Bond No.9 – Wall Street (2004)

Bond No.9 – Wall Street (2004) Markanın unisex olarak piyasaya sürülmüş parfümü.

“Biz %99’uz.”

Dünya meseleleri ile ilgisi olmayan, gazate okumayı gereksiz gören, interneti sadece oyun oynamak veya Facebook profiline girmek için kullanan arkadaşların pek aşina olmayacağı bir slogan yukarıdaki.

17 Eylül 2011’de “Wall Street’i İşgal Et” (OWS) isimli, genellikle beyaz, orta sınıf genç insanlardan oluşan karışık bir grup, New York’un bu bölgesinde gevşek örgütlenmiş bir protesto başlattı. Grup uzayan bir zaman dilimi içinde Aşağı Manhattan’da halka açık ve özel kişilere ait bir park olan Zucotti Park’ta kamp yapmayı planlıyordu.

Küresel şirketlerin açgözlülüğüne, toplumsal eşitsizliğe, ABD’de ve dünyada, zenginler ile yoksullar arasındaki diğer eşitsizliklere karşı gelişiyordu bu protesto. Amerikan hükümeti, krizin bizzat sorumluları olan süper zenginleri destekliyor ve onlara krediler veriyorken, kendi kişisel geleceklerinin gayet kötü göründüğü, kapitalist ekonomik krizin pençesindeki bir ülkede yaşıyor olmaktan duydukları öfke ve hayal kırıklığından besleniyordu protestocu gençler. Dünya ilk defa kapitalizmin merkezinde böylesine halk eylemlerine tanık oluyordu.

Amerika’nın hatta dünyanın finans merkezi sayılabilecek bir cadde Wall Street. Çok uzun olmayan bu cadde Broadway ve East River’in arasında kalıyor anladığım kadarıyla. Avrupa'dan gelen Hollandalı göçmenlerin kurduğu New York City'nin eski adı, New Amsterdam'dı. Hollanda Batı Hindistan Kumpanyası adına Kuzey  Amerika ile Meksika Körfezi Adalarının yönetimiyle görevlendirilen Peter Stuyvesant, 1652'de İngilizlerin saldırısına karşı New Amsterdam'da bir duvar (İngilizce'de wall) inşa ettirdi. Duvarın 1699'da yıkılmasından sonra açılan sokağa Wall Street adı verilmiş.

Günümüzde bu caddede New York Menkul Kıymetler Borsası, dünyanın en büyük bankalarının merkezleri, ticaret borsaları, broker firmaları ve küresel şirketlerin yönetim merkezleri bulunmakta. Yani dünya sermaye piyasalarının kalbi burada atıyor diyebiliriz. Ve tabiki Amerika merkezli Bond No.9’nın Wall Street isimli bir parfüm üretmemesi düşünülemezdi. Yani bu anlamda beklenen olmuş gibi görünüyor. Yine Newyork’un sembol yerlerinden birisi parfümüne ismini vermiş Bond No.9’nın.

Wall Street kendi sitelerinde serin, lezzetli, turunçgilli, deniz temalı, baharatlı ve otsu olarak tanıtılmış. En ilginci ise açıklanan resmi notaları. Deniz lahanası (o ne yahu), salatalık, lavanta, ambergris ve kabe samanı. Bu nasıl bir karışım diyebilirsiniz aynı benim gibi. Hele ki deniz lahanasının nasıl koktuğunu nedense bilmek bile istemiyorum.

Aromatik akuatik olarak sınıflandırılmış Wall Street. Başlangıcında çok yoğun, güçlü ve keskin bir koku sizi karşılıyor. Muhtemelen salatalık ve lavanta. Bu iki kokunun karışımı bende pek iyi duygular uyandırmadı. Zaten salatalık kokusunu parfümlerde kesinlikle sevmiyorum. Açılış hiç bana göre değil.

Bir süre sonra salatalık kokusu geri çekilirken lavanta hala geri planda kalmaya devam ediyor. Bu andan itibaren aromatik baharatlar ve biraz da nanemsi bir deniz esintisi ekleniyor. Muhtemelen Manhattan adasının etrafındaki denize gönderme yapılmış. Fakat oldukça yapay diyebilirim bu deniz esintisi. Yine Calone kimyasalı kullanılmış gibime geliyor. Son olarak alt notalarda metalik turunçgiller ve odunsu notaların işbirliği var. Fakat odunsu notalar oldukça yapay. Biraz amber ve deri de alttan alta hissediliyor. Böylece sona eriyor.

Wall Street, tarz olarak bol yeşil kokan bir parfüm hissi veriyor. Kullanılan lavanta mı buna sebep olmuş çok emin değilim. Belki salatalık teması ile birlikte kullanılması bende böyle etki yaptı. Başlangıcını biraz Ralph Lauren – Polo Blue’ya benzettim. Ondan daha güçlü bir açılışı var. Sonrasında farklılar diyebilirim.

Bu parfümü başından sonuna kadar hiç sevmedim. Öncelikle orta notalardan itibaren ortaya çıkan yapaylık rahatsız edici. Böylesi çok yüksek fiyatlara satılan niche markaların belli bir kaliteyi ve rafineliği yakalaması gerektiğini düşünüyorum. Ama burada pek o özen gösterilmemiş. İşin kolayına kaçılmış gibime geliyor.

Aslında Wall Street markanın popüler sayılabilecek parfümlerinden birisi. Parfüm platformlarında adı sıkça geçiyor. Ama çok üzerinde durulacak bir olayı yok açıkçası. Tek artı yanı olarak kalıcılığının yüksekliğini gösterebilirim. Onun dışında deniz teması pek öne çıkmıyor. Genel olarak ferah sayılabilecek baharatlar ve odunsu notalara salatalık ve lavanta eklenmiş. Bu karışımın ise benim için hazırlanmadığı çok açık.

Wall Street, markanın diğer parfümleri gibi Eau de Parfum (EDP) olarak satılıyor. Unisex olarak piyasaya sürülmüş. Fakat genel hali erkek kullanımına daha yakın olduğunu hissettiriyor. Luca Turin’in kitabında Wall Street’e beş üzerinden üç yıldız verilmiş. Parfümün tasarımını ise genellikle ana akım markalar için çalışmış David Apel yapmış.

Kullanım dönemi olarak ilkbahar-yaz mevsimi daha uygun gibi. Çok yüksek fiyatı sebebiyle denemeden almak iyi bir fikir değil.

Artıları:

+ Kalıcılığı çok iyi.

Eksileri:

- Salatalık gibi kokmak için 100 ml. lik bir şişeye 230 dolar vermek pek mantıklı değil.

- Yapaylık rahatsız edici. Biraz baş ağrısı yaptı bende.

- Bir başka Bond No.9 hayal kırıklığı daha.

Koku Güzelliği:10/5

Giorgio Armani – Armani Eau Pour Homme (1984)

Giorgio Armani – Armani Eau Pour Homme (1984) Markanın ilk erkek parfümü.

Klasikler. İyi de nereden geliyor bu klasik sevdası. Eskiye özlem mi? Yoksa yeniye karşı duyulan tepki mi? Eskiler her zaman daha mı iyi olur? Yoksa yeni hiçbir zaman eskinin yerini alamaz mı?

Klasikler deyince aklıma önce sinema sonra da müzik dünyası geliyor. Sinemanın klasikleri neler olabilir? Yok Sergey Eisenstein’ın Potemkin Zırlısına kadar gitmeyeyim. Daha yeni sayılabilecek sinema klasiklerini bir hatırlayalım. Michael Curtiz’in Cazablanca’sı, Alfred Hitchcock’un Psycho’su, Orson Welles’in Citizen Kane’i. Biraz daha günümüze gelelim. Artık bir efsane olmuş The Godfather serisi, Frank Darabont’un etkileyici eseri The Shawshank Redemption, Quentin Tarantino’nun nefis filmi Pulp Fiction, şimdiden kült filmler kategorisinde sayılan David Fincher’in Fight Club’ı.

Müzik dünyasında durum nedir acaba? Beni her dinlediğimde hala etkileyen Depeche Mode’un Enjoy The Silence şarkısı ilk aklıma gelen. Queen’in nefis albümleri. Nirvana’nın eşi benzeri olmayan Nevermind eseri. Prodigy’nin spekülatif albümü Fat of Land.  Metallica, The Beatles, Rolling Stones ve diğerleri. Hala yukarıdaki eserleri izledikçe ve dinledikçe aldığım keyfi çok az yeni eserden alabiliyorum. Evet o malum “Ne varsa eskilerde var” klişesi belki de doğrudur. Bu yeniliklere kapalı olalım, hep eskileri sayıklayalım anlamına gelmiyor tabiki. Fakat eski eserlere de gereken saygı göstermeliyiz bence.

Parfüm dünyasının da aynı müzik ve sinema alanları gibi klasikleri var kuşkusuz. İşte bugün o klasiklerden birisine göz atacağım. Artık şuna eminim ki 1980’li yıllar parfüm dünyasının en ilginç dönemlerinden birisiymiş. Arka arkaya öylesine parfümler piyasaya sürülmüş ki insan hangi birisine bakacağını şaşırıyor. Sanırım 1980’lerin erkek parfümleri için “Şiprenin Yükselişi” demek pek yanlış olmaz. Bu tür bol limonsu, turunçgilli aromatik otsu şiprelerin en önemli mihenk taşlarından birisi Christian Dior – Eau Sauvage. Bu herkesçe kabul ediliyor artık. Hatta bence sonrasındaki bir çok parfüm, Eau Sauvage’dan esintiler taşıyarak var olabildiler. Yani bir anlamda yeni bir kapı açmıştı Eau Sauvage parfüm endüstrisine.

Giorgio Armani’nin ülkemizde pek bilinmeyen ilk erkek parfümü Armani Eau Pour Homme’da Eau Sauvage’ın açtığı kapıdan girmiş diyebiliriz. Giorgio Armani’nin bizzat kendisinin de kullandığı bir parfümmüş Eau Pour Homme. Bazı yerlerde Armani Pour Homme olarak da karşınıza çıkabilir. İkisi aynı parfümdür. Şaşırmayasınız.

Giorgio Armani’nin ülkemizde Code, Acqua di Gio, He gibi popüler ve modern parfümleri daha revaçta. Hatta Code ve Acqua di Gio bildiğim kadarıyla dünyanın en çok satan on parfümü listesinin her zaman üst sıralarında. Armani Eau Pour Homme bu çok popüler kardeşlerinin etkisiyle biraz geri planda kalmış gibi. Fakat parfüm meraklılarının çok iyi bildiği klasiklerden birisi.

Giorgio Armani’nin kendi sitelerinde Eau Pour Homme için rafine, elegant ve erkeksi kelimelerine vurgu yapılmış. Fragrantica’da aromatik turunçgil olarak sınıflandırılmış. Parfümümüzün açılışı keskin bir limon ile gerçekleşiyor. Biraz eski kokan limon desem sanırım daha doğru olur. Limona aromatik otlar da eşlik ediyor hafiften. Fakat ağırlık limonda. Hatta bir çok kişi için limon kolonyası tadında bir başlangıcı var. Bence idare eder. Daha sonrasında keskin limon biraz geri plana geçiyor. Bu sefer ortaya yumuşak aromatik baharatlar geçiyor. Baharat derken karanfil olabilir. Öyle yoğun ve keskin değil. Turunçgil-limon ile gayet güzel harmanlanmış. Orta notalarını sevdim. Çok rafine ve erkeksi. Son kısımlarda çok büyük değişim göstermiyor. Yumuşak baharatlara biraz odunsu notalar ekleniyor. Böylece de tenden ayrılıyor.

Şimdi efendim bu parfüm 1980’lerin eski kokan turunçgil-limon tarzının bir devamı gibi. Yani pek modern bir kokusu yok. Daha eski kokan bir hali var. Bunu önemle belirteyim. Buradan anlaşılacağı üzere genç erkeklere pek uymaz. Daha bir yaş ve olgunluk istiyor. Mesela 35 hatta 40 yaş üzeri erkeklerin kullanacağı gibi. Yani Giorgio Armani markasını görüp de Code yada Acqua di Gio gibi bir parfüm beklemeyin. Eskinin centilmenleri için tasarlanmış bir arkadaş. Bu çok açık.

Başlangıcındaki limon kolonyası efekti bir çok eski parfümde karşımıza çıkıyor. Armani’de bu koku çok başarılı kullanılmış diyemem. Yani açılışı çok etkileyici değil. Daha iyileri ile karşılaştığımı söylemeliyim. Fakat orta notalardan itibaren devreye giren aromatik baharatlar çok ayrı bir hava vermiş. Bu kısıma tam not verdim. Günümüzün modern parfümlerinde pek karşılaşılmayacak bir kalite hissi var. Şık ve biraz aristokrat. Sanki bu parfüm bir İtalyan beyefendisinin kullanması için düşünülmüş. Şık bir takım elbise ile.

Armani Eau Pour Homme artık bir çok parfümün kaderi haline gelmiş olan yeniden formüle edilmiş. Anladığım kadarıyla benim kullandığım yeni formül olanı. Fakat bir çok yorumcu eski versiyonunu daha çok beğenmiş. Yeni versiyonu için çok övgü dolu şeyler söylenmemiş. Keşke eski formülünü bulup onu deneyebilseymişim. Belki ileride.

Sıcak yaz günleri için böylesine bir limon-turunçgil kokusunu kullanmak iyi fikir. Bence soğuk kış mevsimi dışında her zaman kullanılabilir. Tam bir erkek parfümü olduğunu hatırlatayım. Bu tür erkeksi parfümleri sevmeyenlerin hoşuna gitmeyebilir. Parfümün tasarımını ise ismi pek bilinmeyen bir burun olan Roger Pelligrino yapmış. Luca Turin ise Armani Eau Pour Homme’a beş üzerinden üç yıldız vermiş ve odunsu turunçgil olarak sınıflandırmış.

Artıları:

+ Orta notalarından itibaren ortaya çıkan aromatik ferah baharatlar gayet güzel.

+ Günümüzün zıpır modern parfümlerinden haz etmeyen orta yaşlı erkekler için sığınılacak bir liman.

Eksileri:

- Başlangıcı çok ilginç gelmedi bana.

- Tarz olarak daha başarılı örnekleri var.

Koku Güzelliği:10/7

Tommy Hilfiger – Hilfiger Est. 1985 (2008)

Tommy Hilfiger – Hilfiger Est. 1985 (2008)  Markanın erkek parfümü.

Hiç farkında değilim. Ya da eksikliğini hissetmemişim. İlk defa bir Tommy Hilfiger parfümüne el attığımı fark ettim. O da Parfüm Merakı’nın sıkı takipçilerinden Volkan’ın sayesinde.

Markasının logosunda Amerikan bayrağının da renkleri olan beyaz, kırmızı ve maviyi kullanan Tommy Hilfiger için ne diyebiliriz? Amerikan’ın moda sektöründeki en önemli aktörlerinden birisi olduğunu söyleyebiliriz tabiki. Ama Calvin Klein ve Ralph Lauren’in arkasından diyerek tatlıya bağlayalım olayı.

İşte yağmur gibi parfüm çıkaran tasarımcı-moda evine güzel bir örnek. Henüz yeni sayılabilecek bir marka olmasına rağmen 2012 yılı itibariyle 40’a yakın parfüm çıkarmışlar. Sanırım burada Amerikan markası olmasının da biraz payı var. Malum bu ülke “para kazanalım da nereden olursa olsun” mantığının en güçlü olduğu coğrafya. Hele bir de güçlü pazarlama şirketlerini de arkana alırsan, kim tutar seni.

Peki ya kalite, rafinelik, benzersizlik, sanat işin neresinde diyebilirsiniz. Fakat bence hiç demeyin. Çünkü kapitalizmin ve piyasa ekonomisinin can damarı para kazanma ve kar etme. Diğerleri önemsiz ayrıntılar. Tommy Hilfiger’in genel görüntüsü bende şöyle bir izlenim uyandırıyor. Çıkartalım bir sürü parfüm. Elbet birileri alır. Böylece satmış oluruz ve para kazanırız. Ee daha ne olsun ki?

Hilfiger Est. 1985 markanın yeni parfümlerinden birisi. Aromatik fujer olarak sınıflandırılmış. Şişesini alıp şöyle bir sprey kısmını kokluyorum. Ama pek bir şey anlaşılmıyor doğal olarak. Ve bol bol sıkıyorum üzerime. İlk aldığım koku vasat turunçgiller. Mandalina-portakal ikilisi baş rolde gibi görünüyor. Biraz yapay, biraz metalik ve çok sıradan. Sanki binlerce örneğine rastlanabilecek gibi. Açılışını pek sevmedim.

Orta notalarda bu yapay turunçgil teması hala devam ediyor. Bu andan itibaren baharatlar biraz kendisini gösteriyor. Sanki biber gibi. Biraz da yapay meyveler. Açıklanan notalarında tropikal bir meyve olan papaya var. Ondan da geliyor olabilir. Orta notalar da çok yapay ve sıradan baharatlar-meyveler kombinasyonu gibi. Son kısım ise nispeten en başarılı bölümü. Metalik ve aromatik odunsu notalar (muhtemelen Iso E Super), biraz deri ve hala devam eden yapay portakal.

Hilfiger Est. 1985’i test süresinde defalarca denedim. Bana her seferinde hiçbir özelliği olmayan bir parfüm imajı çizdi. Yani diğerlerinden kendisini öne çıkaran ne? Parfüm dünyasına ne sunmuş? Hangi yeni fikiri ortaya atmış? Amacı ne? İnanın bilmiyorum.

Günümüzün bol yapaylık içeren, turunçgilli, ferah baharatlı, odunsu temalı diğer piyasa parfümlerine ne kadar da benziyor. Yer yer akuatik sınırlarında dolaşıyor. Belki biraz Light Blue Pour Homme belki de Versace Pour Homme. Daha başka ne söyleyebilirim diye düşünüyorum. Bir şey bulamıyorum. Üzerinde çok durulacak bir kokusu olmadığını anlıyorum. Yapmış olmak için yapılmış bir parfüm Hilfiger Est 1985.

Parfümü Givaudan, Tommy Hilfiger markası için tasarlamış. Eğer ferah ve yüzlerce örneğine rastlanabilecek kokulara meraklıysanız tam size diyebilirim. Onun dışında kesinlikle paranızı harcamaya değecek bir arkadaş değil. İlkbahar-yaz mevsiminde kullanmak daha uygun olacaktır.15-25 yaş arası arkadaşlara uyacak gibime geldi. Denemeden almak iyi bir fikir gibi görünmüyor.

Artıları:

+ Sonları idare eder.

Eksileri:

- Başından sonuna kadar olan yapaylık can sıkıcı.

- O kadar sıradan ki kokusu, üç günlük test sürecinde bile bıktım.

- Kalıcılığı az, fark edilirliği zayıf.

Koku Güzelliği:10/5

Maison Francis Kurkdjian – APOM Pour Homme (2009)

Maison Francis Kurkdjian – APOM Pour Homme (2009)  Markanın erkek parfümlerinden.

Erkekler için çiçek kokuları neler olabilir? Menekşe, yasemin, gül ya da süsen (iris). Hangisi sizin için diğerlerinden bir adım öndedir? Peki portakal çiçeği nasıl bir fikir?

Parfümlerinin şişelerinin kapaklarını bile Paris’in gri ve çinko çatılı evlerine benzetecek kadar şehrine aşık bir adam Francis Kurkdjian. Bugün inceleyeceğim parfümünde ise Paris’e ihanet ediyorum diye düşünmeden Ortadoğunun Paris’i sayılan Lübnan'dan esinlenmiş. APOM Pour Homme’un APOM kısmının anlamı “A Part Of Me” olarak açıklanmış. Parıltılı ve erkeksi Eau de Toilette’lerin rafine bir yorumu olarak düşünülmüş.

APOM, markanın kendi sitesinde “odunsu, çiçeksi, otsu” olarak sınıflandırılmış. Koku ailesi olarak portakal çiçeği, sedir ağacı ve amberden bahsedilmiş. Otlar çok hakim olmasa da odunsu ve çiçeksi kokular ana yapıyı oluşturuyor diyebilirim. Zaten başlangıcı tam bir çiçek egemenliğinde gerçekleşiyor. Oldukça keskin bir portakal çiçeği kokusu adeta boğazınızı zorluyor. Ya da ben biraz fazla sıktım test sürecinde. Bence unisex bir çiçek kullanımı var üst notalarda. Ne çok erkeksi ne de kadınsı. Güzel diyebilirim.

Bir süre sonra parfüm oldukça tatlanıyor. Bu arada biraz pudra kullanımı hissediyorum. Sanki bebek pudraları gibi. Orta notalarda çiçeklerin etkisi azalıyor. Alt notalarında ise biraz çiçekler, biraz portakal aroması ve biraz daha ayakları yere basan yumuşak odunsu notalar var. Muhtemelen sedir ağacı. Amber ve miski de unutmamak gerek.

Bence APOM pour homme soyut sayılabilecek bir kokuya sahip. Hatta başlangıcı sanki sizi masal dünyasında gezintiye çıkmış gibi hissettiriyor. “Alice Harikalar Diyarında” kitabının içinden fırlayıp gelmiş bir kız gibi. Açılışı çiçeksi, masum ve çok temiz. Sonrasındaki pudramsı his pek bana göre değil açıkçası. Sonları ise ortalama üzeri bir odunsu-çiçeksi-amber üzerine oturmuş diyebilirim.

Aslına bakılırsa APOM’un ana elemanı çiçeksi bir portakal kokusu diyebilirim. Bu tabiki portakal çiçeğinden geliyor. Başları biraz kadınsı diyebilirim. Orta notalarından itibaren daha erkek kullanımına yakın hale geliyor. Fakat parfümün geneline bakarsam hem kadın hem de erkek kullanımına daha yakın. Çok erkeksi bir parfüm değil APOM Pour Homme. Fakat bu durum tabiki beni çok da ilgilendirmiyor.

APOM Pour Homme bence muhteşem koku güzelliğine sahip değil. Aşık olunabilecek bir kokusu olduğunu söyleyemem. Fakat çok yüksek kaliteli bir portakal çiçeği kokusu. Bu anlamda söyleyecek çok sözüm olamaz. Masum ve temiz bir kokuya sahip olmak istiyorsanız APOM Pour Homme sizin için diyebilirim. Ama tarzının bana çok yakın olduğunu söyleyemem. Bence yine de denemeniz gereken bir çiçeksi çalışma olmuş.

Kimi yorumcular bu tür parfümleri duş jellerine, el kremlerine yada şampuanlara benzetebiliyorlar. Haksız da sayılmazlar. Çünkü bu tür parfümler bence riskli. Eğer harman başarılı yapılmazsa bebek pudrası kıvamı hoş olmayabiliyor. Burada parfümör’un ustalığının devreye girmesi lazım. Francis Kurkdjian bu sınavı çok başarılı vermiş diyemesem de kötü demek haksızlık olabilir.

APOM Pour Homme bence tam bir ilkbahar parfümü. Tabiki yazın da rahatlıkla kullanılabilir. Sonbahar-kış için çok iyi bir fikir olmayabilir. Erkek parfümü olarak lanse edilse de bence unisex kullanıma daha yakın. Kokusunun tasarımını bizzat markanın kurucusu Francis Kurkdjian yapmış.

Artıları:

+ Başlangıcındaki çiçeksi kokuyu sevdim.

+ Açılışı oldukça güçlü bir şekilde gerçekleşiyor.

+ Çok yüksek kalitesi ve temiz, pürüzsüz yapısı dikkat çekici.

Eksileri:

- Pudramsılığı pek bana göre değil.  

- Erkeksi parfüm arayanları hayal kırıklığına uğratabilir.

- Çok yüksek fiyatı.

Koku Güzelliği:10/6.5