Acqua di Parma – Colonia (1916)

Acqua di Parma – Colonia (1916)  Klasikler arasında yerini alan eserlerden.

Parma. Kuzey İtalya'nın ortasındaki bu şirin şehir, tarihi güzellikleriyle birlikte gastronomi alanında da iddialı. Hatta meşhur Parmesan peynirinin isminin Parma şehrinden geldiği bile rivayet ediliyor. Tarihi kiliseler, saraylar, tiyatrolar ve Avrupa'nın en eski üniversitelerinden birisini barındırması, Parma şehrinin ilgimizi çekmesi için yeterli bence.

Tarihi İtalya kadar eski olan bu şehir, 12. yüzyıldan sonra adını duyurabilmiş. Günümüzün modern İtalyasında sadece meşhur yeşillikli Tortelli veya et suyunda Anolini yemekleri ile anılmıyor Parma. İtalya'nın gururu olan bir markayı bünyesinden çıkarabilmesi ile dikkati çekiyor. Hem de yüzyıla yakın tarihi olan bir marka. Aslında hikaye bundan 97 yıl önceye kadar gidiyor.

1916 yılında eski Parma şehrinin merkezinde, küçük bir parfüm laboratuvarı düşünün. Ahşap rafların ve eski büyük şişelerin içinde farklı farklı esanslar bulunan bir dükkan. Herşeyi el ile hazırlanan formüller üzerinde çalışan o dönemin "parfümörleri" mum ışığı altında son kontrollerini yapıyorlar. Amaçları basit ve geleneksel İtalyan tarzı bir kolonya yapmak. Hem kadınların hem de erkeklerin kullanabileceği gibi bir koku. Turunçgil ve limon ağırlıklı. Şık ve tarz sahibi. O dönem için lüks ve aristokratik. Ve bu çabaların sonunda kendi deyimleri ile "ilk gerçek İtalyan Eau de Cologne" üretilmiş oldu.

Acqua di Parma markasının serüveni böyle başlıyor denebilir. Amaçları, 1900'lü yılların İtalyan tarzını, şıklığını, estetiğini ve kalitesini bütün Avrupaya hatta dünyaya tanıtmaktı. Tabiki bunu parfümler ve farklı güzellik ürünleri ile yapacaktı. Burada önemini kavramamız gereken durum Acqua di Parma'nın safkan bir parfüm markası olması. Ünlü moda evlerinin "bir kaç tane de parfümümüz olsun yan ürün olarak" düşüncesi onlar için geçerli değil. Uzmanlıkları sadece güzel kokulu şeyler üzerine. Bir anlamda İtalya'nın en eski niş parfüm evi diyebiliriz. Her ne kadar 2001 yılında Louis Vuitton grubuna satılmış olsa da.

Colonia, markanın ilk ve en ünlü parfümü. Hatta parfüm endüstrisinin önemli klasiklerden birisi diyebilirim rahatlıkla. 1916 yılından beri üretimi devam ediyor. Tabii ki bazı reformülasyonlar geçirmesi kimseyi şaşırtmamalı. 97 yaşında bir parfümün ilk hali ile günümüze gelmesi pek mümkün görünmüyor.

Turunçgilli olarak sınıflandırlmış Colonia. Bence de kesinlikle doğru. Zaten parfümün ilk saniyelerinde karşınıza turunçgiller çıkıyor. İlk sıktığımda eski ve tozlu limon, aromatik otlar (biberiye, kekik veya fesleğen) ve çok güzel lavanta karşıma çıkıyor. Eski tarz turunçgilleri hatırlatan üst notalar çok doğal, çok rafine ve çok güzel. Harika başlangıcı var Colonia'nın. Sonrasında orta kısma geçiliyor. Açıkçası büyük değişimler geçirmiyor. Aynı eski ve tozlu turunçgiller devam ediyor. Aromatik otlar biraz daha kendisini gösteriyor. Lavantanın yerine bir parça gül, yumuşak ve ferah baharatlar ekleniyor. Gül bildiğimiz yoğun ve kadınsı haliyle yok burada. Turunçgil ile karıştırılmış adeta. Orta kısmını da çok sevdim. Son kısma gelindiğinde odunsu notaların ağırlığı hissediliyor. Biraz da meşe yosunu buradayım diyor. Klasik bir kapanışı var. Turunçgiller ile odunsu notaların işbirliği. Çok etkileyici değil. Belki de parfümün en sıradan tarafı olmuş sonları. Böylece de tenden ayrılıyor.

Colonia, hiç şüphesiz tam bir turunçgil kokusu. Tozlu ve eski kokan limon-portakal birlikteliği harika. 1980'li yılların sert şiprelerine çok benziyor bu turunçgil kullanımı. Zaten ilk denememde hemen Christian Dior'un erkek klasiklerinden Eau Sauvage'a benzettim. Fakat ilerleyen kullanımlarda Yves Saint Laurent Pour Homme'a da epey benzediğini fark ettim. Yani özetle Colonia, günümüzün parfüm trendlerine biraz uzak. Eski kokan turunçgilleri çoğu kişi beğenmeyebilir. Fakat emin olun nefis kokuyor açılışı.

Orta kısımda bence çok güzel. Hatta orta notalardan itibaren daha da kompleks hale geliyor kokusu. Aromatik otlar çok başarılı kullanılmış. Bu otsular aynı zamanda Colonia'nın, Akdenizli ruhuna da bir gönderme adeta. Bazı yeni parfümlerde aromatik otlar ağdalı ve köşeli kullanılıyor. İnsanların burunlarını yoruyor. Fakat burada kokladıkça daha çok koklamak istiyorsunuz. Adeta bağımlılık gibi bir şey.

Son kısım ise biraz hayal kırıklığı yarattı bende. Odunsu notalar biraz pudralı kullanılmış. Zaten en şikayet edilen kısmı burası genel olarak. Bu eleştirilere katılıyorum. Sonları biraz da özenli olsaymış, ömür boyu kullanılabilecek bir parfüm olabilirmiş.

Her ne kadar büyük değişimler göstermiyor gibi gelse de genel olarak zengin bir yapısı var. Notaları tek tek algılayabiliyorsunuz. Kalitesi tartışılmaz. Yapaylığa rastlanmıyor. Niş parfüm standartlarını rahatlıkla yakalamış gibi görünüyor. Hele ki 97 yıl önce üretildiğini düşünürsek.

Colonia, gerçek bir parfüm klasiği. Gerek kokusu gerekse size yaşattığı deneyim ile adeta zamanda yolculuğa çıkmış gibi hissediyorsunuz. Bu parfümü üzerime sıkıp, gözlerimi kapatıp kokladığımda 1920 yada 1930'lu yılların İtalyasında gibi hissediyorum kendimi. Gayet şık takım elbise ve değişmez aksesuvar olan fötr şapka ile centilmen İtalyan erkeklerinden birisiyim şimdi. Dar ve tozlu İtalya sokaklarında yürüyorum. Elinde şemsiyesi ve geniş elbisesi ile karşıdan gelen nazik hanıma selam veriyorum. O da bu iltafatımı kendisine yakışan bir şıklık ile cevaplıyor. İşte Colonia bana bunları düşündürüyor.

Şimdi de Sicilya adasındayım. Mevsim sonbahar. Eylül ayının sonları. Güneşin yaz aylarındaki yakıcılığı kalmamış. Eğik açıyla gelen güneş ışınlarının altında plaj şezlongunun üzerinde uyukluyorum. Denizden gelen hafif bir meltem vücudumun üzerinde geziniyor. Arkamdaki portakal ve limon bahçelerinden gelen koku ile denizin o nefis yosun kokusu birleşiyor. Gözlerim hafif kapalı. Hüzünlüyüm. Sebebini bilmiyorum. Yanımda sevdiğim kadının olmaması mı acaba? Onun elini tutamamak mı? Bu güzel anları yalnız başına geçirmek mi içimi burkuyor? Belki de o güzel yaz mevsiminin bitmekte olduğunu fark ettiğim için. Sebebi ne olursa olsun ne düşüneceğimi ve ne hissedeceği bilmiyorum. Sadece o ana bırakıyorum kendimi.

Bir süredir kullandığım Colonia'yı bence tanımlayan en iyi iki kelime nostalji ve hüzün. Nostalji kısmı eski anıları çağrıştırdığı için olabilir. İnsanı gerçekten de geçmişe götürüyor kokusu. Şu an hayatta olmayan büyük halamın evindeki kolonya şişelerinden yayılan kokuyu hatırlattı bana. Hüzünlü hissetmeme sebep olansa çok canlı, modern ve pozitif olmayan karakteri. Buruk kullanılmış turunçgiller ve limon garip şekilde onu melankolik yapıyor. Zaman zaman hafiften de hayvansallık hissediyorum. Fakat oldukça sınırlı bir ballı hayvansallık. Bu anlamda eski tarz tatlı hayvansal oryantallere de göz kırpıyor.            

Colonia, eski kokan yapısı nedeniyle genç arkadaşlar için iyi bir seçenek olmayabilir. Zaten onu başkalarını etkilemek için değil, ruhunuzu okşamak için kullanmalısınız. O size özel olmalı. Olgun, görmüş geçirmiş, stil sahibi erkekler daha iyi taşır Colonia’yı sanki.

30 hatta 35 yaş ve üzerindeki arkadaşlara tavsiye ederim. Uniseks olarak satılıyor fakat bana erkek kullanımına daha yakın geldi. Yine de kadınlar da bakabilirler kokusuna. Belki ilgilerini çeker. Parfüm kritikçisi Luca Turin Colonia'yı çiçeksi kolonya olarak sınıflandırmış ve beş üzerinden üç yıldız vermiş. Ayrıca parfümün ünlü sevenleri arasında Cary Grant, David Niven, Ava Gardner, Eva Turner, Audrey Hepburn varmış.

Parfümümüz pek alışık olunmadık şekilde Eau de Cologne (EDC) formunda. Parfümün ilk hali de EDC'ymiş zaten. Onun için kalıcılık ve fark edilirlik değerleri düşük olabilir. Tam bir sonbahar parfümü bence. İlkbahar veya yaz mevsiminde de kullanılabilir. Bir iyi haber daha vereyim. Acqua di Parma'nın parfümleri gerek ülkemizdeki bazı büyük mağazalarda gerekse bir çok internet sitesinde satılıyor. Yani ulaşması kolay diyebilirim.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Artıları:

+ Başlangıcı çok güzel.

+ Orta kısmını da beğendim.

+ Rafine, şık, stil sahibi kokusu.

+ Günümüzün parfümlerindeki gibi bol tatlılık barındırmayan yapısı memnun edici.

Eksileri:

- Sonları etkileyici değil.

- Fark edilirliği biraz zayıf.

Koku Güzelliği:10/8

Ulric de Varens – UDV Action (2009)

Ulric de Varens – UDV Action (2009)  Markanın erkek parfümlerinden.

Uygun fiyatlarla yaratıcılık ve seçicilik. Geleneksel ve selektif parfümlere genç ve yenilikçi alternatif. Parfüm ve güzellik sektöründe geniş ve cazip ürün yelpazesi olarak açıklıyor Ulric de Varens markası stratejisini. Hatta markanın kurucusu Varens amaçlarını şöyle özetlemiş: "Her tüketicinin seçici bir dünyaya ulaşmasını sağlamak için uygun fiyatlı parfümler yaratmak."

Dünyanın doksandan fazla ülkesinde parfümleri satılan Ulric de Varens'in, ulaşılabilir fiyatlara ünlü tasarımcılara yaptırdıkları parfümleri şüphesiz ki önemli bir eksikliği gidermeye çalışıyor. Özellikle ülkemizde yüksek vergi oranları sebebiyle oldukça pahalı fiyatlara satılan parfümlere (Örnek: Calvin Klein, Hugo Boss, Giorgio Armani veya Versace) çoğu kişinin ulaşması zor görünüyor. Ulric de Varens gibi markalar da tam burada devreye giriyor.

Markanın parfümlerini ünlü burunlar tasarlamış çoğu zaman. Jean Claude Ellena, Jean Jacques veya Henri Bergia aklıma gelen isimler. Bugün yazacağım UDV Action'ı Henri Bergia tasarlamış ve dünyasal odunsu-baharatlı olarak sınıflandırılmış. Parfümün resmi tanıtımı şöyle: "UDV Action erkeksi ve kışkırtıcı bir parfümdür. Gösterişli başlangıçtan sonra, baskın ve göz alıcı olan UDV Action, güçlü kişiliğe sahip odunsu dokunuşlarla vahşi karakterini vurgular. Turunç ve bergamot özleri önderliğinde olan bu etkileyici koku, kalbinde yasemin çiçeğinin, aynı zamanda sedir ağacının ve silhatın dokularını taşır. Aynı zamanda amber ve kabe samanının erkeksi etkisini hissettirir. Bu parfüm, etraftakilerin kayıtsız kalamayacağı imza gibidir. Gücünü sizde keşfedin."

   

Parfümün açılışı ferah, lezzetli ve tuzlu turunçgiller ile gerçekleşiyor. Bu güzel portakala limon da eşlik ediyor. Başlangıcı gayet güzel. Orta kısma gelindiğinde limon geri plana geçiyor. Lezzetli ve tatlımsı portakal öne çıkıyor. Tuzlu portakala ferah baharatlar da katılıyor. Fakat baharatlar çok hafif ve yumuşak kullanılmış. Bu andan itibaren son yılların popüler parfümlerinden Terre d'Hermes'e epey benziyor. Hatta Parfum versiyonunu andırıyor. Son kısıma gelindiğinde koku karakteri değişmiyor. Tuzlu portakal ve baharatlara yumuşak odunsu notalar ekleniyor. Sedir ağacı olma ihtimali yüksek. Böylece tenden ayrılıyor.

UDV Action, ferah, hafif, pozitif ve insanı mutlu eden yapıya sahip. Özellikle sıcak yaz günlerinde kullanım için ideal. Zaten bende bir süredir kullanıyorum. Öyle olumsuz bir yanına rastlamadım. Fakat aklıma takılan bir kaç şeyden bahsedeyim madem yeri geldi.

Parfümün en dikkat çeken tarafı başlangıcından itibaren yapaylığa rastlanmaması. Özellikle başlangıcındaki tuzlu ve lezzetli portakal-limon işbirliğini başarılı buldum. Sanırım önümüzdeki yıllarda bu tarz portakal kullanımına daha fazla rastlayacağız. Hatta akuatik bile diyebilirim yer yer. Bu hissi bana başlardaki o tuzlu kısım vermiş de olabilir.

UDV Action, çok basit bir kokuya sahip. Tatlı portakal, biraz ferah baharatlar ve odunsu notalar. Ama portakal her zaman ana oyuncu. Diğer unsurlar yan rollerde. Diğeceğim şu ki çok düz çizgide ilerliyor kokusu. İlk sıktığınızdan teninizden gidene kadar hiç değişmiyor. Bu anlamda tekdüze diyebilirim. Ayrıca test süresince bol miktarlarda kullanmama rağmen fark edilirliği zayıf oldu. Kalıcılığı ise bir EDT'ye göre normal.

Geleyim benzerlik olayına. Şu bir gerçek ki UDV Action, bu haliyle Terre d'Hermes Parfum'un neredeyse aynısı. Terre d'hermes Parfum'un başlangıcındaki o yeşil çiçekleri saymazsak, orta kısımdan itibaren çok benzeşiyor UDV Action ile. Terre d'Hermes'in oldukça yüksek fiyatını düşünürsek, neredeyse beşte biri fiyatına benzerine sahip olmanız mümkün görünüyor.

Ulric de Varens markası çok uygun fiyatlara parfümlerini sunuyor. Fiyat ve kalite anlamında şimdiye kadar denediğim en iyi örneklerden birisi UDV Action. Markanın diğer erkek parfümleri de elimde olduğundan ara sıra onları da kullanıyorum. Fakat en sevdiğim Ulric de Varens parfümü olarak yerini alıyor UDV Action.   

Parfümümüzü Henri Bergia tasarlamış. Bergia, çok bilinen parfümörlerden değil. Referans işleri olarak Salvador Dali - Laguna For Men, Gres - Caline Blooming Moments, Comptoir Sud Pacifique - Oudh Intense, Jacomo - Aura for Men sayılabilir.

Ferah ve hafif yapısından dolayı tam bir yaz parfümü. Soğuk kış günleri dışında her zaman kullanılabilir. Genel olarak düşündüğümde genç erkekleri hedeflediğini sanıyorum. 17-30 yaş arasındaki erkeklere uyar gibime geliyor.

Ulric de Varens'in şişelerine ünlü tasarımcı Thierry Baschmakoff imza atmış. Küçük bir bilgi olarak vereyim unutmadan. Ayrıca Türkiye pazarına henüz yeni girdiler. Parfümleri Watsons, Gratis ve Evkur gibi mağazalarda satışa sunulmuş. İlgilenenlere duyurulur.

Artıları:

+ Başlangıcını sevdim.

+ Genel olarak yapaylık barındırmaması memnun edici.

+ Terre d'hermes Parfum'e fiyatı bakımından ulaşamayanlar için güzel bir seçenek.

Eksileri:

- Çok düz çizgide ilerliyor. Neredeyse hiç değişmiyor kokusu.

- Fark edilirliği zayıf oldu tenimde.

Koku Güzelliği:10/7

Mancera – Cedrat Boise (2011)

Mancera – Cedrat Boise (2011)  Markanın yeni parfümlerinden.

Hava sıcak ve daha da sıcak olacağa benziyor. Yok, pop müzik sanatçısı arkadaşlara özenmedim. Ama meteoroloji biliminin son yıllarda kat ettiği gelişme kayda değer. Neyseki bir haftalık hava tahminleri bile artık iyi kötü doğru çıkıyor. 20 Haziran tarihinden bir hafta sonra sıcaklıkların daha da artacağı malumunuz. Demek ki artık yaz mevsimine uygun parfümlere geçme zamanımız gelmiş. Her ne kadar ara sıra sonbahar-kış mevsimine yakın parfümleri yazacak olsam da genel olarak ferah kokular üzerine çalışacağım bu aralar.

Yaz parfümleri... Limon, turunçgil, meyveler, ferah çiçekler, deniz kokusu ve yosun. Ferahlığı, rahatlığı, salaşlığı hatırlatan her nota, yaz parfümlerinin öznesi olabiliyor. Sıcak yaz günleri için beklettiğim bir parfüme yer vermem gerektiğini düşünüyorum artık. Fransız niş parfüm evi Mancera'nın popüler parfümlerinden birisi karşımızda. Cedrat Boise, Fragrantica'da aromatik turunçgil olarak sınıflandırılmış. Uniseks kullanıma uygun olduğu belirtilmiş. Geçelim detaylara.

Cedrat Boise’i ilk sıktığımda ferah turunçgiller (bergamot) ile bir parça limon karşıma çıkıyor. Güzel ve doğal bir karışım olduğunu söyleyebilirim. Bergamot modern kullanılmış neyseki. Limon ile bir parça yumuşatılmış. Bence hoş olmuş açılışı. Orta kısma geçildiğinde bu sefer meyveler devreye giriyor. Daha çok ananas ve metalik turunçgiller karışımı. Bana meyve sularını hatırlattı. Meyvelerde biraz metalik-yapay taraf var. Orta kısım için eh işte diyebilirim. Son kısımda odunsu notaların ağırlığı hissediliyor. Ananas benzeri meyvemsilik eşlik ediyor erkeksi odunsu notalara. Böylece de tenden ayrılıyor.

Cedrat Boise, sıcak yaz günleri için güzel sonuçlar verebilecek yapıda. Ferah, yumuşak, kullanımı kolay, basit bir formüle sahip. Turunçgiller, meyveler ve odunsu notalar. Hepsi bu. Tabiki parfümün ana öğesi meyveler. Fakat bol tatlı ve sıkıcı değil. Pürüzsüz ama neredeyse doğal kokan, marketlerde satılan ananas-elma sularına benziyor. Eğer bu tür meyveli parfümlerle aranız iyiyse denemenizde fayda var.

Hafiften metalik yapaylık hissettiğim meyveler, yüksek kaliteli değil. Yani bir Serge Lutens parfümündeki o nefis meyve kullanımı burada yok. Daha şeffaf ve tekdüze. Derin yada detaylı değil. Fakat kötü ve vasat da değil. Bence ortalama değerlerde. Eğer yüksek sayılabilecek fiyatı sizin için önemli değilse düşünülebilir. Ama uzun süreli kullanımlarda sıkıcı olabilir bu basit koku. Benden söylemesi. Ayrıca başından sonuna kadar büyük değişimler geçirmiyor. Aynı çizgide ilerliyor.

Cedrat Boise, bence herkesin sevebileceği gibi. Onu kullanan kişilerin nefret etmeyeceklerini sanıyorum. Bu anlamda genel beğeniye hitap ettiği söylenebilir. Hatta bu parfümü üzerinizde koklayanlardan güzel övgüler alabilirsiniz.

Mancera, niş parfüm evi. Onun için ana akım markalardan daha başarılı işler beklemek hakkımız. Bu anlamda Cedrat Boise harikalar yaratmıyor. Çok büyük uyumsuzluk yaşanmayan kokusu belli bir seviyenin üzerinde. Ama muhteşem de değil. Yani o kadar abartılacak yanı yok.

Hatta rakiplerinden birisine şaşırtıcı derece de benziyor. Creed'in büyük ilgi gören yeni parfümlerinden Aventus'u andırdığı aşikar. Hatta özellikle bu yönünü merak etmiştim. Aventus'u çok başarılı bulmadığımı her zaman söylüyorum. Bence Cedrat Boise hem koku güzelliği ile hem de kalite anlamında Aventus'tan biraz daha başarılı. Aventus'u sevenlere rahatlıkla tavsiye ederim.

Cedrat Boise, markanın diğer parfümleri gibi Eau de Parfum (EDP) formunda. Başlangıcı oldukça dolgun ve fark edilir. İlerleyen dakikalarda tene yakın kalıyor. Kalıcılığı gayet iyi.

Parfümü markanın diğer eserlerine imza atmış Pierre Mancera tasarlamış. Uniseks olarak görünse de bence erkek kullanımına daha yakın. Genel olarak erkeksi yapıda diyebilirim. Özellikle sonlardaki odunsu vurgu bu durumun sebebi. Meyveler de oldukça erkeksi kullanılmış. Tam bir yaz parfümü. Soğuk kış günlerinde nasıl tepki verir bilemiyorum. Genç arkadaşları hedefliyor gibi. 18-30 yaş arası için uygun olabilir. Denemeden almamak gerek.

Artıları:

+ Başlangıcı güzel.

+ Kalıcılığı fena değil.

+ Genel olarak herkesin sevebileceğini düşünüyorum.

Eksileri:

- Meyveler biraz metalik/yapay gibi.

- Düz çizgide ilerliyor. Sürpriz yapmıyor.

- Fark edilirliği zayıf oldu tenimde.

Koku Güzelliği:10/6.5

Versace – The Dreamer (1996)

Versace – The Dreamer (1996)  Markanın popüler erkek parfümü.

Karayipleri hatırlatan bembeyaz plajı ile South Beach, Amerika'nın en bilinen turistik yerlerinden birisi muhtemelen. 5.5 milyonu aşan nüfusu ile ABD’nin beşinci büyük metropollerinden olan Miami ve çevresi, finans, turizm, medya, eğlence, sanat ve uluslararası ticaret alanlarında da iddialı. Dünyaca ünlü bir çok ismin de bu bölgede evi var. Merhum Gianni Versace mesela.

Ünlü modacı Versace için her zamanki günlerden birisiydi belki de. Temmuz ayının on dördüydü. Yine sıcak bir Miami sabahıydı. Erkenden uyanmış sabah yürüyüşünü yapmıştı. 08.45 civarında News Cafe isimli mekandan çıkıp evine doğru yürüyordu. Üzerinde 1.200 dolarlık bir şort, koyu renk tişört ve sandaletleri vardı. Tam evinin kapısında, bir süredir onu bekleyen eşcinsel jigolo Andrew Cunanan tarafından başına iki el ateş edilerek öldürülecekti.

Gianni Versace gibi moda sektörünün en bilinen isimlerden birisinin öldürülmesi, dünyada çok büyük yankı yaratmıştı. Haftalarca yapılan yayınlarda türlü türlü teoriler üretiliyordu. İlk şaşkınlık atıldıktan sonra moda sektörünün çok büyük bir kayıp yaşadığı anlaşılmaya başlanıyordu. Sıfırdan yarattığı dev moda imparatorluğu göz kamaştırıcıydı. Tasarımlarında abartıdan uzak şıklığa yer vermesi ile biliniyordu. Aristokrat bir şıklıktı onun eserleri. Ölümünden sonra başa geçen kız kardeşi ise daha farklı tasarımlar yapacaktı ilerleyen yıllarda.

1997 yılında gerçekleşen bu trajik ölümden sadece bir sene önce Versace markası, Dreamer isimli parfümünü piyasaya sürmüştü. İlerleyen yıllarda çok başarılı olacak ve önemli satış rakamlarına ulaşacaktı. Anlaşılacağı üzere 1990'lı yılların ortalarından çıkıp gelmiş bu şöhretli arakadaşla tanışacağız bugün.

Fragrantica'da oryantal fujer olarak sınıflandırılmış Dreamer. Üzerime sıktığımda aromatik Akdeniz otları, buruk lavanta biraz da tatlımsı baharatlar karşıma çıktı. Oldukça güzel buldum açılışını. Geçeyim orta kısma. Bu bölümde kokusu oldukça değişiyor. Algıladığım kokular tatlımsı yapay erkeksi çiçekler ve tatlımsı yapay baharatlar. Sevdiğimi söyleyemem. Son kısımda orta notaların devamı gibi. Büyük değişim olmuyor. Yapay odunsu notalar ve yapay vanilya etkili alt notalarda. En sevmediğim tarafının alt notalar olduğunu söyleyebilirim. Böylece de tenden ayrılıyor.

Dreamer'ın başlangıcını çoğu kişi beğenmemiş. Fakat terslik bende mi bilemiyorum ama en başarılı kısmı olarak üst notalarını görüyorum. Bence oldukça karakterli. Orta notalardan itibaren tatlılık da yapaylık da artıyor. Ve ne yazık ki kalite hissiyatı düşüyor bu ucuz yapaylık sayesinde. Buradaki yapaylık tenimde plastiğimsilik olarak gerçekleşti. Plastiğimsi tatlı çiçekler ve plastiğimsi tatlı odunsular. Ve sonlarda vasat vanilya. İşte Dreamer'dan aklımda kalanlar.

Parfümü iki kısma ayırabilirim. Başlangıcı ile orta-alt notalar işbirliği. Bir çok kişi orta notalardan itibaren tütünden bahsetmişler. Ben öyle çok yoğun tütün hissetmedim. Varsa bile odunsu notaların ve baharatların gerisinde kalmış. Hele ki bazı yorumcuların Dolce Gabbana Pour Homme'a benzetmelerini pek anlayamadım. Öyle yakınlıkları yok iki parfümün. Le Male'ye benzeten yorumculara ise artık birşey söylemeye gerek görmüyorum. Dreamer nere Le Male nere.

Bana kalırsa bu plastiğimsi yapaylıktan dolayı Joop Homme, Fleur du Male yada Xeryus Rouge'a daha yakın duruyor. Fakat onlardan biraz daha baharatlı ve tütünsü. Özellikle ilk kullandığım günlerde Joop Homme'u çağrıştırması ilginç oldu benim için. Yapaylık kıyafet üzerinde bariz hissediliyor. Ten üzerinde daha az yapaylık hissediliyor. Orta kısımdan itibaren tatlılığın oldukça arttığına şahit oluyorsunuz. Bu tatlılık tonka fasulyesinden geliyor olabilir. Keşke biraz daha az kullanılsaymış tatlılık.

Dreamer yüksek kaliteli ve rafine değil. Zaten hedefi de sanat eseri olmak değil. Herkesin sevebileceği ve büyük satış rakamlarına ulaşılabilecek, günlük kullanıma uygun, kolay kullanılabilir bir parfüm oluşturmak istemişler. Görünen o ki başarılı olmuşlar. Fakat benim için kesinlikle yeterli değil. İstediği kadar popüler olsun hiç fark etmez. Başarısız parfüm başarısız parfümdür. Markası ve fiyat etiketi ne olursa olsun.

Dreamer'ın üretiminin bitirildiğini bir kaç yerde okudum. Kendi sitelerinde de bilgiye rastlayamadım. Eğer üretimi bitirilmişse çok üzüleceğimi sanmıyorum. Ayrıca aradan geçen on yedi yılın ardından formülasyonunda ufak tefek değişiklikler olduğunu kabul etmek lazım. Belki de ilk formülasyonunu denesem bu kadar olumsuz düşüncelere sahip olmazdım.

Anlayamadığım şeylerden birisi de ünlü parfüm yazarlarından Chandler Burr'un favori on parfümünden birisi olması. Burr acaba benim göremediğim neyi görmüş de bu kadar beğenmiş Dreamer'ı. Keşke karşımda olsa da sorabilsem.

Genç arkadaşları hedefleyen tarzı ile 17-30 yaş arasındaki erkeklere uygun olacağını düşünüyorum. Sonbahar-kış mevsiminde kullanmak daha iyi sonuçlar verebilir. Sıcak yaz mevsiminde bıktırıcı olacaktır. Kimi yorumcular kadınlarında rahatlıkla kullanabileceklerini söylemiş. Bence o kadar da feminen tınılar yok. Erkek kullanımına daha yakın. Parfümün tasarımcısı ise çok bilinmeyen isimlerden Jean Pierre Bethouart.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Artıları:

+ Başlangıcını beğendim.

+ Kalıcılığı iyi.

+ Genel beğeniye uyabilecek yapısı.

Eksileri:

- Orta kısımdan itibaren ortaya çıkan yapaylığı sevmedim.

- Kalite hissiyatı düşük.

- Fark edilirliği zayıf oldu bende.

Koku Güzelliği:10/6

Frederic Malle – L’eau d’Hiver (2003)

Frederic Malle – L’eau d’Hiver (2003)  Markanın uniseks kullanıma uygun parfümü.

1906 senesinin, dünya siyasi yada ekonomik tarihinde önemi var mı bilemiyorum ama parfüm dünyasında büyük ses getiren bir yıl olduğunu düşünüyorum. Henüz geleneksel yöntemlerle parfümler yapılmaya çalışılıyordu. Fakat parfümlerde yapay elementlerin kullanılmasına çoktan başlanmıştı. O yılların iki elin parmaklarını geçmeyecek kadar az olan parfüm üreticilerinden belki de en bilineniydi Guerlain. Aile şirketi olarak başlayan bu serüven, 1900'lü yılların başında Jacques Guerlain tarafından temsil ediliyordu. Belki de ilerleyen yıllarda dünyanın en önemli parfüm markası olacaklarını hissediyordu Guerlain ailesi. 1906 yılında öyle bir parfüm çıkardılar ki kendilerinden bekleneni sonunda gerçekleştirmişlerdi.

Apres L'Ondee isimli bu parfüm, 107 yaşında olmasına rağmen hala üretimi devam eden bir gelenek haline geldi. Guerlain'in eski dönem görkemli klasiklerinden olan Apres L'Ondee'i, Jacques Guerlain bizzat tasarlamıştı. Ve takvimin yaprakları 2003 yılını gösterdiğinde bir başka parfüm üstadı Jean Claude Ellena, çok saygı duyulacak bir fikire imza attı. Neredeyse bir asır sonra, ünlü klasik Apres L'Ondee'den esinlendiği bir esere yelken açtı. Fransız niş parfüm evi Frederic Malle için L'Eau d'hiver'ı tasarlayan Ellena, Apres L'Ondee'den ilhamını almıştı bu parfüm için. Ben bu durumu, büyük bir usta olan Ellena'nın, başka bir usta Jacques Guerlain'e saygı duruşu olarak değerlendiriyorum. Bakalım ortaya nasıl bir sonuç çıkmış.

L'eau d'Hiver'ın tanıtımı şöyle: "Temiz, berrak aynı zamanda sıcak. Güven veren sonsuz bir kaynak. Beyaz kediotu, süsen ve balın nazik kompozisyonu ile suyun şeffaflığını birleştirir. Jean Claude Ellena, geleneksel minimalist sınırlarının ötesinde ilk "Eau Chaude" kokusunu oluşturmak için yola çıktı. O, yeni bir tür kırılgan koku ile koku yelpazesinin iki ucunu harmanlar.

Fragrantica'da odunsu çiçeksi misk olarak sınıflandırılmış. Parfümün açılışı kremsi yeşil çiçekler ile gerçekleşiyor. Çiçek derken muhtemelen kedi otu. Çiçeklere biraz da turunçgiller eşlik ediyor. Pürüzsüz ve yeşil üst notalar. Hafif kadınsı ve yüksek kaliteli. Sakin ve anlayışlı. Başlangıcı bana yakın gelmedi. Orta kısma geçildiğinde radikal değişiklikler olmuyor. Turunçgiller hala hissettiriyor kendisini. Yeşil kokan çiçeklerin yerine beyaz çiçekler geliyor adeta. Süsen kendisini gösteriyor. Arkalarda yaseminde olabilir. Tabiki hissedilir derecede badem kokusunu unutmamak gerek. Hatta badem zaman zaman çiçeklerden daha öne çıkıyor. Bu kısmdaki en belirgin özellik, sabunsuluğun artması. Neredeyse pudralı kokuyor. Fakat yüksek kaliteli ve çok kadınsı değil. Denge iyi kurulmuş. Orta notalar için pudralı, hafif tatlımsı, turunçgil destekli beyaz çiçekler diyebilirim. Bu bölümünü daha sevilebilir buldum. Son kısımda da yine tatlımsı beyaz çiçeklerin etkisi var. Sabunsuluk azalıyor. Onun yerine misk geliyor. Böylece de tenden ayrılıyor.

Parfümler konusundaki kabuslarımdan birisi de sabunsuluk-pudralılık diyebilirim. Bu tür parfümleri oldum olası kendime yakın bulmam. Aslında sabunsu kokular, insanlarda temizlik hissi uyandırdığı için ilgi çekici geliyor. Özellikle kadın parfümlerinde rastlanıyor bu tür kullanımlara. Burada da hatırı sayılır derece sabunsu yapı ile karşı karşıyayız. Fakat Jean Claude Ellena faktörünü de göz ardı etmemek lazım. Bir kere orta kısımdan itibaren ortaya çıkan sabunsuluk, tasarımcının sihirli dokunuşları ile çok rahatsız edici olmaktan uzak. Burada benim gördüğüm gerçek ile hayal arasında "şeffaf" bir form yaratmaya çalışmış Ellena. Evet zaman zaman kadınsı tarafı ağır basıyor. Buna sebep tabiki beyaz çiçekler. Ama şöyle bir geneline baktığımda erkek kullanımı için kapıyı kapatmamak lazım. Zaten uniseks olarak piyasaya sunulmuş.

L'eau d'Hiver, çok kaliteli parfüm. Yapaylık hissedilmiyor. Başlangıcı dışında uyumsuzluk yok. İlk 1-2 kullanımda beğenmeyebilirsiniz. Biraz zaman tanıyıp, anlamaya çalışırsanız daha çok seveceğinizi düşünüyorum. Çünkü bende ilk denememde çok basit ve sıradan bir kokusunun olduğunu düşündüm. Kimi yorumcular bir çok defa kullandıktan sonra da öyle düşünebilirler. Fakat bu tarz parfümleri çok sevmeyen birisi olarak, orta kısımdan itibaren tuhaf bir çekiciliğinin olduğunu söyleyeblirim. Bir türlü kötü yada sıradan diyemiyorsunuz.

Oysaki çok basit yapıda. Biraz turunçgil, beyaz sabunsu çiçekler, badem ve misk. Başından sonuna büyük değişimler geçirmiyor. Zaten parfümün eleştirilen taraflarından birisi de bu. Böylesine yüksek fiyatlara satılan parfüm, bu kadar basit olabilir mi? Evet olabilir. Çünkü niş markalar bize her seferinde süper derin kokular ve bol katmanlı, macera yaşatacak deneyimler vaat etmiyor. Onlar işin sanat kısmını öne çıkarmaya çalışıyorlar. Ve unutulmasın ki minimalist sanat parfümü rahatalıkla olabilir.

Jean Claude Ellena'nın diğer parfümlerine pek benzemiyor L'eau d'Hiver. O meşhur mineral notası yok. Onun yerine tatlımsı badem gelmiş adeta. Fakat diğer kompozisyonları gibi minimal ve modern. Zaten ondan başka türlü işler beklemiyor hiç kimse.

Dikkatimi çeken tarafı başlangıçtan itibaren hafif tatlılık hissedilmesi. Orta kısımdan itibaren tatlılık biraz daha artıyor. Ama hiç bir zaman ayarı kaçırılmamış. Buradaki tatlılık muhtemelen baldan geliyor.  

L'eau d'Hiver'in Türkçe anlamı "Kış Suyu" olarak karşıma çıktı. Fakat gördüğüm kadarıyla hiç de öyle yoğun ve ağdalı bir kış parfümü değil. Çok sakin, çok yumuşak, ipeksi, sabunsu, çiçeksi, bademli neredeyse akuatik olabilecek yapıda. Bu haliyle dört mevsimde de kullanmaya uygun diyebilirim. Tene yakın kalıyor. Fazla ortaya çıkmaya çalışmıyor. Zaten ihtiyacı da yok.

L'eau d'Hiver çok yüksek enerjiye sahip, pozitif ve canlı bir parfüm değil. Romantik, hüzünlü ve dramatik. Bana Manic Street Preachers'in The Everlasting şarkısının fonda olduğu bir göl kenarını hatırlatıyor. Üzerinde bembeyaz ve uçuşan elbisesi ile yürüyen bir kadın hayal ediyorum. Bakışları gölün minik dalgalarının üzerinden ayrılmıyor. Hafifçe esen serin sonbahar rüzgarı saçlarını okşuyor. Ayakkabılarını eline almış. Sararmaya yüz tutmuş çimenlerin üzerinde yürüyor. Zihninde yüzlerce şey var. Omuzlarında 33 yıllık yaşanmışlıkların ağırlığı. Hayatını sorguluyor, yaşadığı aşkları sorguluyor, dünyanın acımasızlığını sorguluyor, mutluluğun ne olduğunu sorguluyor. Oysa yanıtlar, her zaman için sorulardan daha zordur. Ve çoğu zaman o yanıtlar acıtıcı olduğu için görmezden gelinir. Beynin ücra kıvrımlarından birisine süpürülür. Belki de en iyisi böyle yapmaktır.

Markanın kurucusu Frederic Malle'in de favori minimalist parfümüymüş L'eau d'Hiver. Kısaca şunları söylemiş hakkında: "Benim bildiğim en minimalist parfüm. O sadece bir kaç nota üzerinden oluşturuldu. (Beyaz kedi otu, süsen (iris) ve bal.) Luca Turin'in kitabında ise solgun bademler olarak sınıflandırmış ve beş üzerinden dört yıldız verilmiş.

Sonuç olarak evet temiz, masum ve saf bir parfüm. Yüksek kaliteli ve rafine. Fakat yine de bence büyük boy şişesi alınacak kadar sofistike yada ilginç değil. Hele ki oldukça yüksek fiyat etiketi düşünülürse...

Eau de Parfum konsantrasyonunda. Kadın kullanımına biraz daha yakın. Diğer niş markalardan bir seviye daha pahalı satılıyor Malle'in parfümleri. Onun içindir ki denemeden almak iyi fikir değil.

Artıları:

+ Hoş, kibar, asil karakteri.

+ Lüks hissi veren kalitesi memnun edici.

+ Kalıcılığı iyi.

Eksileri:

- Başlangıcına ısınamadım.

- Farkedilirliği biraz zayıf.

- Fiyatı çok yüksek.

Koku Güzelliği:10/7

Guy Laroche – Fidji (1966)

Guy Laroche – Fidji (1966) Markanın klasikler arasında yer alan kadın parfümü.

Tarihi M.Ö. 1000 yılına kadar gittiği tahmin ediliyor Fiji’de yaşamın. 17. yüzyılda Avrupalı kaşiflerin dikkatini çekiyor burası. 19. yüzyıldan itibaren İngiliz sömürgesi haline gelmiş. 1970 yılında ise bağımsızlığını ilan etmiş.

Fiji Adaları Cumhuriyeti, Pasifik okyanusunun güneyinde bulunan toplam 522 adacıktan oluşuyor. Bu adaların 106'sında yaşam olmadığı biliniyor. Viti Levu, bu adaların en büyüklerinden birisi. Hatta Fiji'nin isminin Viti Levu'nun telaffuzundan türetildiği söyleniyor. Türkiyenin ortalama bir şehri kadar yüz ölçümüne sahip Fiji'nin en büyük gelir kaynağı ise tahmin edileceği gibi turizm. Hatta Avrupalı turistlerin en önemli balayı lokasyonlarından olduğu görülüyor.

Fransız moda tasarım evi Guy Laroche'un ilk parfümüne de ismini vermiş bu tropikal adalar. 1966 yılında çıkarılan Fidji isimli kadın parfümü, dönemin önemli klasiklerinden olmayı başarmıştı. 1960'lı yılların önemli kadın klasiklerine rakip olarak düşünebiliriz Fidji'yi. Mesela Hermes - Caleche, Yves Saint Laurent - Y, Madame Rochas, Christian Dior - Diorling, Nina Ricci - Capricci, Shiseido - Zen Original.

Fidji, çiçeklerin ve şiprenin kontrolünde bir parfüm. Anladığım kadarıyla üç versiyonu var. EDC, EDT ve EDP formları mevcut. Benim denediğim EDT versiyonu. Diğer konsantrasyonları ise denemedim.

Parfümün açılışında kuru beyaz çiçekler ve tozlu bergamot dikkat çekiyor. Muhtemelen sümbülteber, yasemin veya ylang ylang. Üst notalar oldukça kadınsı ve eski kokuyor. Sevdiğimi söyleyemem. Orta notalarda büyük değişiklik olmuyor. Hatta parfüm daha da sabunsu hale geliyor. Bu andan itibaren, pudralı-sabunsu kadınsı çiçekler yoğunluk kazanıyor. Biraz amber ekleniyor sadece. Başlangıçtaki aynı eski/nostaljik tavır devam ediyor. Son kısımda ise sandal ağacı, tatlımsı reçineler ve yumuşak odunsu notalar en sevdiğim yanı oluyor Fidji'nin. Böylece de tenden ayrılıyor.

Fidji, 1960'lı yılların ve sonrasındaki on yılın en popüler ve önemli kadın parfüm klasiklerinden birisiydi. Dönemin koku karakterine uygun yapısı olduğunu sanırım söylememe gerek yok. Bol sabunsu-pudralı çiçeklerden oluşan Fidji, günümüzün modern parfümlerine çok benzemiyor. Tatlılık neredeyse yok. Onun yerine pudramsı bir kuruluk var. Hatta bebek pudralarına bile benzetilebilir. Yada Nivea'nın el kremlerine. Eski kokan tarzından dolayı, üst yaş gruplarının kullanımına uyacağını düşünüyorum.

Parfümü ilk denememden itibaren bir parfüme çok bezettiğimi farkettim. Sonunda bir yorumcu yardımıma yetişti. Robert Piquet'in Fracas'ına benzettim genel yapısını. Tabiki Fracas kadar yüksek kaliteli ve rafine değil Fidji. Aynı onun gibi bol çiçeksi ve sabunsu bir şipre. Frapan, kadınsı, nostaljik ve temiz. Yapaylığa rastlanmıyor.

Fiji, yukarıda da belirttiğim gibi tropikal adalardan oluşan bir ülke. Böyle düşünüce Fidji'nin tropikal esintiler veren bir parfüm olması beklenir. Mesela lezzetli tropikal meyveler veya egzotik çiçekler ilk aklıma gelenler. Fakat denediğim Fidji EDT, hiç de öyle izlenim vermedi bana. Meyvemsi bir aromaya sahip değil. Daha çok 1960'lı yıllarda, Paris'te bir davete katılmış şık giyimli kadınların kullanacağı gibi dersem yanlış olmaz.

Sonuç olarak pek sevemediğim parfümlerden oldu Fidji. Ne o eski ve tozlu kokusu ne de sabunsu-pudramsı yapısını ilginç bulmadım. Belki 50'li yaşlarındaki bir kadın için uygun olabilir. Ama kendi adıma çok kullanılabilir olmadığını rahatlıkla söyleyebilirim. Fakat Fidji'nin bir çok defa reformülasyon geçirdiğini düşünürsek, ilk versiyonlarının çok daha güzel olduğunu tahmin ediyorum. Özellikle çok zor bulunan EDP versiyonu övgüler alıyor. Eğer bulabilirseniz onu denemek daha anlamlı olacak gibi.

Parfümün tasarımını çok az işe imza atmış Josephine Catapano yapmış. Dozajı iyi ayarlanırsa dört mevsimde de kullanılabilir. Muhtemelen üretimi bitirildi. Denemeden almak iyi bir fikir değil.

Artıları:

+ Sonları fena değil.

Eksileri:

- Başlangıcı ile orta notalarını kendime yakın bulmadım.

- Çok eski hatta modası geçmiş tarzı.

- Fazla sabunsu.

Koku Güzelliği: 10/5

Histoires de Parfums – 1804 (2001)

Histoires de Parfums – 1804 (2001)  Markanın kadın parfümü olarak sunulan kokusu.

Asıl ismi Amantine Aurore Lucile Dupin olan bir kadın. Paris'te doğmuş. Babasının atalarının Polonya krallığına kadar gittiği söyleniyor. Çocukluğunu babanesi ile geçirmiş. Daha sonra manastıra gitmiş. 19 yaşında ilk evliliğini yapmış. İki de çocuğu olmuş. Fakat bu hayatın onun hayal ettiği hayat olmadığını anlaması uzun sürmemiş. Tekrardan Paris'e taşınmış. Burada dönemin sanat ve fikir hayatı onu çok etkilemiş. Önemli fikir insanları ile tanışmış. Bu arada da Le Figaro'ya yazılar yazmaya başlamış. Daha sonrasında ilk romanını çıkarmış. Arkasından onlarca kitap, hikaye, masal, tiyatro eserleri ve edebiyat eleştirileri yazmış. Paris'in edebiyat alanında en önemli isimlerinden olmuş. Fakat onun asıl ilgi çekici olan yanı genellikle özel hayatı olmuş. Çünkü takma isim olarak George Sand'i kullanıyordu.

Sadece yaşadığı dönemi değil, kendinden sonra gelenleri de etkileyen George Sand, çağının çok önünde giden bir kadındı. Birçok eser vermesine rağmen edebiyat dünyasında eserlerinden çok, yaşam biçimi ile ünlenen bir isim oldu. Erkek ismi kullanması, pantolan giymesi, kalabalık yerlerde elinde sigarası ile dolaşması, romanlar yazması, siyasette aktif olarak yer alması, evlilik dışı ilişkilerini çok rahat yaşaması, 1800’lü yıllar için devrim niteliğindeydi. Ünlü müzisyen Chopin ile yaşadığı tutkulu aşkı sanırım bilmeyen azdır sanatla ilgilenen kişiler arasında. Hatta Chopin'in bu kadar büyük bir sanatçı olmasında, onun aşkının etkisi olduğunu düşünenler bile var.

Sevgilisi olan bütün erkeklere büyük aşklar yaşatmış, onlara çoğu zaman anaç duygularla yaklaşmış George Sand. Dönemin en önemli şairlerinden Alfred de Musset'de onun sevgilisi olmuştu. Fakat bir doktor için rahatlıkla onu terk etmişti George Sand. Hayatını sadece kendi istediği gibi yaşayan bir kadındı o.

1876 yılında öldüğünde cenazesine sanat camiasının en büyük isimleri katılmıştı. Gustave Flaubert onun için şöyle demişti: "Gömüldüğünde bir çocuk gibi ağladım. Bu çok değerli insanın içinde ne denli müthiş bir kadınlık duygusu; ve bu dehanın içinde ne müthiş bir şefkat olduğunu bilmek için onu benim tanıdığım gibi tanımak gerekir." Sadece Flaubert değil Victor Hugo bile ona olan hayranlığını şöyle dile getiriyordu: "Ölen bir insan için ağlarken ölümsüz bir insanı selamlıyorum. Onu sevdim, ona saygı duydum, ona hayran oldum."

Histoires de Parfums, yine parfümüne tarihi bir şahsiyetin ismini vermiş anlaşılacağı üzere. 1804 yılında doğan George Sand'ın anısına ithaf edilmiş bugün inceleyeceğim parfüm. Kendi sitelerinde şöyle tanıtılmış 1804:

"O yılın 1 Haziranında, Paris Meslay sokağı 15 numarada, ileride Dudevant Baronesi olacak Amantine Aurore Lucile Dupin doğdu. George Sand takma adı ile çok ünlü olacaktı. Dahiyane bir yazar, harika bir aşık ve adanmışlığın ilk canlı örneğiydi. Sand'in çağdaş mirasçıları için bu parfüm onun duygusallığını ve cömertliğini yansıtır. George Sand'i doğa ile birleştirip bağ kuran amber çiçeği buketi, kuvvetli baharatlar ile ısıtılmış ve tatlı meyveler ile renklendirilmiştir."

1804, kendi sitelerinde oryantal çiçeksi olarak sınıflandırılmış. Baharatlı ananasa benzetilmiş. Zaten parfümün başlangıcı yoğun meyvelerin hakimiyetinde gerçekleşiyor. Modern bir meyvemsilik. Şeftali, erik ve ananas. 1804'ün üst notaları meyve şöleni gibi. Orta kısımda şeftali-ananasa yumuşak baharatlar ekleniyor. Küçük hindistan cevizi olabilir. Hafiften de gül hissediyorum. Ayrıca çiçeklerde kendisini gösteriyor. Ama çok kadınsı değil neyseki çiçekler. Yapaylık sınırında dolaşan amber alttan alta sürekli destek veriyor. Son kısma geçeyim. Burada meyvemsilik azalıyor. Ortaya çok güzel kremsi paçuli çıkıyor. Böylece de tenden ayrılıyor.

1804, genelini düşündüğümde kremsi meyveli-çiçeksi yapıda ilerliyor. Yardımcı öğeler olarak yumuşak baharatlar, amber ve misk var. Markanın denediğim diğer parfümleri gibi üst-orta-alt notalar belirgin. Bu anlamda kompleks yapıda diyebilirim. Fakat orta notalarında ortaya çıkan yapay ambere neden gerek duyulmuş anlayamadım. Bu durum, parfümün genel kalite hissiyatını düşürüyor. Kafalarda soru işaretleri oluşturuyor. Denemelerim sırasında 1804'ün en sevmediğim tarafı orta notaları oldu. Ayrıca baharatlar ile amberin ciddi uyumsuzluğu var. Biraz hayal kırıklığı yarattı. Çünkü markanın diğer parfümlerindeki yüksek kalite memnun ediciydi. 1804 çok çarpıcı yada etkileyici gelmedi bana.

Fakat hakkını yememek lazım. Günümüzün birbirine benzeyen sıradan meyveli-çiçeksi parfümlerinden kalite olarak hala çok iyi. Özellikle başlangıcı başarılı. Sonlarındaki güzel kullanılmış paçuli hoş bir sürpriz yapmış. Thierry Mugler – Angel (kadın) tarzındaki paçuli, parfümün açık ara en sevdiğim kısmı diyebilirim. Genel olarak herkesin sevebileceğini düşündüğüm, kullanması kolay bir eser. Etrafınızdan olumlu tepkiler alacağınızı düşünüyorum. Neşeli, canlı ve parlak yapıya sahip. Karanlık ve iç sıkıcı değil.

1804, baş yapıt değil. Parfümün karakteri ile ithaf edilen yazar George Sand arasında nasıl bir bağ kurulabilir diye düşünüyorum. Böylesi erkeksi tavırları olan bir kadın romancının, eğer yaşasaydı meyveli-çiçeksi bir parfüm kullanacağını hiç sanmıyorum. Tamam kadınsı bir parfüm değil genel olarak. Erkeksi vurgular var. Ama yine de isim-parfüm uyumsuzluğu mevcut bence.

1804, kendi sitelerinde kadın parfümü olarak nitelenmiş. Aslında çok feminen tarafı yok. Erkeklerin kullanımına da uyacak gibi. Hatta kadın parfümü olarak piyasaya sunulduğunu öğrendiğimde biraz şaşırdım. Uniseks kullanıma daha yakın diyebilirim.

Luca Turin'in kitabında beş üzerinden dört yıldız verilerek oldukça başarılı bulunmuş ve baharatlı-çiçeksi olarak sınıflandırılmış.

Eau de Parfum formunda 1804. Dört mevsimde de kullanmaya müsait. Fakat sıcak yaz günlerinde çok sıkılırsa biraz boğucu olacağını düşünüyorum. Günlük kullanıma uyabilecek tarzı memnunluk verici.  

Artıları:

+ Başlangıcı güzel.

+ Sonlarını da sevdim.

+ Genel beğeniye uygun tarzı var.

Eksileri:

- Orta kısmını sevmedim.

- Çok yaratıcı yada çarpıcı değil kokusu.

- Fiyatı yüksek.

Koku Güzelliği:10/7

Versace – Blue Jeans (1994)

Versace – Blue Jeans (1994)  Markanın popüler erkek parfümü.

1990'ların ortaları. Yaş olarak 14-15 civarındaydım. Kafamın bugünkünden daha az karışık olduğu zamanlar. Hayat daha kolay. Amerikan sinemasının belki de en gösterişli yılları. The Shawshank Redemption gibi hala IMDB'nin en yüksek puanına sahip çarpıcı filmi beyaz perdedeydi. Quentin Tarantino'nun harika filmi Pulp Fiction'da 1994 yılında sinema severlerin beğenisine sunuldu. Tom Hanks'in Forrest Gump’ını, Luc Besson'un Leon'unu unutmamak lazım.

Dönemin müzisyenleri de hiç fena değildi bir kaçı hariç. Boys II Men gibi temiz çocuklardan oluşan bir boyband kızların gönlünü kazanırken, Aerosmith gibi pop rock grupları da kendisini gösteriyordu. Bugün pek isimleri duyulmayan Celine Dion, Bon Jovi, Bryan Adams, Rod Stewart gibi popüler kültürün şarkıcılarını zevkle dinliyorduk. Fakat hepsinden de önemlisi 1994 yılında duyduğumuz bir haber hepimizde anlatılmaz duygular uyandırmıştı.

Dünya müzik tarihine Nevermind isimli albümüyle geçmiş nefis grup Nirvana'nın karizmatik ve gencecik solisti Kurt Cobain'in intihar ettiğini önce kabul edemedi kalbimiz. Bugün bile dinlemekten en zevk aldığım albümlerden birisinin yaratıcısı, bohem ve bunalımlı adam Cobain, o yaşlarda belki de ölümle ilk defa bu kadar yakından tanışmamızı sağlamıştı. Müzik tarihi için ne kadar büyük kayıp olduğunu şimdi çok daha iyi anlıyorum.

Parfüm dünyası ise 1990'ların başlarından itibaren erkeksi şiprelerin ve aromatik fujerların etkisindeydi hala. Ama değişim başlamıştı denilebilir. Daha yumuşak, tatlılığın kullanılmaya başladığı parfümler gelecekti. Bana göre Blue Jeans tam da bu dönemde gelmiş ve bir anlamda öncü olmuştu. Yani geçiş dönemi parfümlerinden diyebilirim onun için. Versace'ın üçüncü erkek parfümü olarak görünüyor. Markanın "Jeans" serisinin ilk örneği. Fragrantica'da odunsu oryantal olarak sınıflandırılmış. Bence aromatik fujera yakın kokusu. Resmi tanıtımı şöyle: “Bu parfümde doğrudan bir ferahlık vardır. O, temiz, berrak, sportif ve genç.”

Parfümü ilk sıktığımda karşıma tatlı turunçgiller, aromatik otlar ve tatlı lavanta çıkıyor. Kimi yorumcular limondan bahsetmişler ama bana hiç de öyle gelmedi. Ortalama tatlı turunçgiller diyebilirim üst notalar için. Fena değil. Geçelim orta kısma. Burada tatlımsı lavanta daha belirgin hale geliyor. Turunçgiller geriye çekiliyor. Tatlı galbanum ve sardunya da hissediliyor. Erkeksi çiçekler hakim daha çok. Lavanta, menekşe ve yasemin. Hepsinden bir parça var sanki. Son kısımda ise tatlımsı yapay misk, yapay odunsu notalar ve vanilya ile kapanışı yapıyor.

Görüleceği üzere Blue Jeans, detaylı sayılabilecek yapıda. Fakat insanda düz çizgide ilerlediği hissi veriyor. Başlangıcı bugün için bize sıradan gelebilir. Çünkü bir çok modern parfüm bu tip tatlımsı turunçgili kullanıyor. Ama üst notalara ustaca serpilmiş aromatik otlar gayet ilgi çekici. Orta kısımda ise yapay erkeksi çiçekler baş role geçiyor. Lavanta ve menekşe algılıyorum. Lavanta çok daha baskın. Başlangıçtaki tatlılık biraz daha artıyor orta kısımda. Yok, sevmedim orta kısmı. Sonlarda ise yine tatlılık dikkat çekiyor. Misk, yapay vanilya ve yapay odunsu notalar harikalar yaratamıyor. Özellikle kıyafet üzerinde yapay vanilya, en uzun süre dayanan alt nota olarak öne çıkıyor.

Blue Jeans, parfüm endüstrisinin en bilinen oyuncularından birisi. Sadece ülkemizde değil, yurt dışında da büyük bir kullanıcı kitlesi olduğu anlaşılıyor. Zaten Versace'ın geçen on dokuz yılın ardından üretimini devam ettirmesi bize büyük bir ticari başarı olduğunu anlatıyor. Hatta görünen o ki Versace'ın en başarılı erkek parfümlerinden birisi. Fakat güzel koktuğu anlamında söylemiyorum. Yani bu parfüm, çok satan geç dönem klasiklerden birisi dersem yanlış olmaz. İyi de neden böylesine başarılı oldu Blue Jeans?

Muhtemelen döneminin daha önce denenmemiş koku formunu kullanmasıydı başarısının sırrı. O döneme kadar böylesine tatlımsı parfümlere çok rastlanmıyordu. Blue Jeans, bu anlamda ilk taşı atanlardan birisiydi. Yani o dönemin koku trendlerine hiç uymuyordu. Bu da onu devrimci yapıyordu. Zaten en büyük hata onu, günümüzün modern tatlı parfümleri ile kıyaslamak olur. Eğer böyle kıyaslama yaparsak yanlış sonuçlara ulaşabiliriz.

Blue Jeans, orta kısımdan itibaren rahatsızlık edici bir yapaylığa başvurmuş. Neden böyle bir seçim yapılmış anlayamadım. Bu yapaylık, parfümün kalite hissini ciddi anlamda düşürüyor. Onu sıradan ve vasat bir ana akım parfüme dönüştürüyor ne yazık ki. Bence en büyük eksiği bu.

Genel anlamda herkesin sevebileceği gibi kompozisyona sahip. Zaten bu parfümü kadınların da oldukça beğendiğini okuyorum. Demek ki Versace bu anlamda hedefine ulaşmış. Büyük kesimler tarafından sevilerek kullanılan, rakiplerine göre çok düşük fiyatı ile ulaşması kolay arkadaşlardan. Bunlarda olumlu yanları.

Son tahlilde Blue Jeans çok başarılı bir kokuya sahip değil. Baştan sona büyük değişim göstermeyen kokusu (açılışı hariç) hayal kırıklığı yarattı bende. Çok ilginç yada yaratıcı değil. Ve en büyük şanssızlığı da bir çok güçlü rakibinin karşısında fazla şansı yokmuş gibi görünüyor. Bence bir şişesini, uygun fiyatına rağmen almak gereksiz gibi.

On dokuz yılın ardından Blue Jeans, oldukça modern kokuyor diyebilirim. Yani öyle eski yada tozlu değil. Bu anlamda ileri görüşlü parfümmüş. Sanki geçtiğimiz yıl çıkarılmış gibi günümüzün parfüm trendlerine yakın. Bu anlamda hakkını teslim etmek lazım.

Blue Jeans'in ismine ve şişesine bakıp da akuatik yada ferah, deniz temalı bir kokuya sahip sanmayın. Hiç öyle ferah değil. Gayet tatlı (zaman zaman aşırıya kaçan), ağdalı kokusu, yaz sıcakları için baygınlık verici olabilir. Bu yönüyle genç erkekleri hedeflediğini düşünüyorum. 17-30 yaş için olabilir. Bence ilkbahar-sonbahar-kış mevsimi kullanımına daha yakın.

Tabiki şişesinden kısaca bahsetmemek olmaz. Coca Cola'ya benzeyen mavi şişe çok farklı. Hatta tasarımını bizzat Gianni Versace'ın yaptığına dair bilgiye rastladım. Umarım doğrudur. Alüminyum kutusu da çok rastlanır türden değil. Fakat bu kutu fazlaca basit ve ucuz bir imaj veriyor bence. Parfümün tasarımcısı, çok bilinmeyen burunlardan Jean-Pierre Bethouart.    

Artıları:

+ Başlangıcı fena değil.

+ Kalıcılığı kıyafet üzerinde gayet iyi.

+ Fiyatı ucuz ve her yerde bulunabiliyor.

Eksileri:

- Orta kısımdan itibaren başlayan yapaylık ciddi sorun.

- Tatlılığın kullanımında ölçü biraz kaçmış. Bu tür tatlı parfümleri sevmeyenler denememeli.

- Ortalama ve vasat kokusu çok şey vaat etmiyor.

Koku Güzelliği:10/6

Montale – Pure Gold (2009)

Montale – Pure Gold (2009)

Gayet masum ve insani bir istek. Hem de çok. Ne istiyor bu insanlar? Elimizde zaten az sayıda kalmış yeşil alanlarımızı ve meydanlarımızı elimizden almayın diyorlar. Şehirlerin nefes almasını sağlayan ağaçları ve meydanları rahat bırakın diyorlar. Bunu anlamak çok mu zor? Bunu neden zihniniz almıyor bir türlü? O süslü “kalkınma, büyüme ve gelişme” mazeretleri ile daha ne kadar şehri, binalara ve alış veriş merkezlerine boğacaksınız. Yetmedi mi inşaat hırsınız ve aşkınız. Gözünüz ne zaman doyacak.

Gördüğüm kadarıyla anlamayacaksınız. Zaten size anlatmaya da gerek yok. Çünkü aklınızı kaçırmak üzeresiniz. Bu o kadar açık seçik görülüyor ki. Kendi halkına bu kadar zalimce davrananları ilahi adalet affetmeyecektir. Bundan hiç kimsenin şüphesi olmasın. E bize de her zaman ki gibi sabırlı olmak düşüyor. Sabır, sabır, ya sabır. Ama nereye kadar sabır…

Dönelim bugünkü yazı konumuza. Fransız parfümör Pierre Montale’ın birbiri ardına çıkardığı kokulardan birisi de Pure Gold. Markanın, Golden Selection serisine ait Pure Gold, Fragrantica’da meyveli-çiçeksi olarak sunulmuş. Kendi sitelerinde çiçeksi sınıfına konulmuş. Açılışında hafiften kadınsı turunçgil hissediyorum. Sanırım burnuma gelen koku portakal çiçeği. Çok taze, lezzetli ve ferah. Portakal çiçeğine biraz da şeftali eşlik ediyor. İkisinin birleşimi iyi sonuç vermiş. Başlangıcı çok güzel Pure Gold’un. Sonrasındaki kısma geçelim. Çünkü bu parfüm bence iki kısımdan oluşuyor. İkinci kısımda portakal çiçeği ve şeftali geri plana geçiyor. Ortaya odunsu notalar, yumuşak sayılabilecek sabunsu silhat ve azıcık da vanilya çıkıyor. Fakat sonları biraz yapay-kimyasal kokuyor. Böylece tenden ayrılıyor.

Pure Gold, modern, yumuşak ve meyvemsi çiçeksilik ile açılışını yapıyor. Bu kısım için olumsuz bir şey söylemek mümkün değil. Portakal çiçeği yüzünden biraz kadınsı tarafı ağır basıyor. Kabul ediyorum. Yine de denemelerimde erkekler tarafından giyilebileceğini düşünüyorum üst notaların. Ferah ve yumuşak açılışı insana mutluluk ve huzur veriyor. Yapaylığa rastlanmıyor. Fakat ikinci kısma geçildiğinde işin de rengi değişiyor. Başlangıçtaki doğallık kalmıyor. Onun yerine orta halli yapaylık geliyor. Burnu zorlayan bu yapaylık sanki silhattan (paçuli) geliyor. Hatta odunsu notalardan bile geliyor olabilir. Sonlarını sevmediğimi rahatlıkla söyleyebilirim.

Pure Gold, başlangıcında modern bir ferahlıkla size merhaba derken, sonlara doğru silhatın o baskın tarafı ile daha üst yaş grubuna hitap eder gibi hali var. Yani bir parfümde iki karakter var sanki. Bu anlamda ilginç. Montale’in genel olarak Arap ve Orta Doğu pazarına yönelik parfümler ürettiği bilinen bir durum. Pure Gold’un az da olsa, başlangıcından sonuna kadar Arap parfümlerine benzer şekilde koktuğunu söyleyebilirim.

Fakat kokusuna gelecek olursam o kadar farklı, çarpıcı yada aykırı değil. Genel olarak kadın parfümlerinde rastladığımız portakal çiçeği ve kadınsı meyvelerin çok ilginç yanı yok. Son kısımdaki sabunsu paçulinin ve odunsu notalarında. Yani Pierre Montale, şaheser yaratmaya çalışmamış, bilinen kadınsı parfümlerin benzerini meydana getirmiş. Orta kısımdan itibaren beliren tuhaf yapaylık, Pure Gold’un kalite hissiyatını düşürüyor. Ve niş markaya yakışmıyor bu durum. Benden söylemesi.

Özellikle başlangıcı çok güçlü Pure Gold’un. Onun için dikkatli kullanmanızı tavsiye ederim. Bu haliyle dört mevsimde de kullanılabilecek gibi. Kadınsı tarafı biraz ağır basıyor. Orta notalarından itibaren sanki erkeksilik ön plana çıkıyor.

Eau de Parfum (EDP) konsantrasyonunda. Günlük kullanıma uyabilecek tarzı memnun edici diyebilirim. Gece-gündüz her zaman kullanılabilir. Kalıcılığı gayet iyi. Orta kısımdan itibaren fark edilirliği normal seviyelere geliyor. İyiki de böyle oluyor.

Artıları:

+ Başlangıcı gayet güzel.

+ Kalıcılığı fena değil.

Eksileri:

- Orta kısımdan itibaren ortaya çıkan garip yapaylık hoşuma gitmedi.

- Silhat, sabunsu ve yapay kullanılmış.

- Çok yaratıcı yada farklı kokusu yok.

Koku Güzelliği:10/6