henüz 22 yaşında Vetiver isimli parfüme imza attı. 1950'li yılların sonlarında Vetiver parfümünün dünya çapında böylesine büyük başarı yakalayacağını tahmin etmiş miydi diye düşünüyorüm. Muhtemelen hayır. Fakat 2013 yılının dünyasında, Guerlain'in Vetiver'i, en önemli klasiklerden birisi olarak kabul ediliyor. Hatta bir çok parfümün referans aldığı nirengi noktası gibi adeta. Günümüzün ve eskinin bir çok Vetiver temalı parfümü de dahil.

İşte bugün parfümler tarihinin dönüm noktalarından birisini yazacağım. İlk olarak 1959 yılında çıkan Vetiver, aradan geçen 54 senelik zaman dilimi içinde formül ve şişe değişiklikleri geçirmiş durumda. Bu da gayet normal. Benim denediğim en yeni sürümü. Şöyle tanıtılmış Vetiver, resmi olarak:

"Guerlain ailesi, 1950'li yıllarda sürpriz şekilde vetiveri merkeze alan bir parfüm oluşturmaya karar verdi. Bir kaç denemeden sonra Guerlain parfümörü, soluk şafak vakti ışığının altında dünya gibi kokan form oluşturmayı başardı. Dünyanın ilk sabahını çağrıştıran bu koku, odunsu akorla tütün ve baharatın rafine şıklığını harmanlayan, benzerine zor rastlanabilecek sofistike bir parfümdür."

Yeşil odunsu olarak sınıflandırabileceğim Vetiver'in başlangıcında karşıma limon çıkıyor. Doğal, asitli biraz tozlu/eski limon. Çok ferah, basit, kaliteli ve kolonyamsı. Üst notalarını sevdim. İlerleyen dakikalarda limon geri çekiliyor. Onun boşluğunu sabunsu-çimensi yeşillikler dolduruyor. Limon da hala arka planda destek veriyor. Orta kısım için yeşil sabunsu limon ağırlıklı diyebilirim. Hala doğal, pürüzsüz ve kaliteli ama başlangıcı kadar sevemedim. Son kısımda tamamen ismini aldığı vetiver ortaya çıkıyor. Artık tamamen bir vetiver kokusuna dönüşüyor. Limon yine gerilerden hissediliyor fakat artık çok zayıf. Hissedilir oranda odunsu notalar ekleniyor. Biraz da tütün. Alt notalarda tütün olmasına rağmen hoşuma gittiğini söyleyemem. Böylece de tenden ayrılıyor.

Vetiver, bence günlük kullanıma uygun, ferah limon ağırlıklı, yeşil sabunsu bir vetiver parfümü. Evet biraz tütün hissediliyor ama baş rolde değil. Zaten sabunsu yeşilliklerle tütün karışımlarını hiç bir zaman sevmem. Daha doğrusu buradaki tütün kullanımını kendime yakın bulamadım. Vetiver'e destek veren odunsu notalar kuru ve sıradan. Rahatlıkla diyebilirim ki tam bir ilkbahar-yaz kokusu.

Vetiver'in, ağır yada yoğun bir tarzı yok. Tam tersi içinde barındırdığı sabunsulukla temizlik hissi veren yeşil ve efendi bir kokuya sahip. Ilık ilkbahar güneşiyle birlikte kullanılırsa insanı rahatlatan, dertlerinden arındıran, stresini azaltan yönü olabilir. Ferah, sakin, dengeli, kaliteli, uyumsuzluk hissedilmeyen, çok derin ve karmaşık olmayan kokusu bazı arkadaşlar için oldukça güzel gelebilecektir.

Aslına bakılırsa Vetiver'den esinlenilmiş parfümler, onun benzersiz olma özelliğini de yitirmesine neden olmuş sanki. Creed - Original Vetiver, Tom Ford - Grey Vetiver ve Mugler Cologne'ye benzettim biraz. Sanki üç parfümde Vetiver'in bir parçasını alıp, kendilerinde kullanmışlar.

Peki Vetiver'i sevdim mi? Ne yazık ki bu tür yeşil sabunsu vetiverler ile aram iyi değil. Onun için hiç bir zaman şişesini alıp kullanacağımı sanmıyorum. Kokusu yeterince kaliteli ve başarılı. Ama tarzını kendime yakın bulamıyorum bir türlü. Kısacası çok sevdiğimi söyleyemem. Fakat önemli bir klasik olduğunu ve saygı duyulması gerektiğini düşünüyorum. Evet onunla aynı frekansa sahip değiliz belki ama yine de ferah, pürüzsüz ve rafine bir vetiver parfümü arıyorsanız en iyi seçenekler arasında olduğu söylenebilir.

Vetiver'i kullanan ünlüler arasında Andy Garcia, Arnold Schwarzenegger, Elle MacPherson, Harrison Ford, Jodie Foster, Michael Caine, Mick Jagger, Naomi Campbell, Paul McCartney, Peter Sellers, Sarah Jessica Parker'ın olduğu bilgisine ulaştım. Umarım doğrudur.

Parfüm yazarı Luca Turin, Vetiver'i referans vetiver olarak sınıflandırmış ve beş üzerinden dört yıldız vererek oldukça beğenmiş.

Erkek parfümü olarak çıkarılmasına rağmen, çok sayıda kadın kullanıcısı olduğunu duyduğumda hiç şaşırmadım. Bence de öyle yoğun erkeksilik yok. Bu anlamda kadınlarında kullanabileceği sonucunu çıkarabiliriz.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Artıları:

+ Başlangıcını sevdim.

+ Ferah, hafif, sakin ve dengeli.

+ Vetiver kokusunu seven herkesin denemesi gereken bir klasik.

Eksileri:

- Orta kısımdan itibaren başlayan yeşil sabunsuluk ilgimi çekemedi.

- Sonları da bana göre değil.

- Fiyatı rakiplerine göre yüksek.

Koku Güzelliği:10/7

By Kilian – Straight to Heaven (2007)

By Kilian – Straight to Heaven (2007)

"İşte bu yüzden Allah onları o günün fenalığından esirger. (Yüzlerine) parlaklık, (gönüllerine) sevinç verir. Sabretmelerine karşılık onlara Cennet'i ve oradaki ipekleri lütfeder. Orada koltuklara kurulmuş olarak bulunurlar. Ne yakıcı sıcak görürler orada, ne de dondurucu soğuk. Ağaçlarının gölgeleri üzerlerine sarkar; kolayca koparılabilen meyveleri istifadelerine sunulur. Yanlarında gümüş kaplar ve billur kaselerle, gümüşi beyazlıkta (billur gibi) şeffaf kupalarla dolaşılır ki (Cennet sakinleri bunlara dolduracakları Cennet şarabını Cennet'teki insanların iştahları) ölçüsünde tavin ve takdir ederler.

Onlara orada bir kaseden içirilir ki karışımında zencefil vardır. (Bu şarap) orada bir pınardandır ki adına Selsebil denir. Cennettekilerin etrafında öyle ölümsüz genç huriler dolaşır ki, onları gördüğünde etrafa saçılıp dağılmış inciler sanırsın. Ne yana bakarsan bak, (yığınla) nimet ve ulu bir saltanat görürsün. Üzerlerinde ince yeşil ipekli, parlak atlastan elbiseler vardır. Gümüş bilezikler takınmışlardır. Rableri onlara tertemiz içecekler içirir. Onlara: "İşte bu sizin işlediklerinizin karşılığıdır, çalışmalarınız şükre değer" denir. " (el-İnsan, 76/11-22).

Dinler tarihine dair araştırmalar, hemen her din ve inanç sisteminde ölüm sonrası hesaplaşmanın, ceza veya mükafatın varlığının kabul edildiğini göstermiştir. Genel olarak İslam alimlerinin cennet tasviri hakkında benimsedikleri görüş, onun mahiyetinin bilinemeyeceği şeklindedir. Fakat yine de Cennet kavramı, bol ağaçlı, yeşili çok, güzel binaları olan, insanı hayran bırakan, bakıldığı zaman huzur veren manzaralara sahip bahçeleri çağrıştırmakla birlikte, en güzel hayatın yaşanacağı, güzellikler ve huzurun, her türlü iyi halin görüleceği mutluluklar diyarını akla getirir.

Cennet kavramı bence insanlığın ulaşması gereken ideal ütopyadır. Fakat insanın sonradan öğrenilmiş veya fıtratından gelen sorunlar, o ideal dünyayı yaşamayacağımızı  yüzümüze acı şekilde vuruyor. Yine de insanın Cennet nimetlerine olan hevesi ve isteği bitmiyor tersine artıyor. İsmini Cennet’ten alan parfümler kervanına ünlü niş marka By Kilian'da katılmış durumda. Kilian Hennessy'in sahibi olduğu marka, 2007 yılında kurulmasına rağmen, şimdiden adından sıkça söz edilir oldu.

Özellikle 2007 yılına fırtına gibi giren By Kilian, çıkardığı altı parfümle dikkatleri kısa sürede üstüne çekmeyi başardı. İlk parfümleri L'Oeuvre Noire (Siyah Başyapıt) serisine ait. Bugün inceleyeceğim Straight to Heaven (White Cristal) 2007 yılında ilk çıkan parfümlerinden. L'Oeuvre Noire serisine ait. Kendi sitelerinde kısaca şöyle tanıtılmış:

"Adaların sıcaklığında harmanlanmış hayat veren bir alkol olan Rom içkisinden ilhamını almıştır. Endonezya'nın paçulisi, sıcak ve derin, Java'nın gizemli küçük hindistan cevizi, Atlas'ın sedir ağacı ve Brezilya'nın gül ağacı. Bu şehvetli koku bize suni cennetin zevklerini sunar."

Fragrantica'da odunsu baharatlı olarak sınıflandırılmış Straight to Heaven. Üzerime ilk sıktığımda karşıma oldukça farklı bir koku çıkıyor. Yoğun ve bariz içki kokusu üst notalarda çok baskın. Ne olabilir diye düşünürken parfümün Rom içkisinden esinlendiği aklıma geliyor. Hiç Rom içmedim ama eğer kokusu buna benziyorsa çok şey kaçırmışım. Nefis bir açılışı var parfümün. Çok yüksek kaliteli ve zengin üst notaları ilk kullanımda sevmemiştim. Fakat kullandıkça hayran kaldım. Sanki çok pahalı bir kırmızı şarap gibi. İçkiye biraz baharatlar ve kırmızı meyveler de eşlik ediyor. Tam istediğim gibi. İlerleyen dakikalarda içki teması hala hissediliyor ama etkisini kaybetmeye başlıyor. Bu andan itibaren ortaya kremsi enfes bir paçuli çıkıyor. Tatlı yada şekerli değil. Bu anda baharatlar biraz daha hissedilir oluyor içkinin ağırlığı azalınca. Orta kısım başlangıcı kadar vurucu olmasa da hala güzel. Son kısımda ağırlık odunsu notalara kayıyor. Muhtemelen sedir ağacı alt notaların ana oyuncusu. Ayrıca ciddi oranda tütsü de hissediyorum. Kapanışını biraz üretimi bitirilmiş Gucci Pour Homme'a benzettim. Son kısım metalik ve yapaylık sınırlarında geziniyor. Yine de bir sürü ortalama odunsu temaya sahip modern parfümden daha başarılı. Böylece tenden ayrılıyor.

Straight to Heaven kesinlikle çok güzel bir parfüm. İçki temasının verilişi, kırmızı meyveler (gül veya gül ağacı da olabilir) ve baharatların karışımı, odunsu notaların cazibesi oldukça ilginç. Özellikle üst notalardaki o kırmızı şarap benzeri içki teması, karşıma çıkan en iyilerden birisiydi. Ki genellikle parfümlerde içki kokuları iyi sonuçlar vermiyor. Fakat burada enfes kullanılmış. Orta kısımdaki kremsi paçuli de takdire şayan. Baharatlarla uyumu gayet yerinde. Sonlarındaki yapay sayılabilecek tütsümsü odunsu notaları başlarda yadırgadım. Fakat kullanım süresince onu da çok mantıklı ve kabul edilebilir buldum. Olabilecek en uyumlu harmanı kullanmış Sidonie Lancesseur.

Straight to Heaven bana göre iki ana öğeden oluşuyor. İçki teması ve odunsu-tütsü koku. Diğerleri kokuyu zenginleştirmek için kullanılmış sanki. Hatta biraz zorlarsam tam bir odunsu parfüm diyebilirim. Orta kısımdan itibaren ortaya çıkan odunsu notalarla tütsü çok iyi dengeye oturtulmuş. Yoğun ve keskin odunsu parfümlere mesafeli dursam da buradaki kullanımı iştah kabartıcı.

Erkeksi, biraz yaş isteyen, modern, cazibeli, çarpıcı, zaman zaman seksi, girdiği ortamın havasını değiştirebilecek kokuya sahip olduğunu düşünüyorum. Metropolde yaşayan, ev partilerine ve ünlü kulüplere sıkça giden, iyi işi olan başarılı ve yakışıklı bir erkeğe çok yakışacağını hissedebiliyorum. Bu anlamda kokuları çok benzemese de konsept ve vermek istediği mesajlar anlamında Tom Ford For Men ile benzeştiklerini söyleyebilirim. Fakat Straight to Heaven, ondan 1-2 gömlek daha üstün koku güzelliği anlamında.

Hani ilk önce sevemezsiniz bir parfümü. "Bu ne yahu" dersiniz. Kafanızda soru işaretleri oluşur. "Eyvah" diye aklınızdan geçer. Fakat kullandıkça ona ısınırsınız, onu anlarsınız, onunla ilişki kurarsınız ve onu seversiniz. İşte benim de Straight to Heaven ile ilişkim aynen böyle oldu. Sonuç olarak şimdiye kadar denediğim en iyi içki temalı parfümlerden birisi olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Bu anlamda By Kilian çok iyi iş çıkarmış.

Enteresan tarafıysa günümüzün bir çok modern parfümündeki gibi tatlılık barındırmaması. Bir tek kırmızı meyveler ve baharat kısmı biraz tatlılık barındırıyor. Onun dışında çok fazla tatlılık kullanılmaması güzel fikir. Zaten erkeksi genlerini bu durumdan aldığını düşünüyorum.

Acaba içki teması neden bu kadar baskın şekilde kullanılmış? Bu seçimde, Kilian Hennessy’in ailesinin dünyaca ünlü konyak üreticilerinden olması etkili olabilir mi? Bay Hennessy aile mesleğine saygı duruşunda bulunmuş olabilir mi? Neden olmasın… Yada başka bir açıdan bakarsam; Allah’ın insanlara vaadi olan Cennet’te salih kullara sunulacak içkilerden “Cennet Şarabına” gönderme mi yapılmış? Bu soruların cevabını sadece Kilian Hennessy verebilir gibi görünüyor.

Independent gazetesinin Kilian Hennessy ile yaptığı söyleşide şunları söylemiş parfümü için: 

"Straight to Heaven, By Kilian'ın en çok satan parfümlerinden birisi. Onun bu kadar popüler olması benim için büyük sürpriz oldu. Bu koku ile ilgili hiç bir şey kolay değildir. O serttir, o hamdır. Ferah değildir. O gerçekten benzersizdir. Bir keresinde yolda yürürken bir adam yanımdan geçti ve bana Straight to Heaven değil mi dedi. Bu bey bana bir hikaye anlattı. New York'ta Straight to Heaven kullanmış bir erkek arkadaşının, yoldan geçen hiç tanımadığı bir kadın arkadan yaklaşılıp boynunu yalamış." Ülkemizde bu parfümü sürdükten sonra hiç bir tanımadığınız kadının boynunuzu yalayacağını sanmıyorum ama karşı cinsin seveceğini düşünüyorum. Fakat bu parfümün böylesine sevilmesine ve çok satmasına neden şaşırmış Kilian Hennessy anlayamadım.

Parfümün bana göre iki olumsuz yönünden bahsedeyim. İlk olarak sonlara doğru yapaylaşan odunsu notalar, kimileri için rahatsız edici olabilir. Luca Turin'de yorumunda bu yapaylığa vurgu yapıp, eleştirmiş kitabında. Bence enteresan bir çekiciliği var bu tütsü-sedir birlikteliğinin. İkinci olarak da fark edilirliği düşük oldu bende. Gerek tenimde gerekse kıyafetimde çok fark edilir olmadı. Kalıcılığı gayet iyi ama fark edilirlik anlamında o kadar da tatmin edici değil.

Kendi sitelerinde kokusunun tasarımcısı olarak Sidonie Lancesseur gösterilmiş. Parfüm kritikçisi Luca Turin, Straight to Heaven'ı bitmemiş oryantal olarak sınıflandırmış ve beş üzerinden iki yıldız vermiş kokusuna. Bana oldukça düşük geldi bu sefer Turin'in notu. Tabiki saygı duymamız gerekir Luca Turin’in fikrine ama yine de bence en az dört yıldızı hak ediyor.

Eau de Parfum (EDP) konsantrasyonuna sahip. Kimi yerlerde uniseks olarak kimi yerlerde de erkek parfümü olarak verilmiş. Bence de erkek kullanımına daha yakın. Tam bir sonbahar-kış parfümü. Soğuk havalarda çok daha etkileyici olacağını düşünüyorum. Her ne kadar oldukça beğensem de çok yüksek fiyatına istinaden denemeden almamanızı öneririm.

Artıları:

+ Başlangıcı enteresan ve çarpıcı.

+ Orta kısmını beğendim.

+ Canlı ve çekici kokusu övgüler almanıza yol açabilir.

Eksileri:

- Sonları harika değil.

- Fark edilirliği düşük.

- Fiyatı çok yüksek.

Koku Güzelliği:10/8

Chanel – Platinum Egoiste (1994)

Chanel – Platinum Egoiste (1994)

Parfüm dünyasının önemli klasiklerinden olan Egoiste'i, Chanel, erkeklerin beğenisine sunmuştu 1990 yılında. Aslında doğru isim Jacques Polge'du. Chanel'in baş parfümörü olarak 30 yıldan fazla görevinin başında Polge. İlk önemli erkek parfümü olan Antaeus, bugün hala en çok saygı duyulan klasiklerden birisi olarak yanıbaşımızda. Antaeus’tan dokuz yıl sonra Chanel yine iddialı bir parfüme imza attı. Egoiste, enteresan ismiyle, büyük pazarlama kampanyalarıyla piyasaya sürülmüştü. Fakat özellikle Amerika pazarında beklenen başarıyı yakalayamamıştı. Egoiste'ten dört yıl sonra Platinum Egoiste geldi. Neyseki Platinum, oldukça başarılı satış rakamları yakalamıştı. Baş parfümör Polge bu durumu şöyle anlatıyor bir söyleşisinde:

"Büyük pazarlama faaliyetlerine rağmen Egoiste, Amerika'da başarılı satış rakamlarına ulaşamadı. Biz ondan daha büyük başarılar bekliyorduk. Bu yüzden 1994 yılında Platinum Egoiste'i piyasaya sürdük. Ve o, büyük bir hit oldu. Fakat klasik Egoiste'i meydana getirdiğimiz için hala çok mutluyum."

Söyleşinin bu kısmından anladığım kadarıyla, Egoiste'in bazı pazarlarda beklenen ilgiyi görmemesi üzerine Platinum versiyonu çıkarılmış. Yine Polge tarafından oluşturulmuş Platinum Egoiste. Kendi sitelerinde ferah-yeşil-odunsu olarak sınıflandırılmış. Kısaca şöyle tanıtılmış: "Egzotik ağaçların sıcaklığıyla ışıltılı ve erkeksi, enerjik, parlak bir kompozisyon."

Parfümü üzerime ilk sıktığımda karşıma sıradan turunçgiller çıktı. Ona ciddi anlamda aromatik ferah lavanta eşlik ediyor. Zaten kimi yorumcuların açılışını Cool Water'a benzetmesinin sebebi bu sanırım. Neredeyse akutik-ferah bir açılışı var. Çok sevdiğimi söyleyemem. İlerleyen dakikalarda parfümün ana karakteri ortaya çıkmaya başlıyor. Bir çok aromatik fujerda karşımıza çıkan o tuhaf buruk meyveler burada da etkili. Ona biraz eğrelti otu, yumuşak baharatlar ve ciddi oranda sardunya ekleniyor. Biraz Calvin Klein - Eternity For Men havası var sanki. Son kısma geçeyim. Alt notalarda keskin ve yapay odunsu notalar sizi karşılıyor. Oldukça yapay odunsu notalar muhtemelen sedir ağacından oluşmakta. Fakat parlak, yapay ve Iso E Super bombası şeklinde. Sardunya ve o buruk meyvelerde hala hissediliyor geri planda. Böylece tenden ayrılıyor.

Platinum Egoiste, tam bir aromatik fujer diyebilirim. O buruk tuhaf meyveler ve sardunya ana ekseni oluşturuyor bence. Zaman zaman yeşillikler (aromatik otlar) zaman zaman da yapay-parlak odunsular kendisini hissetiriyor. Tuhaf ve kendi içinde tutarlı bir dengede ilerliyor kokusu. Kendi türünün tipik bir örneği.

Platinum Egoiste, ne yazık ki en sevmediğim tarza mensup. Burberry For Men'deki o nefretlik buruk fujer meyvelerini andıran kokusuyla hiç bir zaman ilgimi çekemeyeceği konusunda herkesle iddiaya girmeye hazırım. Evet bu parfüm ünlü abisinin ismini kullanan ukala kardeşini hatırlatsa da bana, onu özellikle kadınların oldukça seveceğini düşünüyorum. Tabiki heteroseksüel olduğum için memnunum ama kadınların da artık böyle burnu havada fujerlara değil de kırmızı meyveli tütün kokularına hayran oldukları bir dünyanın hayalini kuruyorum. Evet Martin Luther King değilim. Onun gibi bir "dava" adamı olmak için çok fırın ekmek yemem lazım ama yine de söylemeden edemeyeceğim: "I Have A Dream..."

Kimisi onu Cool Water'a benzetmiş (başlangıcı sebebiyle olabilir), kimisi Eternity For Men ve Paco Rabanne XS'e benzetmiş (tuhaf meyveler ve sardunya bu işin sorumlusu), kimisi de abisi Egoiste'e (Bunu nasıl becermişler anlayamadım). Neye benzetilirse benzetilsin, hiç bir yaratıcı tarafı olmayan, "ticari bir deneyden" öteye gidemeyen, karakteri olan (ama benim sinirimi bozan!), muhtemelen geçirdiği reformülasyon sonrası iyice dengesi bozulmuş, şirazesi kaymış yapaylığıyla ona Demet Akalın şarkısı hoppalığı ve sığlığıyla şöyle sesleneceğim: "Sen kendi yoluna, ben kendi yoluma."

Değerli, dünyaca ünlü Chanel.Stop. Ne zaman gerçekten doğru düzgün bir erkek parfümü yapacaksın merakla beklemekteyim.Stop. Hep şöhretli kadın parfümlerinin mirasını mı yiyeceksin.Stop. Hazıra dağ dayanmaz diye ünlü bir Türk atasözü vardır hatırlatmak isterim.Stop. Hala Pour Monsieur'undan büyük ümidim var.Stop. Eğer o da fos çıkarsa mahalleden adam toplayıp oraya geleceğim.Stop. Gözlerinizden öperim.Stop.   Adres: Chanel CEO'su (her kimse) - Paris.

Parfüm yazarı Luca Turin, Platinum Egoiste'i iç karartıcı fujer olarak sınıflandırmış ve beş üzerinden iki yıldız vermiş. Kesinlikle çok güzel puan. Bir de Luca Turin'i beğenmezler. Cesaretinden dolayı helal olsun sana Turin! Kahrolsun korkaklar ve popülistler!

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/5

Serge Lutens – Cuir Mauresque (1996)

Serge Lutens – Cuir Mauresque (1996)

Sanırım 15-16 yaşlarındaydım. O zamanlar yaşadığımız Uşak ili, küçük sayılabilecek bir şehirdi. Aklımda kalan arkadaşlarımdan birisini hatırlıyorum. Sarışındı. Renkli gözlüydü. Yakışıklıydı. Bizden 2-3 yaş büyüktü. Ailesinin maddi durumu kötüydü. Babaları yoktu. Bütün yük evin erkeği olarak onun sırtındaydı. Oysa o da daha çocuk sayılırdı. Fakat hayat bazen insanları öyle yerlere sürükler ki, bir bakmışsınız 19 yaşında kocaman bir adam oluvermişsiniz. Yada 15 yaşında kocaman bir kadın. Elimizden bir şey gelmese de kabul etmek zorunda kalırız o rolü.

O arkadaşım bana çalıştığı tabakhaneden bahsederdi. Oranın ne kadar kötü çalışma şartlarına sahip bir yer olduğunu, oradan ne kadar nefret ettiğini, oranın kokusunun nasıl dayanılmaz olduğunu anlatırdı. O yaşlarda, "cehennem böyle bir yerdir herhalde" diye düşünürdüm. Gerçektende dünyanın en zor işlerinden birisidir tabakhane işçiliği. Çoğu insan fazla dayanamaz orada çalışmaya. Ya hasta olur bırakır, yada çalışma şartlarına tahammül edemez.

Tabakhane, ham haldeki derilerin getirilip, değişik işlemlerden geçirilerek işlendiği yerdir. Detaylarını tam bilmediğim bu işlemden sonra kullanılabilecek hale gelen deri, moda ve hazır giyim sektörünün beğenisine sunulur. Mağazalarda afilli askılarda gördüğünüz o güzelim deri ceketlerin ve uçuk fiyatlı deri işlerinin geri planında çok büyük bir emek vardır. Anlatması ve dayanması çok zor bir emek.

Kuzey Afrika'nın güzel ülkesi Fas, deri işleri alanında iddialı. Geçtiğimiz aylarda bir televizyon kanalındaki belgeselde izlemiştim Fas'taki deri üretimini. Muhtemelen ülkemizdekinden çok daha ilkel ve sağlıksız koşullarda yapılan deri işlemesi, yakın zamanda oldukça eleştiri konusu oluyordu yabancı basın tarafından. Euronews'in internet sitesinde rastladığım şu cümle sanırım her şeyi özetliyor: "Dericilik Fas’ın en eski üretim kollarından biri, bir gelenek. Ama aynı zamanda çevreyi en çok kirleteni."

Dünya niş parfümcülüğünün belki de en ilgi çekici, farklı ve "derin" şahsiyetlerinden Serge Lutens'in, Kuzey Afrika kültürüne olan hayranlığını daha önce söylemiştim diye hatırlıyorum. Bir çok parfümünün ilhamını buradan aldığını söylüyor kendisi de. Hatta bu hayranlığı o kadar fazla ki, orada ev alacak kadar ilgi duyuyor. Bugün Serge Lutens'in Fas'taki evi, çok kullanılmasa da gelen turistlerin gezip, fotoğraf çektiği bir yer. Fas'ın turizmine katkı sağladığı bile söylenebilir.

Mağribilere ve genel anlamda Kuzey Afrika kültürüne olan bu sevgi, sadece lafta kalmıyor tabiki. Serge Lutens, 1996 yılında çıkardığı deri temalı parfümüne Cuir Mauresque (Mağribi Derisi) ismini vererek, bu coğrafyayla arasındaki duygusal bağlara yenisi ekliyor olabilir. Hem de çok zor silinebilecek bir imza.

Kendi sitelerinde "Fouets de Velours/Sudden Sweetness" serisine mensup olarak gösterilmiş Cuir Mauresque. Deri olarak sınıflandırılıyor. Cuir Mauresque'in açılışı daha önce rastlamadığım tuhaflıktaki portakal-portakal çiçeği kokusuyla gerçekleşiyor. Normalde ferah ve hafif olarak kullanılan portakal, burada yağlı (hacı yağı kıvamında), kimyasal, ağır ve yapay kokuyor. Sanırım portakala baharatlar eşlik ediyor. Küçük hindistan cevizi ve kakule olabilir. Garip ve sevmesi zor açılışı var. Çok beğendiğimi söyleyemeyeceğim. Orta kısma gelindiğinde ortaya parfüme ismini veren deri çıkıyor. Karanlık ve biraz plastiğimsi deri şaşırttı beni. Bu andan itibaren oldukça tatlanıyor kokusu. Tatlımsı deriye baharatların desteği devam ediyor. Fakat daha da çeşitleniyor baharatlar. Karanfil, tarçın, zencefil, kimyon olabilir. Orta notalar tatlımsı karanlık deri ve baharatların hakimiyetinde. Deri her daim ön planda. Baharatlar geriden destek veriyor. Orta bölümde enteresan bir hayvansallık da kendisini gösteriyor. Abartılı bir şekilde kullanılmamış neyseki. Baharatlı hayvansal deri dersem yanlış olmaz. Geçelim sonlara. Alt notalarda karanlık derinin hala etkileri görülüyor. Bu andan itibaren nefis bir amber çıkıyor ortaya. Bu egzotik amber beni benden alıyor. Açık ara parfümün en sevdiğim yeri oluyor. Böylece de tenden ayrılıyor.

Cuir Mauresque, Serge Lutens ile Christopher Sheldrake işbirliğinin ürünü. Erken dönem Lutens'lerden olması benim açımdan sevindirici. Çünkü Lutens'in sanatının nereden nereye geldiğini takip etmek anlamında ilginç bir yolculuk. Zaten Cuir Mauresque, ileride tasarlanacak müthiş Lutens parfümlerinin ip uçlarını 1996 yılında vermeye başlamış. Ne demek istediğimi daha detaylı açıklayayım.

Parfümün başlangıcı ciddi oranda portakal çiçeği esanslarını hatırlatıyor. Bana hacı yağlarındaki o yağlımsı ağır kokuyu hatırlattı. Şimdi burada neden portakal çiçeği kullanmış Lutens? Parfümün Mağribilerden ilhamını aldığını düşünürsek, Ortadoğu/Arap coğrafyasına gönderme yapıldığını düşünebiliriz. Her ne kadar Kuzey Afrika farklı bir kültür denizi olsa da yine de doğuya ait bir bölge ortalama Avrupalının zihninde. Lutens bu anlamda batılı parfüm severlerin bilinçaltına seslenmiş olabilir üst notalarla. Çok ağır ve medikal ürünler gibi kokan başlangıcını sevemedim. Fakat çok kendine özgü olduğunu söyleyebilirim. Sonuçta bu tür bir koku bilinçli olarak seçilmiştir.

Orta kısımda deri, tamamen ortaya çıkıyor ve direksiyonu eline alıyor. Buradaki deri, Fas'taki deri işletmelerine gönderme olarak düşünülebilir. Fakat deri, karanlık ve plastiğimsi. Şimdi neden böyle bir deri kullandığını anlayamadım. Bu derinin Lutens klasiği tatlımsı-meyvesi baharatlar ve hayvansallıkla desteklenmesi çok iyi fikir. Acaba derinin bu kadar yapay olmasında parfümün reformüle edilmesinin payı var mı merak etmekteyim. Malum 1996 yılında çıkmış bir parfümün reformüle olma ihtimali yüksek.

Son kısımda "ben bu filmi daha önce seyretmiştim" hissini yaşıyorum. O kadar tanıdık bir amber kokusu ki hemen hatırlıyorum. Lutens'in nefis parfümü Ambre Sultan'daki gibi egzotik ve gizemli amber alt notalara saklanmış. Ve zamanı geldiğinde karşınıza çıkıveriyor. Harika bir sürpriz yapıyor. Görülmeye değer bu amber.

Tatlı, karanlık, reçinemsi, dumansı, derin, detaylı, sert, biraz kaba, algıları zorlayan, alışması zor, Arap esintili, doğulu, serseri ve biraz pis. Hepsinden bir parçayı içinde barındırıyor. Cuir Mauresque'in başlangıcını kendime yakın bulamadım. Orta kısmına alışamadım. Sonlarına bayıldım. Kendi içimde gel-gitler yaşattı bana. Sevmemek ve çok sevmek arasında gidip geldim. Çünkü genel karakteri aynen böyle. Sevenler çok sevecek, sevmeyenler hızla ondan uzaklaşacak.

                                                              Cuir Mauresque video -duftarchive.de-

Bu sevmesi ve kullanması zor parfüm zaman zaman ayakkabı boyalarına zaman zaman motor yağlarına zaman zaman hacı yağlarına zaman zaman egzotik Fas'ın dar sokaklarındaki baharat dükkanlarına zaman zaman çarpıcı ve eşine az rastlanır deriye benziyor. Bir yönden diğer tarafa savrulurken, onu sevmek ile sevmemek arasında tereddüt yaşıyorsunuz. Çoğu zaman ne düşüneceğinizi bilmiyorsunuz. Bir yanda tatlımsı meyveler, baharatlar ve ambere hayran kalırken, diğer taraftan portakal ve derinin yapaylığını ve tuhaflığını yadırgıyorsunuz. Genel olarak bakarsam kokusu için portakallı, hayvansı, tatlı baharatlı deri diyebilirim. 

Cuir Mauresque, Lutens sanatının bazı öğelerini içerisinde barındırıyor. Buna şüphe yok. Fakat asla konforlu bir deri parfümü değil. Eğer Tuscan Leather'ı severek kullanıyorsanız aynen devam edin ve Cuir Mauresque'e geçmeyi düşünmeyin. Fakat yeni bir serüven yaşamak istiyorsanız ve herkesin gittiği yollar size sıkıcı geliyorsa Cuir Mauresque'e bir şans verin. Çünkü oldukça şaşıracaksınız onu kokladığınızda.

Orta kısımdan itibaren artan tatlılık, alt notalarda azalıyor neyseki. Lutens'in artık imzası olan tatlımsı kuru meyveler ve baharatlar işbirliği aynen görülmekte. Hayvansallık için muhtemelen civet kullanılmış ama yoğun değil neyseki. Çok yüksek kaliteli parfüm hissi vermese de enteresan bir deneyim olduğunu söyleyebilirim.

Serge Lutens bir söyleşisinde şunları söylemiş parfümüyle ilgili: "En sıradan ve korkunç parfümü bile, çok çekici olduğunu düşündüğüm biri tarafından sürülmesi halinde beğenebilirim. Kişisel olarak çok sık parfüm kullanmam ama kullandığım zaman da - ki size de bunu öneririm - cömertçe uygularım ki böylece ne kullandığımı rahatça söyleyebilirsiniz. Cuir Mauresque’i, hem ismi hem de akasya üzerinde kurutulmuş Kordoba derisine benzeyen kokusu için tercih ediyorum."

Parfüm kritikçisi Luca Turin'in kitabında Cuir Mauresque, tatlı deri olarak sınıflandırılmış ve beş üzerinden üç yıldız verilmiş. Tania hanımın verdiği nota bende aynen katılıyorum.

Kokusunun tasarımını dünyaca ünlü parfümör Christopher Sheldrake yapmış. Eau de Parfum (EDP) konsantrasyonuna sahip. Uniseks olarak sunulmuş fakat bence erkek kullanımına daha yakın. Bir kadında böylesi hayvansallık içeren deri ne kadar uygun olur şüphelerim var. Tam bir sonbahar-kış parfümü. Soğuk havalarda etkisi daha enteresan olacaktır. Sıcak havalarda boğucu olma ihtimali yüksek. Bence otuz yaş ve üzerindeki erkeklere uyar. Genç arkadaşların taşıyabileceği gibi değil. Kalıcılığı gayet iyi. Fark edilirliği yüksek. Çok kullanmak sıkıntı yaratabilir. Dozajını iyi ayarlamak gerekiyor.

Artıları:

+ Sonlarını sevdim.

+ Alışılmadık bir macera istiyorsanız Cuir Mauresque sizi bekliyor.

+ Kalıcılık ve fark edilirliği iyi.

Eksileri:

- Başlangıcını sevemedim.

- Orta kısmı da bana göre değil.

- Herkesin sevemeyeceği garip tarzı.

- Her yerde bulmak zor. Fiyatı yüksek.

Koku Güzelliği:10/6.5